Thách thức lớn của Ukraine trong cuộc chiến khốc liệt với Nga

Binh sĩ Ukraine bắn đạn cối nhằm vào lực lượng Nga trong cuộc gia tranh đang diễn ra. Ảnh: Bộ Quốc phòng Ukraine

Theo tờ Independent của Anh, tình trạng đào ngũ đang khiến quân đội Ukraine thiếu hụt nguồn nhân lực rất cần thiết và làm tê liệt các kế hoạch tác chiến vào thời điểm quan trọng trong cuộc chiến với Nga. Điều này có thể khiến Kiev gặp bất lợi trong các cuộc đàm phán ngừng bắn trong tương lai.

Cụ thể, cuộc xung đột kéo dài đang đẩy quân đội Ukraine vào tình trạng khủng hoảng nhân lực nghiêm trọng. Tình trạng đào ngũ gia tăng đang làm phức tạp các kế hoạch chiến đấu, đồng thời gây ra những tác động cho tinh thần và sức chiến đấu của lực lượng vũ trang nước này.

Theo số liệu từ Văn phòng Tổng công tố Ukraine, trên 100.000 binh lính đã bị buộc tội đào ngũ kể từ khi cuộc xung đột với Nga nổ ra vào tháng 2/2022. Đáng chú ý, chỉ riêng năm ngoái, gần một nửa số binh sĩ đã bỏ trốn sau chiến dịch huy động quân sự. Một nghị sĩ am hiểu vấn đề quân sự ước tính con số thực tế có thể lên tới 200.000 người, so với khoảng 300.000 binh sĩ tham gia chiến đấu trước khi chiến dịch huy động bắt đầu.

Các chuyên gia nhận định rằng tình trạng này xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Oleksandr Kovalenko, nhà phân tích quân sự tại Kiev, nhấn mạnh: "Đây là năm thứ ba của cuộc chiến và vấn đề này sẽ chỉ ngày càng trầm trọng hơn".

Những lý do chính dẫn đến đào ngũ bao gồm: Thứ nhất, mệt mỏi về thể chất và tâm lý sau gần 3 năm giao tranh. Thứ hai, thiếu hy vọng về khả năng chiến thắng. Thứ ba, chấn thương tâm lý do chứng kiến đồng đội tử vong. Thứ tư, quản lý và chiến dịch huy động chưa hiệu quả.

Tác động của tình trạng đào ngũ thực sự nghiêm trọng với Ukraine, khiến các tuyến phòng thủ dễ bị tổn thương và làm tăng tốc độ mất quyền kiểm soát lãnh thổ.

“Rõ ràng là hiện tại, nói thẳng ra, chúng tôi đã vắt kiệt tối đa sức lực của người dân”, một sĩ quan thuộc Lữ đoàn 72 tiết lộ, đồng thời lưu ý rằng tình trạng đào ngũ là một trong những lý do chính khiến Ukraine mất quyền kiểm soát thị trấn Vuhledar vào tháng 10 vừa qua.

Sư đoàn 72 đã bị kéo căng trong những tuần trước khi Vuhledar thất thủ. Chỉ có một tiểu đoàn tuyến (tiểu đoàn được thành lập từ các đơn vị bộ binh và thiết giáp, kết hợp với hỏa lực gián tiếp, thiết bị bay không người lái, trinh sát thành một đơn vị đa năng chiến đấu ở tiền tuyến) và hai tiểu đoàn súng trường để phòng thủ ở Vuhledar, thậm chí các chỉ huy quân sự còn bắt đầu rút một số đơn vị để hỗ trợ hai bên sườn. Mỗi đại đội của tiểu đoàn thường biên chế 120 người, nhưng quân số của một số đại đội đã giảm xuống chỉ còn 10 người do thương vong và đào ngũ.

Serhii Hnezdilov, một trong số ít binh sĩ công khai nói về quyết định đào ngũ, chia sẻ: "Nếu không có thời hạn kết thúc nghĩa vụ quân sự, đây sẽ trở thành nhà tù về mặt tâm lý, sẽ rất khó để tìm ra lý do tiếp tục thực hiện nhiệm vụ này".

Một binh sĩ khác mô tả cảnh chiến trường khốc liệt: "Tưởng tượng bạn đang ngồi dưới làn đạn, có 50 quả đạn pháo từ phía đối phương tấn công, trong khi từ phía chúng tôi chỉ có một quả đáp trả. Bạn thấy đồng đội mình bị thương vong và biết rằng bất kỳ thời điểm nào điều đó cũng có thể xảy ra với mình".

Các nhà chức trách Ukraine dường như đang loay hoay giải quyết vấn đề. Các công tố viên và quân đội thường chọn cách thuyết phục các binh sĩ quay lại thay vì truy tố. Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết binh lính được hỗ trợ về mặt tâm lý, nhưng không trả lời các câu hỏi qua email về thiệt hại do tình trạng đào ngũ gây ra trên chiến trường.

Theo hai luật sư chuyên xử lý những vụ án như vậy, một khi binh lính bị buộc tội đào ngũ, việc bảo vệ họ là rất khó khăn. Luật sư Tetyana Ivanova nhận xét: "Những người lính được tha bổng vì lý do tâm lý đã tạo ra một tiền lệ nguy hiểm vì khi đó hầu như mọi người đều có lý do chính đáng để đào ngũ, vì hầu như không còn người khỏe mạnh nào trong lực lượng bộ binh".

Công Thuận/Báo Tin tức (Theo Independent/AP)