Thành phố Hồ Chí Minh đặt mục tiêu cải tạo 500 chung cư cũ trước năm 2035
Trước đây, Thành phố tập trung giải quyết đối với chung cư cũ xây dựng trước năm 1975. Nay theo quy định pháp luật hiện hành thì bao gồm cả chung cư xây dựng trong giai đoạn từ 1975 đến 1994.

Chung cư cũ trên đường Nguyễn Đình Chiểu, phường Võ Thị Sáu, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh. (Ảnh: Hồng Đạt/TTXVN)
Thành phố Hồ Chí Minh có đủ cơ sở pháp lý và thực tiễn, cũng như xây dựng các giải pháp để thực hiện mục tiêu trong 10 năm tới sẽ hoàn tất việc cải tạo, sửa chữa hơn 500 chung cư cũ, xuống cấp được xây trước 1975 và trong giai đoạn 1975-1994 trên địa bàn.
Đây là khẳng định của ông Vũ Anh Dũng, Phó Trưởng Phòng Phát triển đô thị, Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh tại cuộc họp cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế-xã hội do Ban Tuyên giáo và Dân vận Thành ủy, Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức chiều 6/3.
Ông Vũ Anh Dũng cho biết công tác cải tạo, sửa nhà chung cư bao gồm việc di dời, phá dỡ để xây dựng mới đối với chung cư bị hư hỏng nặng, nguy hiểm có kết luận kiểm định thuộc trường hợp phải phá dỡ và sửa chữa đối với chung cư còn lại chưa thuộc diện phải tháo dỡ để chống xuống cấp, chỉnh trang mỹ quan đô thị.
Theo đề án được duyệt, các khu chung cư thuộc nhóm được sửa chữa, cải tạo là những tòa nhà được phân loại theo cấp B (không đáp ứng được yêu cầu sử dụng bình thường), cấp C (xuất hiện tình trạng nguy hiểm) và cấp D (hư hại nặng, nguy hiểm).
Thành phố Hồ Chí Minh sẽ dành 5 năm cho khâu chuẩn bị cải tạo, xây lại 467 chung cư cũ xây trước năm 1975 và các chung cư xây trong giai đoạn 1975-1994. Chung cư cấp B và C xây trước 1975 cũng được sửa, nâng cấp trong 5 năm tới.
Với 16 chung cư cấp D, Thành phố tính phương án xây mới 7 tòa đã di dời, tháo dỡ; 9 chung cư còn lại (chưa hoặc đang di dời) sẽ được sửa, xây lại. Đến năm 2035, Thành phố Hồ Chí Minh sẽ hoàn thành việc cải tạo, xây lại các chung cư cũ trước 1975, cũng như số hư hỏng nặng, cấp D hoặc hết niên hạn sử dụng xây trong giai đoạn 1975-1994.
Để đề ra mục tiêu cải tạo 500 chung cư cũ trong 10 năm, Thành phố Hồ Chí Minh đã dựa trên cơ sở pháp lý theo quy định của pháp luật về nhà ở hiện hành (Luật Nhà ở năm 2023, Nghị định số 98/2024/NĐ-CP ngày 25/7/2024 của Chính phủ quy định về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư).
Phạm vi xác định chung cư cũ là các chung cư được xây dựng trước năm 1994.
Trước đây, Thành phố tập trung giải quyết đối với chung cư cũ xây dựng trước năm 1975. Nay theo quy định pháp luật hiện hành thì bao gồm cả chung cư xây dựng trong giai đoạn từ 1975 đến 1994.
Do đó, Thành phố chia 2 giai đoạn để thực hiện, trước mắt vẫn ưu tiên tập trung đối với chung cư xây dựng trước năm 1975.
Về cơ sở thực tiễn, trong giai đoạn 2016-2020, Thành phố Hồ Chí Minh đã sử dụng ngân sách để cải tạo, sửa chữa được 237/474 chung cư xây dựng trước năm 1975, nên việc Thành phố đề ra mục tiêu trong 10 năm tới như đã nêu trên là có cơ sở.
Trên thực tế, trong giai đoạn 2016-2020, Thành phố đã cải tạo, sửa chữa được 237/474 chung cư xây dựng trước năm 1975, đạt tỷ lệ 49,3%, cơ bản đạt chỉ tiêu cải tạo, xây dựng 50% chung cư cũ trước năm 1975 (một trong 7 chương trình đột phá mà Thành phố đặt ra tại Đại hội Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh nhiệm kỳ 2016-2020).
Ông Vũ Anh Dũng thông tin, thời gian tới, Thành phố Hồ Chí Minh đề ra các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ di dời, phá dỡ để xây dựng mới thay thế các chung cư cũ hư hỏng, nguy hiểm thuộc diện phải phá dỡ; trong đó, tập trung vào việc bố trí ngân sách Nhà nước nhằm thực hiện nhanh, hiệu quả các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm của Nhà nước mà pháp luật đã quy định như: rà soát, kiểm định, đánh giá chất lượng nhà chung cư; lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; tổ chức lập, phê duyệt, công bố kế hoạch cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư; tiếp tục thực hiện cơ chế trao quyền chủ động cho ủy ban nhân dân các quận, huyện và thành phố Thủ Đức thực hiện công tác cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn quản lý theo Quyết định số 123/QĐ-UBND ngày 10/1/2025.
Đối với các doanh nghiệp muốn đăng ký tham gia xây mới chung cư cũ tại Thành phố Hồ Chí Minh , hiện nay, Luật Nhà ở năm 2023 và Nghị định số 98/2024/NĐ-CP ngày 25/7/2024 của Chính phủ về cải tạo xây dựng lại nhà chung cư đã quy định cụ thể, rõ ràng về trình tự thủ tục đầu tư, cơ chế ưu đãi khi thực hiện dự án cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư.
Theo đó, chủ đầu tư được miễn bồi thường về đất Nhà nước, miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; được phép kinh doanh căn hộ, diện tích kinh doanh thương mại, dịch vụ sau khi đã hoàn thành công tác bồi thường, tái định cư; được Nhà nước hỗ trợ kinh phí di dời, cưỡng chế di dời, kinh phí xây dựng hạ tầng.
Theo ông Vũ Anh Dũng, hiện Thành phố Hồ Chí Minh đang xây dựng dự thảo Nghị quyết quy định thêm cơ chế ưu đãi, hỗ trợ đối với chủ đầu tư khi tham gia cải tạo, xây dựng lại chung cư trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, bao gồm mức hỗ trợ 50% kinh phí xây dựng công trình hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi của dự án nhưng không quá 10 tỷ đồng/dự án và mức hỗ trợ 50% kinh phí di dời, cưỡng chế di dời theo phương án. Ngoài ra, còn có mức hỗ trợ phí 100% đối với mức thu phí thẩm định dự án đầu tư xây dựng.
Theo thống kê từ Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, Thành phố hiện có 474 chung cư, với 573 lô được xây dựng trước năm 1975 xuống cấp nghiêm trọng, mất an toàn.
Qua kiểm định chất lượng, có 16 chung cư cấp D, 116 cấp C, 332 cấp B và 12 chung cư đã tháo dỡ hoặc chuyển mục đích sử dụng; trong đó, 5 chung cư cấp D bị hỏng nặng được dỡ hoàn toàn và 6 xuống cấp đã được tháo dỡ.
Với nhóm xây dựng giai đoạn 1975-1994, hiện có 52 chung cư thuộc diện thấp tầng (dưới 8 tầng) và 33 tòa nhà diện tích đất dưới 1.000 m2; các chung cư này có tình trạng sở hữu, sử dụng phức tạp (Nhà nước, tư nhân) và bị lấn chiếm, chuyển nhượng không hợp pháp, hệ thống kỹ thuật hư hỏng nặng, môi trường sống kém vệ sinh./.