Thanh tra Ngân hàng Nhà nước kết luận sai phạm của 4 doanh nghiệp kinh doanh vàng

Giao dịch tại cửa hàng vàng của Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu (quận Hai Bà Trưng). Ảnh: Quang Thái

Chiều 30-5, Ngân hàng Nhà nước thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong kinh doanh vàng tại các doanh nghiệp: SJC, PNJ, Bảo Tín Minh Châu, DOJI.

Cụ thể, Công ty SJC bị phát hiện phát hành hóa đơn không có mã của cơ quan thuế, không xử lý sai sót hóa đơn theo đúng quy định; đồng thời có hành vi hạch toán chi phí dự phòng giảm giá hàng tồn kho không đúng, dẫn đến làm giảm thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp.

Công ty PNJ có nhiều hóa đơn được lập không đúng thời điểm, thiếu hoặc ghi sai thông tin định danh khách hàng, đặc biệt là các giao dịch có giá trị lớn, vi phạm quy định tại bảng kê 01/TNDN. Những sai phạm này không chỉ ảnh hưởng đến nghĩa vụ thuế mà còn gây rủi ro pháp lý trong việc truy xuất giao dịch và kiểm tra nội bộ.

Đối với Công ty TNHH Bảo Tín Minh Châu, cơ quan thanh tra chỉ rõ hành vi hạch toán chi phí quà tặng vào giá vốn hàng bán là không đúng quy định, dẫn đến làm giảm thuế giá trị gia tăng phải nộp, ảnh hưởng trực tiếp đến ngân sách nhà nước.

Công ty DOJI bị phát hiện có hành vi không lập hóa đơn khi hoàn trả vàng vay cho khách hàng, hạch toán sai chi phí lãi vay; có dấu hiệu sử dụng các cá nhân trung gian để bán vàng nguyên liệu nhưng không xuất hóa đơn, không kê khai thuế.

Trước những sai phạm nêu trên, Ngân hàng Nhà nước đã chuyển hồ sơ có dấu hiệu vi phạm sang Bộ Công an để xác minh, điều tra, xử lý. Đồng thời, các doanh nghiệp bị yêu cầu rà soát toàn bộ hệ thống kế toán, hóa đơn, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ kê khai và nộp thuế theo quy định pháp luật, khắc phục hậu quả và cam kết không tái diễn vi phạm trong các kỳ kinh doanh tiếp theo.

Bên cạnh đó, cơ quan thanh tra còn phát hiện dấu hiệu cạnh tranh không lành mạnh, thiếu công khai, minh bạch về giá. Cụ thể, các kết luận thanh tra cũng chỉ ra, cả bốn doanh nghiệp đều vi phạm chế độ báo cáo hoạt động mua bán vàng miếng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, với các hành vi như không báo cáo, báo cáo không đầy đủ hoặc không đúng thời hạn.

Ngoài ra, có doanh nghiệp chưa công khai thông tin liên quan đến quy trình vận chuyển, giải quyết khiếu nại, bảo mật dữ liệu cá nhân trên các kênh thương mại điện tử. Một số doanh nghiệp còn có hành vi bán vàng với giá cao hơn mức niêm yết, vi phạm quy định về minh bạch giá cả.

Theo kết luận thanh tra, cả 4 công ty cũng có vi phạm nghiêm trọng trong việc chấp hành quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Các vi phạm chủ yếu bao gồm không ban hành đầy đủ quy định nội bộ về phòng, chống rửa tiền; không phân loại khách hàng theo mức độ rủi ro; không đánh giá rủi ro định kỳ; không có hệ thống xác định khách hàng là cá nhân có ảnh hưởng chính trị; không báo cáo giao dịch có giá trị lớn theo quy định; không thực hiện đào tạo hoặc kiểm toán nội bộ liên quan đến phòng, chống rửa tiền.

Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng chưa lưu trữ đầy đủ hồ sơ nhận biết khách hàng, thiếu cơ chế kiểm soát nội bộ rõ ràng và không phân công cụ thể cán bộ phụ trách công tác phòng, chống rửa tiền.

Mức xử phạt hành chính đối với các vi phạm về phòng, chống rửa tiền dành cho từng đơn vị như sau: Công ty SJC bị xử phạt tổng cộng 2,14 tỷ đồng; Công ty PNJ bị xử phạt 1,34 tỷ đồng, Công ty Bảo Tín Minh Châu bị phạt nặng nhất với mức 2,64 tỷ đồng; Công ty DOJI bị phạt 1,365 tỷ đồng.

Ngân hàng Nhà nước đã yêu cầu các doanh nghiệp nghiêm túc chấn chỉnh, khắc phục toàn diện các thiếu sót nêu trên, bao gồm: Ban hành đầy đủ và đúng thẩm quyền các quy định nội bộ; đào tạo, kiểm toán nội bộ định kỳ; áp dụng hệ thống phân loại và nhận biết khách hàng theo rủi ro; thiết lập hệ thống giám sát giao dịch và báo cáo đúng quy định.

Việc khắc phục cần bảo đảm đầy đủ, kịp thời và có trách nhiệm, nhằm bảo vệ hệ thống tài chính, phòng ngừa nguy cơ rửa tiền và tài trợ cho các hoạt động phi pháp trong lĩnh vực kinh doanh vàng.

Đức Anh