Thấy gì từ việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng?

Bước khởi đầu mới

FTSE Russell vừa công bố nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp, có hiệu lực từ ngày 21/9/2026 và tùy thuộc vào kết quả của đợt rà soát vào tháng 3/2026.

Bà Vũ Ngọc Linh - Giám đốc Bộ phận phân tích và nghiên cứu thị trường VinaCapital - cho rằng, cơ quan quản lý thị trường tại Việt Nam có thể chủ động đưa ra giải pháp cho vấn đề này, qua đó giúp Việt Nam được nâng hạng vào tháng 9/2026 theo kế hoạch.

Tổng vốn hóa thị trường chứng khoán Việt Nam và một số nước tính theo tỷ lệ phần trăm GDP.

“Việc nâng hạng là sự ghi nhận những nỗ lực mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam - đặc biệt trong 2 năm qua trong việc triển khai toàn diện kế hoạch cải cách. Các nỗ lực này bao gồm đầu tư vào hạ tầng công nghệ, giới thiệu các sản phẩm tài chính mới, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, nâng cao tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, cải thiện khả năng tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư nước ngoài”, bà Linh nói.

Tuy nhiên, Giám đốc Bộ phận phân tích và nghiên cứu thị trường VinaCapital cho rằng, thành tựu này không phải là mục tiêu cuối cùng mà là một bước khởi đầu mới, đặt ra những yêu cầu và thách thức cấp thiết cho sự phát triển tiếp theo với mục tiêu là mở rộng quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam đạt mức 120% GDP vào năm 2030, so với mức hiện tại là 75% GDP.

Theo ước tính của VinaCapital, việc nâng hạng thị trường mới nổi bởi FTSE Russell có thể sẽ bổ sung dòng vốn từ 5-6 tỷ USD cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Sau khi được nâng hạng, Việt Nam sẽ được đưa vào chỉ số FTSE EM All Cap, với quy mô theo dõi khoảng 100 tỷ USD. Tính toán của VinaCapital cho thấy, Việt Nam có thể chiếm khoảng 0,3% trong chỉ số này - tương đương khoảng 300 triệu USD dòng vốn thụ động cho chỉ số FTSE EM All Cap - với khoảng 30 cổ phiếu được đưa vào chỉ số.

“Việt Nam dự kiến sẽ nhận được khoảng 5 - 6 tỷ USD dòng vốn nước ngoài. Con số này không quá lớn nhưng đây là sự chuyển biến quan trọng và tích cực đối với Việt Nam. Sự trở lại của dòng vốn ngoại dự kiến sẽ cải thiện thanh khoản, củng cố niềm tin của nhà đầu tư, thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường vốn”, bà Linh khẳng định.

VN-Index tăng thêm 20%

Ông Lê Phước Đức - chuyên gia phân tích nghiên cứu VinaCapital - đánh giá, việc được nâng hạng lên thị trường mới nổi là một cột mốc quan trọng đối với Việt Nam. Tuy nhiên, thách thức lớn hơn nằm ở việc duy trì và củng cố vị thế này trong dài hạn. Để làm được điều đó, Việt Nam cần thực hiện thêm các cải cách toàn diện nhằm tăng chiều sâu, hiện đại hóa và quá trình phát triển bền vững của thị trường vốn.

Từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán đã đạt mức tăng trưởng trên 34%. Ảnh: VPG.

Theo ông Đức, nếu như mô hình giao dịch không yêu cầu ứng trước tiền được xem là giải pháp tạm thời nhằm đáp ứng tiêu chí nâng hạng của FTSE Russell thì việc xây dựng hệ thống CCP lại là giải pháp mang tính lâu dài và bền vững hơn.

Theo lộ trình, Việt Nam sẽ thành lập công ty con phụ trách CCP trực thuộc Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), phù hợp với tiêu chuẩn của MSCI. Dự kiến, khung pháp lý và thể chế cần thiết sẽ được hoàn thiện vào cuối năm 2026 và hệ thống CCP sẽ chính thức đi vào hoạt động trong quý I/2027.

Hiện tại, thị trường chứng khoán vẫn phụ thuộc rất nhiều vào hai ngành chủ chốt là tài chính (37%) và bất động sản (19%). Cơ cấu ngành đa dạng hơn sẽ giúp thị trường phản ánh tốt nền kinh tế nói chung và giảm sự phụ thuộc quá mức vào ngân hàng và bất động sản.

“Chúng tôi tin rằng làn sóng IPO sắp tới sẽ thúc đẩy vốn hóa thị trường và giúp cân bằng lại cơ cấu ngành của thị trường chứng khoán. Sự đa dạng này cũng giúp tăng cường thanh khoản thị trường và thu hút nhiều nhà đầu tư hơn với các chiến lược và khẩu vị rủi ro khác nhau”, ông Đức nói.

Hệ số P/E dự phóng của VN-Index.

Từ đầu năm đến nay, thị trường chứng khoán đã đạt mức tăng trưởng trên 34%, với thanh khoản dẫn đầu khu vực ASEAN khi trung bình đạt khoảng 1 tỷ USD/phiên. Tuy nhiên, quy mô tổng thể của thị trường chứng khoán Việt Nam (trên 300 tỷ USD trên ba sàn giao dịch) vẫn còn khiêm tốn.

Ông Đức đánh giá, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang giao dịch với mức định giá khá hợp lý, khoảng 13 lần P/E dự phóng. Trong bối cảnh nâng hạng, VinaCapital kỳ vọng mức định giá của VN-Index có thể tăng thêm từ 15-20% trong vòng 12-18 tháng tới.

Duy Quang