Thấp thỏm mùa điều

Tại huyện Bù Gia Mập, nơi có diện tích trồng điều gần 25 ngàn ha, người dân thấp thỏm lo âu, trên cây quả mới chỉ lác đác dù đây là thời điểm bước vào chính vụ.

Điệp khúc được giá, mất mùa

Năm nay giá hạt điều ở mức cao, đầu vụ có thời điểm lên đến 36 ngàn đồng/kg. Nông dân phấn khởi, kỳ vọng về một vụ điều ấm. Tuy nhiên, đến thời điểm này, dù mới bắt đầu vào chính vụ nhưng nhiều nhà vườn có chung nhận định, năm nay nông dân đối diện với vụ điều thất bát.

Vườn điều 4 ha của gia đình chị Bế Thị Tuyênở thôn Cầu Sắt, xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập tỷ lệ đậu quả rất thấp

Vườn điều rộng 4 ha của gia đình chị Bế Thị Tuyên ở thôn Cầu Sắt, xã Bù Gia Mập, huyện Bù Gia Mập năm nay nhiều khả năng thu không đủ chi. Đến thời điểm này lượng hạt thu về không đáng kể, trong khi quả trên cây chỉ lác đác, nhiều cây gần như không có quả. Chị Tuyên cho biết, thời điểm tết Nguyên đán, vườn điều ra hoa rất đẹp, nhưng sau tết liên tiếp xuất hiện mưa trái mùa kèm theo các loại sâu, bệnh như sâu róm, bọ xít muỗi, bọ trĩ… tấn công làm cho cây bị khô bông, trái non rụng đầy gốc.

“Thăm vườn thấy cây bị khô bông, rụng trái, tiếc vô cùng. Vợ chồng tôi đã tìm mọi cách để cứu cây, thậm chí xịt thuốc đến 4 lần rồi nhưng vẫn không ăn thua. Năm nay chắc thu không đủ chi” - chị Tuyên than thở.

Vừa thu hoạch vừa tranh thủ dọn dẹp vườn điều, anh Điểu Hiệp ở thôn 4, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập tiếc nuối vườn điều ghép của gia đình. Anh Hiệp cho biết: Với lượng hoa và trái non như thời điểm trước tết, ước tính vườn điều của gia đình ít nhất cũng thu được 2 tấn/ha. Tuy nhiên, chỉ sau vài trận mưa, bông khô sạch, trái non rụng gần hết. Vào thăm vườn, vợ chồng tôi xót xa vô cùng.

Dù đang vào chính vụ, nhưng vườn điều của hộ anh Điểu Hiệp ở thôn 4, xã Đắk Ơ, huyện Bù Gia Mập cho thu không đáng kể. Trong ảnh:Anh Hiệp tranh thủ vệ sinh vườn để tiện việc thu hoạch cũng như phòng cháy trong mùa khô

“Từ cây điều già năng suất thấp, gia đình đã chuyển đổi qua trồng điều ghép. Hằng năm, chúng tôi chăm sóc bón phân, đến mùa ra hoa, làm trái xịt 3-4 lần thuốc. Năm nay đầu mùa thấy giá điều cao hơn, chưa kịp mừng thì lại rơi vào cảnh mất mùa… ”, anh Hiệp chia sẻ.

Theo người dân nơi đây, năm nay đầu mùa cây điều ra bông rất đẹp, quả non nhiều nên ai cũng kỳ vọng về vụ mùa bội thu. Tuy nhiên, sau tết Nguyên đán, trên địa bàn tỉnh liên tiếp xuất hiện các trận mưa trái mùa khiến bông điều bị khô, quả non rụng. Theo quan sát của phóng viên, nhiều vườn điều vắng hoe, không một bóng người. Trên cây lác đác vài quả chín, dù đây là thời điểm chính vụ.

Theo chuyên gia nông nghiệp, tình trạng các vườn điều khô bông, rụng trái một phần do thời tiết bất lợi, nguyên nhân chính là do sâu bệnh như: bọ xít muỗi, rầy mềm, bọ trĩ, sâu đục trái phá hoại

Ông Phan Văn Hà, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bù Gia Mập cho biết: Các vườn điều có hiện tượng khô bông, rụng trái một phần do thời tiết bất lợi, nguyên nhân chính là do sâu bệnh phá hoại như: bọ xít muỗi, rầy mềm, bọ trĩ, sâu đục trái. Để hạn chế hiện tượng khô bông, rụng trái non, bà con nông dân cần thường xuyên thăm vườn, phát hiện sớm sâu bệnh để có biện pháp phòng trừ kịp thời.

Theo ông Hà, người dân nên phun xịt thuốc phòng trừ sâu bệnh đồng loạt cho cây điều ít nhất 2-3 lần trong thời kỳ ra bông, đậu trái. Quá trình phun xịt nên tiến hành vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát. Đồng thời kết hợp với phân bón lá để tăng cường khả năng ra hoa, đậu trái, hạn chế hiện tượng rụng bông và trái non.

Loay hoay tìm giải pháp

Vườn điều 6 ha của gia đình ông Nguyễn Thành Nam ở thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập năm nay gần như mất trắng. Sau khi ngành nông nghiệp huyện kiểm tra trực tiếp tại vườn phát hiện, ngoài do các trận mưa trái mùa thì bọ trĩ chính là nguyên nhân khiến vườn điều bị khô bông, rụng trái.

Theo ông Nam, vườn điều của gia đình nhiều năm mất mùa, dù hằng năm vẫn bón phân, tỉa cành, xịt thuốc. Đơn cử như năm nay, đã thuê người xịt thuốc đến 5 lần nhưng vẫn không cứu được. “Giờ chuyển qua cây trồng khác phải chờ 5 năm mới có thu. Chưa kể muốn chuyển đổi phải có vốn, lựa chọn được cây trồng phù hợp với chất đất, phải nắm được kỹ thuật trồng và chăm sóc. Nói chung khó lắm!” - ông Nam tâm tư.

Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bù Gia Mập Phan Văn Hà chia sẻ: Hiện nay, diện tích cây điều của huyện gần 25 ngàn ha. Vụ mùa năm ngoái, năng suất cây điều ở đây dao động từ 1-1,2 tấn/ha, giá bán trung bình khoảng 24 ngàn đồng/kg. Năm nay, giá cả cải thiện thì người dân lại rơi vào cảnh mất mùa.

Theo ông Hà, với điệp khúc “được giá mất mùa, được mùa mất giá”, thậm chí mất mùa còn rớt giá xảy ra thường xuyên khiến nhiều hộ dân chuyển đổi cây điều sang các loại cây trồng khác cho hiệu quả kinh tế cao hơn. Qua nắm tình hình sơ bộ, năm 2024 người dân đã chuyển đổi khoảng 600 ha điều sang trồng các loại cây ăn trái, cây gió bầu và một số loại cây trồng khác.

“Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ngoài chú ý chất đất phù hợp, nguồn nước đảm bảo, người dân cần quan tâm đến kỹ thuật. Việc áp dụng khoa học - kỹ thuật phải đảm bảo theo hướng an toàn, chất lượng. Quá trình sản xuất cần nhanh nhạy trước yêu cầu thị trường, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp nhằm bảo đảm đầu ra cho sản phẩm, tránh đi vào vết xe đổ “trồng chặt, chặt trồng” như lâu nay” - ông Hà khuyến cáo.

Xuân Túc