Thẩm tra sơ bộ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa

Tham dự có các thành viên Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội; đại diện lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ cùng một số bộ, ngành liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu

Tại phiên họp, Ủy viên là ĐBQH chuyên trách hoạt động tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 tại Nghị quyết số 129/2024/QH15 ngày 8.6.2024 của Quốc hội, Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường được phân công chủ trì thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến vào Kỳ họp thứ Chín (tháng 5.2025).

Quang cảnh phiên họp

Về sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cơ bản tán thành với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật hiện hành với những lý do như đã nêu trong Tờ trình dự án Luật. Việc sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước có liên quan đến lĩnh vực chất lượng; đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế, phù hợp với các cam kết của Việt Nam trong 17 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) thế hệ mới.

Đồng thời, tạo lập môi trường sản xuất, kinh doanh minh bạch, thúc đẩy phát triển thương mại, thị trường xuất, nhập khẩu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia, phát triển kinh tế - xã hội bền vững đáp ứng yêu cầu: “Xây dựng và thực hiện các tiêu chuẩn, chất lượng hàng hóa, vệ sinh an toàn thực phẩm và môi trường phù hợp với yêu cầu trong nước và cam kết quốc tế, bảo vệ hợp lý thị trường trong nước, không để bị nước ngoài thâu tóm, thao túng”…

Tuy nhiên, Thường trực Ủy ban cũng cho rằng, cơ quan chủ trì soạn thảo chưa bổ sung trong phần cơ sở pháp lý nội dung Nghị quyết 57-NQ/TW, ngày 22.12.2024, về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Nghị quyết số 193/2025/QH15, ngày 19.2.2025, về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Ủy viên là ĐBQH chuyên trách hoạt động tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn phát biểu

Ngoài ra, Báo cáo tổng kết thực tiễn thi hành Luật chưa đánh giá đầy đủ mô hình quản lý chất lượng cũng như thực trạng của sản phẩm, hàng hóa trong nước hiện nay; thực tiễn hoạt động công bố hợp chuẩn, hợp quy, bất cập trong xác định các tiêu chí phân loại và quản lý sản phẩm, hàng hóa không có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm, hàng hóa nhóm 1) và sản phẩm, hàng hóa có khả năng gây mất an toàn (sản phẩm, hàng hóa nhóm 2); đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo bổ sung nội dung này.

Các đại biểu cơ bản nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhất là Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 30.7.2024, Nghị quyết 57-NQ/TW và Nghị quyết số 193/2025/QH15 trong dự thảo Luật; kiến nghị sửa đổi các quy định trong các Luật khác có liên quan.

Trong đó, nghiên cứu quy định rõ một số nội dung thể chế hóa quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển hạ tầng, nhất là hạ tầng số, công nghệ số trên nguyên tắc hiện đại, đồng bộ, an ninh, an toàn, hiệu quả và tránh lãng phí và quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương trên môi trường số, kết nối và vận hành thông suốt giữa các cơ quan trong hệ thống chính trị.

Đóng góp ý kiến tại phiên họp, Ủy viên là ĐBQH chuyên trách hoạt động tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải nhận thấy, bên cạnh nhiều quan điểm, chủ trương quan trọng của Đảng đã được cụ thể hóa trong dự thảo Luật, vẫn còn một số chủ trương chưa được phản ánh hoặc chưa thể hiện triệt để trong dự thảo Luật. Ví dụ như nguyên tắc quản lý rủi ro; bảo đảm an ninh, an toàn thông tin trong chuyển đổi số; xóa bỏ rào cản bất hợp lý, đơn giản hóa thủ tục; phạm vi điều chỉnh đối với “dịch vụ”…

Ủy viên là ĐBQH chuyên trách hoạt động tại Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Trần Văn Khải phát biểu

Do đó, đại biểu Trần Văn Khải đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Góp ý về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, Ủy viên là ĐBQH chuyên trách hoạt động tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Đồng Ngọc Ba đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, xác định rõ mối quan hệ giữa dự thảo Luật này với các quy định pháp luật hiện hành liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa, nhằm bảo đảm sự mạch lạc trong phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi đề nghị, cơ quan chủ trì soạn thảo làm rõ các vướng mắc, khó khăn của Luật hiện hành, từ đó xác định rõ hơn phạm vi sửa đổi, bổ sung lần này.

Về quyền, nghĩa vụ của tổ chức cá nhân đối với chất lượng sản phẩm, hàng hóa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tạ Đình Thi đề nghị, cần rà soát các quy định pháp luật, trong đó, cách tiếp cận cần bảo đảm giảm bớt trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước, chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp, nhà sản xuất.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Lê Xuân Định phát biểu

Tại Phiên họp, các đại biểu cũng góp ý với quy định về xác định sản phẩm, hàng hóa nhóm 2; việc kiểm soát, quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa được kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử; thể chế hóa quan điểm về phát triển hạ tầng chất lượng quốc gia và ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa...

Kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đánh giá cao các ý kiến tâm huyết, sâu sắc đóng góp cho dự thảo Luật; cho biết, Thường trực Ủy ban sẽ nghiên cứu, tổng hợp, tiếp thu tối đa vào dự thảo báo cáo thẩm tra dự án Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Lê Quang Huy cũng nêu rõ, dự án Luật bảo đảm đủ điều kiện trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tại phiên họp sắp tới.

Thanh Chi