'Tháo chốt' để kinh tế tư nhân phát triển

Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Nguyễn Lê

Chiều 21-3, Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo “Tháo gỡ bất cập chính sách để phát huy vai trò của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế Việt Nam”.

Kinh tế tư nhân còn e dè “không chịu lớn”

Hiện cả nước có hơn 940.000 doanh nghiệp và hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đóng góp khoảng 50% tổng sản phẩm nội địa (GDP), hơn 30% ngân sách Nhà nước, tạo việc làm cho hơn 80% tổng số lao động trong cả nước. Đây là lực lượng nòng cốt tạo ra của cải vật chất, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế.

Phát biểu tại hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của kinh tế tư nhân thể hiện từ quan điểm, chủ trương nhất quán, đúng đắn và xuyên suốt của Đảng về kinh tế tư nhân, xem kinh tế tư nhân là động lực của tăng trưởng.

Tổng Biên tập Báo Nhân Dân Lê Quốc Minh phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nhân Dân

Tuy nhiên, kinh tế tư nhân vẫn đang phải đối mặt với nhiều khó khăn, trở ngại lớn từ những rào cản trong tiếp cận nguồn lực.

Đồng chí Lê Quốc Minh cho biết, để khơi dậy, phát huy được tiềm năng, sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới, Bộ Chính trị sẽ ban hành nghị quyết khuyến khích, hỗ trợ và định hướng sự phát triển của kinh tế tư nhân với những cải cách đột phá về thể chế, chính sách và môi trường kinh doanh để kinh tế tư nhân trở thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.

Đại diện khối doanh nghiệp tư nhân, ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietravel Corporation cho biết, 10 năm trước là doanh nghiệp Nhà nước, 10 năm sau khi cổ phần, trở thành doanh nghiệp tư nhân nên rất thấu hiểu những khó khăn của khối doanh nghiệp tư nhân.

Theo ông Nguyễn Quốc Kỳ, doanh nghiệp tư nhân thường có tư tưởng làm một mình, sợ mất tài sản nên không liên kết, vì thế rất khó mở rộng quy mô, ngành nghề kinh doanh.

Do vậy, ông Nguyễn Quốc Kỳ cho rằng, trước hết bản thân doanh nghiệp tư nhân phải thoát ra được “vòng kim cô” của chính mình, phải có khát vọng lớn lên, phải “chịu lớn” từ bài toán thay đổi hệ thống quản trị của chính doanh nghiệp mình. Doanh nghiệp tư nhân phải mạnh dạn tham gia liên doanh, liên kết, hợp tác và kinh doanh theo chuỗi là xu hướng bắt buộc.

Ông Nguyễn Quốc Kỳ, Chủ tịch Hội đồng quản trị Vietravel Corporation phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Lê

Đồng tình với nhận định trên, ông Trần Việt Anh, Tổng Giám đốc công ty cổ phần xuất nhập khẩu Nam Thái Sơn cho rằng, doanh nghiệp tư nhân thường hoạt động với tư thế “công ty gia đình”. Khối doanh nghiệp này rất dễ bị tổn thương, sức chống chọi với thương trường còn kém, không đủ sức cạnh tranh bình đẳng với hàng hóa ngoại nhập. Hình ảnh doanh nghiệp tư nhân còn mờ nhạt khi liên kết nguồn lực quốc tế.

Bà Lã Thị Lan, Tổng Giám đốc Tập đoàn Đầu tư Tiến Lộc cho biết, bản thân doanh nghiệp mong muốn lớn mạnh và xem liên kết, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu là bắt buộc. Doanh nghiệp mong muốn nhà nước quan tâm: Hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực trình độ quốc tế; hỗ trợ tiếp cận quỹ đầu tư; hỗ trợ tiếp cận thông quy hoạch ngành, lĩnh vực, đất đai để doanh nghiệp chủ động đề ra chiến lược kinh doanh phù hợp.

Mở cánh cửa cho kinh tế tư nhân

Đề cập đến vai trò của Nhà nước, ông Nguyễn Quốc Kỳ cho rằng, thể chế là mấu chốt để vực dậy kinh tế tư nhân. Thông qua cải cách thể chế sẽ xây dựng cơ chế phù hợp, hiệu quả, đồng thời cần phải thay đổi tư duy, thái độ của người thừa hành chính sách.

Tại hội thảo, Tiến sĩ Cấn Văn Lực (thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia) nhắc lại lời Tổng Bí thư Tô Lâm rằng “hộ kinh doanh cá thể không chịu lớn”. Theo Tiến sĩ Cấn Văn Lực, có nhiều nguyên nhân, trong đó hai nguyên nhân cơ bản là nhận thức và tư duy chưa thật sự cởi mở; môi trường đầu tư, kinh doanh còn nhiều bất cập.

Qua đó, Tiến sĩ Cấn Văn Lực đưa ra các giải pháp đột phá, như: Phải thay đổi tư duy, nhận thức, coi khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất trong tăng trưởng kinh tế; hoàn thiện môi trường đầu tư, kinh doanh (sửa đổi các quy định của pháp luật liên quan); sớm ban hành khung pháp lý cho các mô hình kinh doanh mới; phân nhóm doanh nghiệp để quản lý, hỗ trợ chứ không nên cào bằng.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực cũng đề xuất cơ chế hỗ trợ có điều kiện, căn cứ vào mức độ đóng góp của doanh nghiệp đối với nền kinh tế chứ không hỗ trợ theo quy mô doanh nghiệp. Đặc biệt, cần bảo đảm ba quyền: Quyền sở hữu tài sản (theo quy định của pháp luật), quyền tự do kinh doanh và quyền cạnh tranh bình đẳng.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng kiến nghị cấp thiết phải cải cách hành chính mạnh mẽ hơn nữa, xây dựng, hoàn thiện nền hành chính hiện đại, chuyển sang vai trò phục vụ. Đồng thời, chuẩn hóa các thông tin, số liệu để nền kinh tế vận hành minh bạch hơn.

Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) Bùi Thu Thủy phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Lê

Phát biểu tổng hợp các ý kiến, kiến nghị của chuyên gia, doanh nghiệp, bà Bùi Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và kinh tế tập thể (Bộ Tài chính) cho biết, thông qua hội thảo này, ban soạn thảo nghị quyết phát triển kinh tế tư nhân của Chính phủ sẽ có định hướng đúng đắn hơn trước khi trình Trung ương.

Theo bà Bùi Thu Thủy, dự thảo nghị quyết ghi rõ lĩnh vực mới chưa có thì doanh nghiệp có thể làm và hậu kiểm. Về tiếp cận đất đai, dự thảo nghị quyết quy định các khu kinh tế, khu công nghiệp phải dành diện tích đất nhất định cho doanh nghiệp nhỏ và vừa. Dự thảo nghị quyết định hướng hình thành, phát triển 1.000 doanh nghiệp quy mô vừa, giữ vai trò tiên phong.

Đặc biệt, dự thảo nghị quyết sẽ đưa ra những chính sách rất cụ thể cho doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, hộ kinh doanh cá thể, chẳng hạn sẽ xây dựng phần mềm dùng chung miễn phí cho khối doanh nghiệp này. Riêng hộ kinh doanh cá thể dự kiến sẽ xem xét bỏ thuế khoán để công bằng, minh bạch, đến quy mô doanh thu nhất định phải đăng ký thành lập doanh nghiệp.

Nguyễn Lê