Thể chế đột phá cho trung tâm tài chính quốc tế

Tại hội nghị "Xây dựng Nghị quyết của Quốc hội về trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam", Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết Việt Nam sẽ phát triển trung tâm tài chính quốc tế hoạt động ở Đà Nẵng và TP HCM. Chính phủ cam kết sẽ xây dựng một hành lang pháp lý mang tính đột phá để phát huy tối đa các lợi thế, đồng thời tuân thủ luật pháp, chuẩn mực quốc tế đối với trung tâm tài chính. Phóng viên Báo Người Lao Động đã có cuộc trao đổi với PGS-TS, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân về vấn đề này.

PGS-TS, đại biểu Quốc hội Trần Hoàng Ngân

. Phóng viên: Quan điểm của PGS-TS về chủ trương thành lập trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam?

- PGS-TS TRẦN HOÀNG NGÂN: Tôi cho rằng chúng ta đang có 5 trụ cột sẽ tạo đà cho sự phát triển trung tâm tài chính quốc tế trong thời gian tới.

Trụ cột thứ nhất là môi trường kinh doanh và thể chế. Trụ cột này phải tạo được niềm tin của các nhà đầu tư với một thể chế hội nhập, minh bạch và điều kiện kinh doanh thông thoáng và có nhiều ưu đãi. Với trụ cột này, hiện Quốc hội và Chính phủ đang thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30-4-2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trụ cột thứ hai là hạ tầng. Trong đó bao gồm kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, hạ tầng giao thông, hạ tầng năng lượng và đặc biệt là hạ tầng số để phục vụ các hoạt động của trung tâm tài chính quốc tế. Với trụ cột này, chúng ta đang triển khai đầu tư và đặc biệt đầu tư công cho hạ tầng này đang được chú trọng.

Trụ cột thứ ba là nhân sự. TP HCM có hệ thống ngân hàng thương mại phát triển từ năm 1987. Tiếp đến là Sở Giao dịch chứng khoán ra đời từ năm 2000. Cùng với đó, các trường đại học đang tập trung đào tạo rất nhiều sinh viên trong lĩnh vực này. Như vậy, Việt Nam đang có nguồn nhân lực dồi dào về lĩnh vực tài chính và đây là một thuận lợi cho việc ra đời trung tâm tài chính quốc tế.

Trụ cột thứ tư là hệ thống tài chính ngân hàng, hệ thống các định chế tài chính. TP HCM hiện có khoảng 35 ngân hàng thương mại, 9 ngân hàng nước ngoài với gần 320 chi nhánh. Ngoài ra, thành phố còn có 7 ngân hàng thương mại Nhà nước, 30 công ty chứng khoán, 30 quỹ đầu tư và gần 30 tổ chức bảo hiểm. Quan trọng hơn, TP HCM đang có khoảng 10 triệu tài khoản của các nhà đầu tư chứng khoán. Như vậy, hệ sinh thái, hệ thống các định chế tài chính hiện nay thành phố đang có và sẵn sàng tham gia vào trung tâm tài chính quốc tế.

Trụ cột thứ 5 là thương hiệu. Việt Nam đang có vị thế và uy tín trên thị trường quốc tế. Thương hiệu của TP HCM và đặc biệt là Đại lễ 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước cũng tạo những uy tín cho thành phố. Mặc dù chưa có quyết định thành lập Trung tâm Tài chính quốc tế TP HCM nhưng Trung tâm Tài chính TP HCM cũng đã được xếp hạng trong hệ thống các trung tâm tài chính toàn cầu.

Hệ thống các định chế tài chính hiện nay của TP HCM đang có và sẵn sàng tham gia vào trung tâm tài chính quốc tế. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

. Để sánh vai với các trung tâm tài chính quốc tế trên thế giới, chúng ta cần phải chuẩn bị và đầu tư những gì, thưa ông?

- Hiện nay, chúng ta đang đầu tư rất lớn cho khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Riêng TP HCM có hơn 2.200 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Vừa qua, thành phố được xếp hạng 110/1.400 thành phố trên thế giới về số doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Điều này sẽ giúp các trung tâm tài chính quốc tế có sàn để các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo gọi vốn trên thị trường và chúng ta sẽ có điều kiện thu hút được các quỹ đầu tư trên thế giới.

Chúng ta cũng có những hoạt động về FinTech (Công nghệ Tài chính) có sự kết nối với các thị trường, các địa phương có thế mạnh về nông, thủy sản xuất khẩu. Đây là cơ sở để chúng ta thành lập những sàn giao dịch hàng hóa để tham gia trên thị trường quốc tế.

Hoạt động về tài sản số, tiền mã hóa... rất được nhà đầu tư Việt Nam quan tâm. Chúng ta có thể cho thí điểm thành lập những sàn cho tài sản số, tiền mã hóa hiện nay hoạt động.

. Khó khăn và thách thức khi xây dựng trung tâm tài chính quốc tế hiện nay là gì, giải pháp ra sao?

- Thách thức và khó khăn nhất của trung tâm tài chính quốc tế là tiền Việt Nam chưa phải là một đồng tiền tự do chuyển đổi. Chúng ta cũng chưa được tự do hóa tài khoản vốn. Do đó, chúng ta phải có chính sách, quy định quản lý ngoại hối một cách rõ ràng.

Điều quan trọng nhất mà thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư quốc tế là vấn đề về trọng tài và giải quyết các tranh chấp. Những vấn đề này, Việt Nam sẽ theo hướng áp dụng luật quốc tế, nhất là Thông luật (Common Law) - một hệ thống pháp luật dựa trên các án lệ, tức là các phán quyết của tòa án trong các vụ án cụ thể.

Trung tâm tài chính quốc tế Đà Nẵng có diện tích 6.17 ha, dự kiến đặt tại quận Sơn Trà. Ảnh: BÍCH VÂN

VĂN DUẨN thực hiện