Thể chế đi trước, mở đường cho phát triển

Đại biểu Quốc hội tỉnh An Giang tham gia đóng góp luật, nghị quyết tại kỳ họp thứ 8

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV thông qua 18 luật, 21 nghị quyết. Đây là số lượng dự án luật cao nhất được thông qua tại 1 kỳ họp từ đầu nhiệm kỳ đến nay (nâng tổng số 61 luật được Quốc hội khóa XV thông qua). Đặc biệt, đã có sự đổi mới về tư duy và phương thức tiến hành công tác lập pháp, như: Luật ngắn gọn, rõ ràng, chỉ quy định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Quốc hội, lược bỏ quy định thuộc thẩm quyền của Chính phủ, bộ và cơ quan khác; không luật hóa nội dung thông tư, nghị định. Đối với những vấn đề cụ thể, còn đang trong quá trình vận động, chưa ổn định, luật chỉ quy định khung và giao cho Chính phủ quy định chi tiết.

“Việc giao quyền chủ động như thế đảm bảo linh hoạt trong điều hành, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Các luật, nghị quyết được thông qua đã thể hiện phân cấp, phân quyền mạnh mẽ với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, chuyển tư duy từ xây dựng pháp luật thiên về quản lý sang kết hợp hài hòa giữa quản lý hiệu quả với kiến tạo phát triển, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, thể hiện rõ trong Luật Đầu tư công, Luật sửa 4 luật trong lĩnh vực đầu tư, Luật sửa 9 luật trong lĩnh vực tài chính, ngân sách…” - Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn khẳng định.

Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh định hướng tiếp tục đổi mới tư duy, xây dựng, hoàn thiện đồng bộ thể chế trên mọi lĩnh vực, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho phát triển nhanh và bền vững. Thể chế phải đi trước, mở đường cho đột phá phát triển, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo, đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đặc biệt là thực hiện mục tiêu tăng trưởng 2 con số để đạt được 2 mục tiêu 100 năm. Chính phủ chỉ đạo bộ, ngành khẩn trương rà soát, phát hiện quy định vướng mắc, bất cập, không phù hợp với thực tiễn để kịp thời đề xuất cơ quan thẩm quyền ban hành mới, hoặc sửa đổi, bổ sung các đạo luật hiện hành.

Cuối tháng 12/2024, Chính phủ phối hợp Ủy ban Thường vụ Quốc hội, cơ quan liên quan tổ chức Hội nghị quán triệt, triển khai thi hành các luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp thứ 8. Nhấn mạnh 8 nhiệm vụ trọng tâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng với tổ chức thi hành pháp luật, hoàn thiện cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp, pháp luật. Bám sát yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể về triển khai đối với từng luật, nghị quyết được thông qua; khẩn trương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành các kế hoạch triển khai thi hành luật, nghị quyết của Quốc hội. Cần tuân thủ nghiêm Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật trong quá trình ban hành văn bản quy định chi tiết, khẩn trương xây dựng, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cơ quan có thẩm quyền ban hành 130 văn bản quy định chi tiết các luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp thứ 8 để kịp thời có hiệu lực cùng với luật, nghị quyết.

Đặc biệt, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần chủ động vào cuộc, sớm ban hành kế hoạch triển khai luật, nghị quyết trên địa bàn; tập trung rà soát, nghiên cứu, chuẩn bị điều kiện cần thiết và tổ chức thực hiện theo thẩm quyền, nhiệm vụ được giao, nhất là nhiệm vụ mới được bổ sung trong luật, nghị quyết, cơ chế, chính sách thí điểm, đặc thù được áp dụng tại địa phương. Quan tâm bố trí hợp lý nguồn lực về tài chính, cơ sở vật chất, tổ chức bộ máy, biên chế và các điều kiện cần thiết khác để triển khai thực hiện luật, nghị quyết một cách hiệu quả, tiết kiệm; có phương án tổ chức bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả gắn với nhiệm vụ xây dựng và thi hành pháp luật…

Khi triển khai 8 nhiệm vụ này, có 3 vấn đề quan trọng cần tuân thủ. Thứ nhất, phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nữa đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi và tăng cường kiểm tra, giám sát theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm. Thứ 2, cương quyết xóa bỏ cơ chế “xin - cho”, không tạo ra hệ sinh thái “xin - cho”. Thứ 3, cương quyết cắt bỏ thủ tục rườm rà, làm tăng chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp, tạo tham nhũng vặt.

“Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, Nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi thì chỉ bàn làm, không bàn lùi. Chúng ta hãy cùng nhau sớm đưa luật, nghị quyết vào cuộc sống, đáp ứng được kỳ vọng của cử tri và Nhân dân, góp phần xây dựng một Nhà nước pháp quyền XHCN vững mạnh, đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh và thịnh vượng của dân tộc ta” - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính kêu gọi.

Qua rà soát sơ bộ, hiện có gần 700 nội dung được giao trong 18 luật và 10 nghị quyết (được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 8) cần được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, bộ, cơ quan Trung ương và chính quyền địa phương quy định chi tiết. Đây là thách thức rất lớn khi đặt trong bối cảnh hệ thống chính trị tập trung thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, khẩn trương chuẩn bị cho kỳ họp bất thường của Quốc hội cuối tháng 2/2025; triển khai chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 với số lượng lớn dự án luật, nghị quyết cần chuẩn bị để trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9.

AN KHANG