Thành phố Hà Nội trao tặng khu di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám bức tranh gỗ 'Vinh quy bái tổ' khổng lồ

Các đại biểu bên bức tranh Vinh quy bái tổ đạt nhiều kỷ lục Việt Nam.

Nhân kỷ niệm 71 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954-10/10/2025), tại di tích Văn Miếu-Quốc Tử Giám, sáng 10/10, Thành ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội đã trao tác phẩm tranh gỗ “Vinh quy bái tổ” tặng Trung tâm hoạt động văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám.

Dự lễ trao tặng có đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Bức tranh “Vinh quy bái tổ” do thành phố Hà Nội trao tặng là tác phẩm vô cùng độc đáo cả về chất lượng nghệ thuật lẫn kích cỡ.

Tác phẩm đạt hai kỷ lục Việt Nam, đó là: tác phẩm tranh điêu khắc thủ công “Vinh quy bái tổ” trên gỗ liền khối lớn nhất Việt Nam; tranh gỗ “Vinh quy bái tổ” có số lượng nhân vật nhiều nhất Việt Nam.

Tác phẩm đánh dấu nỗ lực sáng tạo và khát vọng tôn vinh truyền thống hiếu học của dân tộc. Tác phẩm được chế tác từ gỗ cẩm quý hiếm, dài 8,33m, rộng 1,70m, dày 0,16m. Bức tranh tái hiện sinh động hành trình khoa bảng của một vị trí thức thành đạt khi xưa.

Đó là hành trình từ thuở nhỏ học trò đi học với thầy đồ, đến lều chõng đi thi Hương, rồi trẩy kinh thi Hội, thi Đình, đề tên bảng vàng và được vua ban ân trở về làng trong lễ vinh quy.

Bố cục tranh tuân thủ nguyên tắc mỹ thuật “khí vận sinh động”, đoàn rước trông như hình ảnh rồng uốn lượn - biểu tượng gắn liền với tên gọi Thăng Long-Hà Nội. Cảnh sắc và nhân vật được khắc họa công phu, với sự xuất hiện đủ các thành phần trong xã hội xưa: Sĩ, nông, công, thương, ngư, tiều, canh, mục.

Đặc biệt, hình ảnh nơi cung cấm, tiếp đó là Văn Miếu-Quốc Tử Giám, Khuê Văn Các, cổng làng, cây đa, giếng nước, sân đình… hòa quyện trong không khí lễ hội rộn ràng, tạo nên một trường đoạn sử thi bằng gỗ sống động.

Đại diện Văn Miếu-Quốc Tử Giám tiếp nhận tác phẩm.

Không chỉ là niềm vinh dự của cá nhân đỗ đạt, lễ "Vinh quy bái tổ" trong quan niệm của người xưa còn là biểu tượng của đạo lý Việt Nam: Tôn sư trọng đạo, hiếu lễ, đoàn kết làng xã, khát vọng phụng sự đất nước, tôn vinh sự học, khuyến khích hiền tài đem sức mình cống hiến cho quốc gia. Trong dân gian, hình ảnh “Vinh quy bái Tổ” cũng được coi là biểu tượng thể hiện tôn quý sự học và trân trọng người học.

Sau khi tiếp nhận, Trung tâm hoạt động văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám đặt bức tranh tại tại nhà Tiền Đường, khu Thái Học.

Phát biểu tại lễ đón nhận, Giám đốc Trung tâm hoạt động văn hóa, khoa học Văn Miếu-Quốc Tử Giám Lê Xuân Kiêu cho biết: Việc đặt tác phẩm tranh gỗ “Vinh quy bái Tổ” tại Nhà Thái Học mang ý nghĩa đặc biệt sâu sắc. Đây là không gian giáo dục-văn hóa quan trọng bậc nhất của Thăng Long-Hà Nội, nơi tôn vinh hiền tài, đề cao sự học và lưu giữ truyền thống của đạo học Việt Nam.

Tác phẩm đã trở thành điểm nhấn trong không gian Nhà Thái Học, giúp công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ hiểu rõ hơn đạo lý hiếu học, tôn sư trọng đạo và khát vọng phụng sự đất nước.

Sự hiện diện của bức tranh tại Nhà Thái Học là lời nhắc nhở thiết tha về giá trị của trí tuệ Việt Nam, đồng thời khẳng định sứ mệnh của Văn Miếu-Quốc Tử Giám trong việc gìn giữ, phát huy di sản văn hóa, khuyến khích học tập, khơi dậy tinh thần hiếu học, hun đúc nhân tài cho quốc gia.

GIANG NAM