Thành lập 1 Trung tâm tài chính quốc tế đặt tại 2 thành phố

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, sáng 11/6, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền Thủ tướng trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính (TTTC) quốc tế tại Việt Nam.

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, mục đích xây dựng TTTC quốc tế là để thu hút dòng vốn quốc tế phục vụ cho 3 đột phá chiến lược, các động lực tăng trưởng truyền thống và động lực tăng trưởng mới; phát triển dịch vụ tài chính cao cấp, thử nghiệm và quản lý các thị trường mới do thực tiễn đặt ra. Cùng với đó là hình thành nguồn nhân lực chất lượng cao, kết nối với kinh tế thế giới và nâng tầm vị thế của Việt Nam trên thị trường tài chính toàn cầu; góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế đất nước.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng cho biết, có 12 chính sách đặc thù áp dụng trong TTTC quốc tế. Gồm: chính sách ngoại hối, hoạt động ngân hàng; tài chính, phát triển thị trường vốn; thuế; xuất, nhập cảnh, cư trú, lao động đối với chuyên gia, nhà đầu tư và chính sách việc làm, an sinh xã hội; đất đai; xây dựng, môi trường; thử nghiệm có kiểm soát cho fintech và đổi mới sáng tạo; ưu đãi theo lĩnh vực và chính sách đối với nhà đầu tư chiến lược; phát triển hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối hàng hóa, dịch vụ; phí, lệ phí; giải quyết tranh chấp trong hoạt động đầu tư, kinh doanh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình bày Tờ trình tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Dự thảo Nghị quyết quy định một số thủ tục hành chính cần thiết để thực thi các cơ chế, chính sách đặc thù trong việc vận hành, phát triển TTTC quốc tế. Nội dung các thủ tục hành chính được quy định theo hướng đơn giản, tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các tổ chức, cá nhân tham gia vào phát triển TTTC quốc tế.

Trên cơ sở quy định của dự thảo Nghị quyết, trong quá trình soạn thảo các văn bản quy định chi tiêt, hướng dẫn thi hành, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát và cắt giảm, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, Bộ trưởng Bộ Tài chính báo cáo Quốc hội.

Làm rõ những chính sách vượt trội, riêng có của Việt Nam

Thẩm tra nội dung này, Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cho rằng, việc xây dựng và phát triển TTTC quốc tế tại Việt Nam là cần thiết, có đủ căn cứ chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn, phù hợp với tiến trình phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi đề nghị Cơ quan soạn thảo đánh giá rõ, với các nhóm chính sách như tại Dự thảo thì đã đủ tiền đề để tạo lập khuôn khổ pháp lý cho hình thành và vận hành TTTC quốc tế hay chưa? Các quy định đã đủ sức nặng, sức hấp dẫn, bảo đảm tính cạnh tranh? Cần làm rõ đâu là những chính sách được coi là vượt trội, khác biệt riêng có của Việt Nam, ông Mãi đề nghị.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, vận hành TTTC quốc tế là vấn đề mới ở Việt Nam, do vậy, Nghị quyết chỉ nên quy định những vấn đề chung, mang tính nguyên tắc và những nội dung đã rõ, mang tính ổn định cao.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo thẩm quyền ban hành hướng dẫn cụ thể để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời; phân cấp cho 2 Thành phố những nội dung gắn với chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn địa phương, bảo đảm quyền chủ động, linh hoạt, sáng tạo theo pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo thẩm tra. Ảnh: VPQH

Về thẩm quyền thành lập và việc thành lập 01 TTTC quốc tế đặt tại 2 Thành phố, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị, làm rõ mô hình, mối quan hệ, tính độc lập giữa 2 cơ sở đặt ở 2 nơi; cơ quan quản lý nhà nước đối với 2 cơ sở này.

Căn cứ vào đặc điểm riêng biệt của mỗi thành phố (TP.HCM và Đà Nẵng), Ủy ban đề nghị, tại Nghị quyết có thể quy định chính sách chung, nhưng tại các văn bản dưới Luật cần có quy định tương ứng để phát huy tiềm năng, thế mạnh riêng biệt của mỗi cơ sở. Đồng thời, cần có quy định về cơ chế phối hợp để mang lại hiệu quả tổng thể; nâng cao hiệu quả quản lý, kiểm soát để bảo đảm cạnh tranh lành mạnh.

Đối với các nội dung liên quan đến chính sách quản lý ngoại hối, hoạt động ngân hàng, chính sách tín dụng được giao Chính phủ ban hành, Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành về cơ chế đặc thù, song đề nghị bổ sung vào Nghị quyết quy định về trách nhiệm các cơ quan, bảo đảm an toàn tài chính, an toàn hệ thống ngân hàng, tránh lợi dụng pháp luật.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị rà soát lại tổng thể các ưu đãi về thuế để một mặt bảo đảm tính hấp dẫn nhưng không chênh lệch quá cao, bảo đảm không vi phạm cam kết quốc tế; thủ tục hưởng ưu đãi cần đơn giản, minh bạch.

Đồng thời, có cơ chế kiểm soát, hướng dẫn cụ thể việc áp dụng ưu đãi đối với doanh nghiệp có hiện diện thương mại vừa hoạt động tại TTTC quốc tế, vừa có hoạt động ngoài TTTC quốc tế, tránh lợi dụng gây thất thoát ngân sách;đánh giá rõ hơn về tính hiệu quả, tính phù hợp của các ưu đãi thuế cho các thành viên trong TTTC quốc tế với các quy định về thuế Tối thiểu toàn cầu của OECD…

Trước đó, tại Phiên họp, Quốc hội đã nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình giới thiệu về vai trò và ý nghĩa của TTTC quốc tế.

Đ. KHOA