Thế giới đang trong thập kỷ nóng nhất lịch sử

Hiện tượng nóng lên bất thường gây ra nhiều hệ lụy. Ảnh: Earth.com

Nhiệt độ của trái đất bắt đầu được ghi chép và thống kê cách đây 175 năm. Năm 2024 được xác nhận là năm nóng nhất lịch sử, phá vỡ kỷ lúc trước đó vào năm 2023. Cụ thể, năm 2024 là lần đầu tiên nhiệt độ toàn cầu vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp năm 1850 -1900.

Báo cáo của WMO cũng chỉ ra rằng nồng độ carbon dioxide trong khí quyển đang ở mức cao nhất trong 800.000 năm qua. Tình trạng ấm lên của đại dương cũng là một chỉ số quan trọng để đánh giá biến đổi khí hậu, vì đại dương hấp thụ hơn 90% lượng nhiệt dư thừa do sự nóng lên toàn cầu.

Theo báo cáo, phần lớn sự gia tăng nhiệt độ đại dương trong hai năm qua là do hiện tượng El Ninõ kéo dài từ tháng 4/2023 đến giữa năm 2024. El Ninõ là một chu kỳ khí hậu tự nhiên, bắt đầu ở Thái Bình Dương và gây ảnh hưởng đến nhiệt độ toàn cầu.

Nhiệt độ nước biển tăng lên đang kéo theo hàng loạt hệ lụy nghiêm trọng. Một trong những tác động dễ nhận thấy nhất là hiện tượng tẩy trắng san hô, xảy ra khi nước biển quá nóng khiến san hô mất đi vi tảo cộng sinh, nguồn dinh dưỡng chính giúp chúng tồn tại. Khi hiện tượng này lan rộng, toàn bộ hệ sinh thái biển bị suy yếu do nhiều loài sinh vật mất nơi cư trú và nguồn thức ăn.

Không dừng lại ở đó, nhiệt độ nước cao còn thúc đẩy sự hình thành các cơn bão nhiệt đới và cận nhiệt đới, làm gia tăng tần suất và cường độ bão. Đồng thời, tình trạng này cũng khiến băng tại hai vùng cực, bao gồm Bắc Cực và Nam Cực, tan nhanh hơn, góp phần vào hiện tượng nước biển dâng và những biến động khó lường của khí hậu toàn cầu.

Bão nhiệt đới, lũ lụt, hạn hán và các mối nguy hiểm khác trong năm 2024 đã khiến 36 triệu người buộc phải di rời khỏi nhà, đây là con số cao nhất kể từ năm 2008. Theo thống kê, khoảng 15 triệu người ở Trung Quốc đã phải di dời sau trận động đất ở Tứ Xuyên. Lũ lụt cũng ảnh hưởng đến hàng triệu người ở Ấn Độ. Hàng chục đợt nắng nóng chưa từng có đã được ghi nhận.

Cháy rừng và hạn hán nghiêm trọng cũng hoành hành ở một số quốc gia, khiến người dân phải di dời và làm gián đoạn nguồn cung cấp lương thực. WMO cho biết tại 8 quốc gia, ít nhất một triệu người phải đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực nghiêm trọng so với năm 2023.

Theo các nhà khoa học, tình trạng nóng lên toàn cầu là hiện tượng không thể đảo ngược và khả năng cao sẽ tiếp tồn tại trong suốt thế kỷ này, ngay cả khi lượng phát thải khí nhà kính có thể dừng tăng. Thế giới đã đạt đến điểm mà lượng khí thải ròng bằng 0 không còn đủ để cải thiện tình hình.

Ông Cheng Lijing, một nhà nghiên cứu tại Viện Vật lý khí quyển thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc, đã nhấn mạnh rằng vấn đề này đặt ra những thách thức mới cho công tác quản lý khí hậu. Không chỉ yêu cầu giảm phát thải và thúc đẩy sử dụng năng lượng tái tạo, mà còn cần tập trung vào việc thích ứng với biến đổi khí hậu. Ông cũng kêu gọi các quốc gia cần tăng cường khả năng giám sát khí hậu, cải thiện hệ thống dự báo và cảnh báo sớm để ngăn chặn các thảm họa tiềm ẩn.

Trong bối cảnh ấy, nhiều quốc gia đang tăng tốc triển khai các chính sách khí hậu quyết liệt hơn. Liên minh châu Âu đã đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050, trong khi Mỹ và Trung Quốc lần lượt công bố các chiến lược chuyển đổi năng lượng với quy mô hàng nghìn tỷ USD.

Bên cạnh nỗ lực của chính phủ, ngày càng nhiều doanh nghiệp toàn cầu cam kết giảm phát thải, chuyển đổi sang nền kinh tế xanh và đầu tư vào công nghệ năng lượng tái tạo.

Minh Dung