Tháo gỡ 'điểm nghẽn', khơi thông nguồn lực đất đai

Ảnh minh họa: Tuấn Anh/TTXVN

Việc đẩy nhanh thời gian có hiệu lực để Luật sớm đi vào cuộc sống đã góp phần tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất đai trong thời gian tới.

Điều chỉnh bảng giá đất tại các địa phương

Theo bà Đoàn Thị Thanh Mỹ, Vụ trưởng Vụ Đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường), sau 5 tháng triển khai thi hành Luật Đất đai 2024, bước đầu cho thấy các chính sách mới đã mang lại hiệu quả, đặc biệt là việc thực hiện quyền của người sử dụng đất, công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, xác định giá đất, cấp Giấy chứng nhận… Từ đó, tạo được sự đồng thuận của đa số người dân, cộng đồng doanh nghiệp và sự thống nhất của các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, góp phần giải phóng nguồn lực đất đai cho phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Đến nay, các đơn vị lĩnh vực đất đai đã tham mưu, trình Lãnh đạo Bộ để trình Thủ tướng Chính phủ ban hành 5/9 Nghị định, ban hành theo thẩm quyền 4/6 Thông tư được giao trong Luật Đất đai 2024. Cùng với đó, 59/63 tỉnh, thành phố trên cả nước đã cơ bản hoàn thành việc ban hành các văn bản quy định chi tiết Luật Đất đai.

Về bảng giá đất, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã họp với 21 tỉnh, thành phố và thống nhất, bảng giá đất sẽ được xây dựng hàng năm. Bảng giá đất lần đầu được công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026 và được điều chỉnh từ ngày 1 tháng 1 của năm tiếp theo. Bà Đoàn Thị Thanh Mỹ cho rằng, điều này giúp bảng giá đất tiệm cận giá đất thị trường, tuy nhiên, cũng làm gia tăng áp lực công việc cho các địa phương.

Tại TP Hồ Chí Minh, việc điều chỉnh bảng giá đất thời gian gần đây đã tác động đến nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất của một số người dân trên địa bàn. Người dân lo lắng sẽ phải đóng tiền sử dụng đất tăng nhiều hơn hay như việc đất quy hoạch treo không thể tách thửa, chuyển mục đích sử dụng đất trong thời gian dài. Khi áp dụng bảng giá đất điều chỉnh, họ có thể tiếp tục chịu thiệt khi nộp tiền sử dụng đất rất cao so với trước đây khi quy hoạch treo được xóa bỏ. Quyết định 79 Luật Đất đai 2024 Quy định bảng giá đất điều chỉnh tại TP Hồ Chí Minh, hiệu lực áp dụng của bảng giá đất mới sẽ bắt đầu từ ngày 31/10 và kéo dài cho đến hết năm 2025.

Tại thành phố Hà Nội, UBND thành phố Hà Nội ban hành Quyết định số 71/2024/QĐ-UBND về việc bổ sung và sửa đổi các quy định liên quan đến nguyên tắc xác định vị trí đất, giá đất theo chiều sâu thửa đất và mức giá giảm dần theo khoảng cách. Đây là văn bản quan trọng trong việc quy định và điều chỉnh bảng giá các loại đất trên địa bàn thành phố. Theo quyết định mới, bảng giá đất hiện hành sẽ được điều chỉnh và tiếp tục có hiệu lực áp dụng đến ngày 31/12/2025. Đây cũng là bước đệm quan trọng để thành phố chuẩn bị cho việc xây dựng bảng giá đất mới trong giai đoạn 2026-2030, phù hợp với Luật Đất đai sửa đổi có hiệu lực từ năm 2024.

Hoàn thiện các cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia

Ông Đào Trung Chính, Cục trưởng Cục Quy hoạch và Phát triển Tài nguyên đất (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, để tổ chức thi hành Luật Đất đai có hiệu quả, năm 2025, các bộ, ngành liên quan cần tiếp tục phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường để hoàn thành các nhiệm vụ quan trọng thuộc lĩnh vực đất đai trong năm 2025 như: Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia đến năm 2030 và lập kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2026 - 2030 cấp quốc gia; xây dựng, hoàn thiện các cơ sở dữ liệu đất đai quốc gia kết nối, liên thông với cơ sở dữ liệu của các bộ, ngành, địa phương; xây dựng, đưa vào vận hành Hệ thống thông tin đất đai tập trung, thống nhất, đa mục tiêu…

Với các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, ông Đào Trung Chính đề nghị tiếp tục thực hiện nghiêm các Công điện, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tập trung chỉ đạo ban hành đầy đủ các nội dung được giao quy định chi tiết trong Luật Đất đai và các nghị định quy định chi tiết thi hành luật nhằm đảm bảo hệ thống pháp luật đồng bộ, không để xảy ra vướng mắc do chậm ban hành văn bản quy định chi tiết, không tạo khoảng trống pháp lý. Cùng với đó, đẩy mạnh công tác tập huấn, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi, thường xuyên, liên tục đến tất cả các cấp, các ngành, người dân, doanh nghiệp để tạo sự đồng thuận, thống nhất trong nhận thức và tổ chức thực hiện.

Các địa phương cần kiểm soát chặt chẽ quy trình, thời hạn giải quyết thủ tục hành chính về đất đai đảm bảo rõ người, rõ trách nhiệm, rõ việc, rõ thời gian giải quyết; quan tâm chuẩn bị các điều kiện để tổ chức thi hành Luật Đất đai có hiệu quả tại địa phương…tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với các cơ quan quản lý nhà nước và đối tượng sử dụng đất.

Diệu Thúy (TTXVN)