Thấy khế chua như 'bắt được vàng'

Nguyễn Thị Trà My

Gặp Trà My tại Diễn đàn và triển lãm Kinh tế Xanh (GEFE) 2024, điều gây ấn tượng cho các du khách tham quan, ngoài giọng nói đậm chất Huế, chính là những rổ khế chua xanh mướt được trưng bày trước quầy hàng, kèm lời giới thiệu sản phẩm thuần tự nhiên từ khế chua.

Khởi sự với con đường kinh doanh bằng các sản phẩm chăm sóc tóc từ tinh dầu tràm, enzym dứa, hay các xà phòng sinh dược sả chanh, My nghĩ rằng hành trang khởi nghiệp mình đã “đủ”. Nhưng với bản tính thích nghiên cứu, và nhìn thấy những quả khế chua trong vườn bị đổ bỏ, đã thôi thúc chị nghiên cứu một sản phẩm tẩy rửa từ khế vừa độc, lạ mà lại thân thiện với môi trường.

Biến khế chua thành tiền

Chị Trà My kể, trong quá trình nấu nướng, chị và mẹ vẫn thường dùng khế chua để khử mùi tanh của thực phẩm hoặc khử mùi tanh khi làm bếp, chính điều này đã thôi thúc chị nghiên cứu sâu hơn về loại quả tự nhiên này.

Với những tham vấn ý kiến từ chuyên gia, nhà khoa học, trải qua hơn một năm nghiên cứu, thử nghiệm, Trà My và cộng sự đã cho ra đời nước tẩy rửa từ enzym khế chua, với độ tẩy rửa cao lại đạt tính an toàn trong sinh học.

Trà My nói rằng, khế chua không chỉ rẻ, mà còn có nhiều ưu điểm, lợi thế hơn hẳn so với các loại nguyên liệu khác.

“Trước đây tôi cũng làm nhiều sản phẩm enzyme từ bồ hòn, dứa hoặc từ vỏ của chanh, cà phê… nhưng với các sản phẩm này, chúng ta chỉ tận dụng được phần vỏ để làm nên chế phẩm sinh học. Trong khi với khế ta lại tận dụng được thịt quả - vốn chứa rất nhiều vitamin C. Thêm vào đó trong khế có chứa nhiều loại axit hữu cơ khác nhau như axit oxalic, axit tartric, axit succinic, axit citric... với hàm lượng cao, lên tới 1% khối lượng. Nhờ nồng độ axit cao này mà độ tẩy rửa của khế cũng cao hơn so với các sản phẩm khác”- chị My nói.

My cho biết thêm, so với một số sản phẩm có độ tẩy rửa tương đương như bồ hồn, mùi khi lên men của loại quả này hơi hắc và nồng, khiến người dùng nhiều khi kén chọn. Trái lại, với khế chua, khi lên men vẫn giữ được vị chua tự nhiên của sản phẩm. Đặc biệt hàm lượng enzym đậm đặc của khế chua, nếu thải ra môi trường thì cũng an toàn với nguồn nước và sinh vật có trong tự nhiên.

Hiện tại, việc thu mua khế chua của Trà My cũng khá thuận lợi, khi Huế và các khu vực lân cận sở hữu lượng khế chua khá phong phú lại khá rẻ tiền, chỉ từ 5.000 đồng/kg hoặc thậm chí là được thu gom miễn phí. Trong khi, với các nguyên liệu có chất tẩy rửa tương đương như quả bồ hòn, giá thu mua tại vựa cũng rơi từ 50.000 - 70.000 đồng/kg, và phải mua nguyên liệu từ các vùng xa tại Tây Nguyên hoặc các tỉnh phía Bắc.

“Vào thời điểm bắt tay nghiên cứu với khế, tôi dám tự tin rằng, tôi là người đầu tiên dùng enzym khế chua để làm ra các loại nước tẩy rửa sinh học. Bởi trước khi lao vào thử nghiệm công trình này, tôi và cộng sự đã dò tìm khắp các kênh dữ liệu, khảo sát thị trường từ Nam ra Bắc, chưa có đơn vị nào nghiên cứu sản phẩm từ khế chua. Có chăng cũng là các sản phẩm như mứt được làm từ khế chua, hoặc rượu vang, rượu khế.

Hiện nay từ enzym khế, chúng tôi đã cho ra thị trường một hệ sinh thái sản phẩm tẩy rửa gia dụng sinh học gồm nước rửa tay, rửa chén, nước giặt đồ lót, nước lau kính cho tới các sản phẩm dành riêng cho em bé như nước rửa bình sữa, nước giặt cho bé… Tùy vào tính chất của sản phẩm, mà công ty sẽ pha thêm các tinh dầu thiên nhiên khác cũng do công ty điều chế để tăng chức năng của sản phẩm như dùng tinh dầu tràm để đuổi muỗi, tinh chất trà xanh để diệt khuẩn…”, My chia sẻ.

Giờ đi đâu, cứ hễ thấy khế chua là Trà My nói rằng vui như bắt được vàng, bởi sẽ không ai nghĩ rằng những quả khế rẻ tiền, đôi khi lại bị vứt ra đường ấy lại có thể biến thành tiền, thành nước rửa tay, nước lau kính, sản phẩm vệ sinh cá nhân…

Kiên định với con đường kinh doanh bền vững

Mang các sản phẩm sinh học làm từ khế chua đi khắp các cuộc thi, hội thảo triển lãm lớn nhỏ, Trà My thấy khấp khởi niềm vui, bởi sản phẩm được chuyên gia và người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng. Dù vậy, Trà My thừa nhận, cô vẫn đang loay hoay với thị trường về giá bán sản phẩm, lẫn nguồn vốn cho khởi nghiệp.

Theo Trà My, giá bán của sản phẩm từ thiên nhiên, dù có sẵn nguồn nguyên liệu thì thành phẩm ra đời vẫn cao hơn so với dòng sản phẩm sử dụng hương hiệu tổng hợp, hóa chất. Lấy một ví dụ, một lít tinh dầu tràm hiện có giá 1,8-2 triệu đồng, để sử dụng pha vào các sản phẩm có tinh dầu thì cần ít nhất từ 10-20 ml. Trong khi với các hương liệu tổng hợp, chỉ cần 1 ml đã đủ để ra mùi cho sản phẩm. Tương tự với khế cũng vậy, phải cần tới 20kg khế chua cộng thêm các thành phần như đường sẽ cho ra 100 lít enzym. Từ 100 lít enzym này cộng thêm các thành phần sinh học theo công thức cho ra khoảng 160 lít sản phẩm. Chính từ sự khác biệt này đã tạo ra rào cản về giá, thị trường, tâm lý tiêu dùng của khách hàng.

Thêm vào đó, hiện tại, dòng vốn để nghiên cứu và thương mại sản phẩm đều do Trà My tự bỏ.

“Vốn ít, lại thiếu nên mình chưa phát triển thêm nhiều nhân sự cho kinh doanh lẫn truyền thông bài bản cho thương hiệu. Đây cũng là rào cản khiến cho sản phẩm dù tốt vẫn chưa có sức lan tỏa mạnh, và chưa tận dụng lợi thế các nền tảng thương mại điện tử sẵn có như hiện nay” - My nói.

Dù vậy với tâm thế vững vàng đón nhận những khó khăn bước đầu khởi nghiệp, My cho biết mình và cộng sự vẫn kiên định với mục tiêu "Kiến tạo cuộc sống xanh cho người Việt", đem đến cho mọi người những sản phẩm chất lượng, an toàn lành tính, an toàn cho sức khỏe, thân thiện với môi trường.

Hiện tại, ngoài khế chua, các sản phẩm từ nông sản thiên nhiên khác như trầu bà, bồ hồn, dứa, bưởi… đang được My và cộng sự đưa vào sản xuất và cho ra thị trường các sản phẩm chăm sóc tóc, chăm sóc sức khỏe, sắc đẹp phụ nữ.

Để đi xa hơn trong tương lai, ngoài tính đến liên kết với các hợp tác xã để chủ động vùng nguyên liệu, chiến lược thị trường của My là sẽ tập trung vào ngách cao cấp mà đối tượng là phụ nữ, mẹ và bé. Đồng thời đẩy mạnh sản phẩm tới thị trường lớn như TP.HCM, Hà Nội thông qua thương mại điện tử, và kênh bán lẻ hiện nay.

Hà An