Thấp thỏm bên bờ sông Lam!

“Bà con mong muốn được di dời càng sớm càng tốt, chứ ở như thế này khổ sở, nguy hiểm lắm”, bà Hoàng Thị Thuyết, Trưởng thôn Thuận Hòa chia sẻ.

Đêm nằm không dám ngủ!

Cụm dân cư Hòa Lam (thuộc thôn Thuận Hòa, xã Hưng Hòa, thành phố Vinh) là nơi sinh sống của hàng chục hộ dân làm nghề chài lưới nơi hạ nguồn sông Lam. Do nằm ngoài đê sông Lam nên cụm dân cư này thường xuyên phải chịu cảnh ngập sâu, nhất là vào mùa mưa bão. Có năm, nước sông dâng cao lên đến nóc nhà, người dân phải sơ tán lên đê lánh nạn.

Những ngày này, sau cơn bão số 3 (Yagi), nhân dân các tỉnh phía bắc đang phải gồng mình gánh chịu những thiệt hại nặng nề về người và tài sản do lũ lụt, sạt lở gây ra; nước sông Lam dâng cao, đục ngầu, mấp mé mặt đường càng khiến các hộ dân vô cùng lo lắng, bất an.

“Mấy hôm nay xem tin tức bão lũ mà sợ. Đêm nằm mà nghe thấy tiếng mưa rơi trên mái nhà là nóng hết cả ruột gan, không thể ngủ được. Thỉnh thoảng lại phải dậy xem nước sông đến đâu rồi. Nếu nước sông dâng cao là phải bỏ lại nhà cửa, chạy để giữ tính mạng”, bà Ngô Thị Đào cho biết.

Sau bão số 3, nước sông Lam dâng cao khiến người dân hết sức lo lắng.

Cạnh nhà bà Đào là nhà ông Nguyễn Văn Hào. “Nguyện vọng của tôi là được bố trí đất tái định cư, cất một căn nhà nhỏ làm nơi ở an toàn cho các con, lỡ mình có ra đi cũng cảm thấy yên lòng”, ông Hào nghẹn ngào chia sẻ. Ông Hào và vợ mình phát hiện mắc bệnh ung thư, sức khỏe ngày càng yếu. Riêng ông Hào, đi lại vô cùng khó khăn.

Dẫn phóng viên đến thăm các hộ gia đình có nhà cửa bị xuống cấp nặng, bà Hoàng Thị Thuyết, Trưởng thôn Thuận Hòa cho biết, tại buổi tiếp xúc cử tri sau Kỳ họp thứ 14, Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An khóa XVIII, bà cũng đã kiến nghị Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo khẩn trương hoàn tất các thủ tục cấp đất khu tái định cư cho cụm dân cư xóm Hòa Lam trước mùa mưa lũ.

“Dự án tái định cư được lập cách đây hơn chục năm trời và giờ hạ tầng cũng đã xong, nhưng không hiểu vì lý do gì mà người dân vẫn chưa được di dời”, bà Thuyết bức xúc.

Hầu hết nhà cửa của các hộ dân nơi đây đều đã xuống cấp nặng, nhưng cũng chỉ có thể vá víu tạm bợ.

Dự án Xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư để di dân khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai xã Hưng Hòa, thành phố Vinh do Chi cục phát triển nông thôn tỉnh Nghệ An làm chủ đầu tư, được Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An cho phép lập dự án đầu tư tại Quyết định số 4205/QĐ-UBND-NN ngày 26/10/2012.

Đến ngày 19/11/2013, Dự án Xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư để di dân khẩn cấp ra khỏi vùng thiên tai xã Hưng Hòa, thành phố Vinh đã chính thức được Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An phê duyệt tại Quyết định số 5476/QĐ-UBND-NN.

Diện tích thực hiện dự án này là 3,309 hec-ta, tại xóm Thuận Hòa ngay phía đối diện với cụm dân cư Hòa Lam phía trong đê sông Lam. Số hộ phải di dời dự kiến là 58 hộ dân. Sau một thời gian dài triển khai nhưng không có vốn để thực hiện, mãi đến năm 2020, dự án này mới được khởi công. Cũng chính vì kéo dài thời gian thực hiện nên từ mục tiêu di dời cho 58 hộ dân ban đầu, đến nay cụm dân cư Hòa Lam đã phát triển lên 82 hộ. Điều này khiến cho dự án liên tục phải điều chỉnh.

Hạ tầng khu tái định cư di dân giai đoạn 1 đã được hoàn thiện.

Cần quy rõ trách nhiệm, sớm nghiệm thu để di dời dân

Theo tìm hiểu của phóng viên, trước thực trạng khu tái định cư đã hoàn thành nhưng không được nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng, ngày 9/9/2024, Chi cục phát triển nông thôn Nghệ An đã có văn bản kiến nghị Ủy ban nhân dân thành phố Vinh về việc chỉ đạo Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa khẩn trương tiếp nhận dự án để tiến hành di dân vào ở trước mùa mưa lụt năm 2024 và chỉ đạo các phòng ban liên quan của thành phố để hướng dẫn Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa trong quá trình tiếp nhận, thực hiện các bước để di dời dân đến khu tái định cư.

Ngày 30/8 vừa qua, Ủy ban nhân dân thành phố Vinh có văn bản giao Phòng Quản lý đô thị phối hợp với Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa và Chi cục phát triển nông thôn kiểm tra, rà soát lại các hồ sơ có liên quan, kiểm tra hiện trạng công trình hạ tầng và việc cắm mốc các lô đất theo quy hoạch được phê duyệt (nếu cần thiết) để hướng dẫn Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa tiếp nhận đưa vào quản lý, sử dụng. Thời gian xong trước ngày 10/9/2024. Việc hoàn thiện các thủ tục liên quan để phục vụ công tác di dân, giao đất và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân xong trước ngày 20/9/2024.

“Chủ đầu tư đã nhiều lần kiến nghị các sở, ngành liên quan tiến hành kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình để đưa vào sử dụng, bảo vệ tính mạng và tài sản của người dân. Đây là dự án mang tính cấp bách, nhưng đến nay vẫn chưa được bàn giao, tiếp nhận”, ông Nguyễn Hồ Lâm, Phó Chi cục phát triển nông thôn Nghệ An cho hay.

Khu tái định cư được xây dựng ngay phía đối diện với cụm dân cư Hòa Lam, phía trong đê sông Lam.

Ngày 12/9, trao đổi với phóng viên, ông Trần Trung Quân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa xác nhận, hạ tầng khu tái định cư bố trí cho 58 hộ (giai đoạn 1) xây dựng cơ bản đã hoàn thành nhưng chưa được nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng. Do đó, đến nay công tác di dân vẫn chưa được thực hiện. Cử tri liên tục phản ánh, đề nghị các cấp, khẩn trương cho bà con Hòa Lam được di dời ra khỏi vùng nguy hiểm, lên vị trí xây dựng tái định cư mới để ổn định cuộc sống.

Lo ngại nguy cơ khu vực dân cư Hòa Lam bị ngập sâu do nước sông Lam dâng lên sẽ gây ảnh hưởng đến tính mạng, cuộc sống và tài sản của người dân mùa mưa bão, nên ngày 9/9 vừa qua, Ủy ban nhân dân xã có văn bản gửi Ủy ban nhân dân thành phố Vinh chủ trì buổi làm việc với các Sở, ban ngành cấp tỉnh và thành phố có liên quan, để chỉ đạo, giải quyết các vướng mắc. Tránh tình trạng không có cơ quan, đơn vị nào là đầu mối giải quyết.

“Xã cần có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể của cấp trên về việc bàn giao công trình. Khu tái định cư có rất nhiều hạ tầng, cần quy định rõ, hạ tầng này bàn giao cho đơn vị nào quản lý, hay hạ tầng kia giao cho đơn vị nào quản lý theo đúng chức năng, nhiệm vụ được quy định. Bởi vì, việc tiếp nhận, quản lý còn liên quan đến công tác duy tu, bảo dưỡng sau này”, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hưng Hòa cho biết.

Gần 12 năm kể từ khi Dự án Xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư được lập, các hộ dân ở cụm dân cư Hòa Lam vẫn sống thấp thỏm bên bờ sông Lam.

Liên quan dự án giai đoạn 2 (tái định cư 24 hộ dân), theo thông tin từ Phòng Tài nguyên-Môi trường thành phố Vinh, dự án có diện tích gần 1,9 hec-ta. Hiện đã có phương án giải phóng mặt bằng 1,3 hec-ta. Số diện tích còn lại đang dừng lại, vì tỉnh đang phải điều chỉnh lại các quy định để phù hợp Luật Đất đai 2024 có hiệu lực từ 1/8/2024.

TRẦN TRUNG HIẾU