Tây Nguyên: 100% trẻ em dân tộc thiểu số đến tuổi đi học được đến trường

Chương trình tập trung các mục tiêu và giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên trên địa bàn Tây Nguyên thuộc các tỉnh Đăk Lăk, Gia Lai, Quảng Ngãi, Lâm Đồng, bảo đảm đối tượng, phạm vi theo định hướng tại Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 6/10/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

100% trẻ em đến tuổi đi học được đến trường

Chương trình đặt mục tiêu hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo. Tỷ lệ huy động trẻ đến trường đạt 35 - 38% trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ; phấn đấu có 99,5% trẻ em mầm non đến trường được học 2 buổi/ngày. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi < 5%; tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể nhẹ cân < 3%; 100% trẻ được khám sức khỏe định kỳ.

Đối với giáo dục phổ thông, tỷ lệ đi học đúng tuổi cấp tiểu học đạt 99,5%, cấp trung học cơ sở đạt 97%; tỷ lệ trẻ em đến tuổi đi học được đến trường đạt 100%. Tỷ lệ hoàn thành chương trình tiểu học đạt 99,7%, trung học cơ sở đạt 99% và hoàn thành cấp trung học phổ thông đạt 95%; 100% học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày. Tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số được học trong các trường phổ thông dân tộc nội trú đạt trên 15%.

100% cơ sở giáo dục phổ thông có học sinh dân tộc thiểu số tổ chức các hoạt động tìm hiểu về văn hóa dân tộc thiểu số của học sinh trong trường; học sinh dân tộc thiểu số được học tiếng nói, chữ viết của dân tộc mình và tiếng nước láng giềng theo nhu cầu và quy định của Bộ Giáo dục và đào tạo.

Về số lượng, chất lượng đội ngũ giáo viên, Chương trình phấn đấu 100% cơ sở giáo dục phổ thông có học sinh đăng ký học tiếng dân tộc thiểu số có đủ giáo viên để tổ chức dạy học tiếng dân tộc thiểu số theo quy định của Bộ Giáo dục và đào tạo. 100% giáo viên mầm non, phổ thông đạt chuẩn trình độ chuẩn được đào tạo theo quy định của Luật Giáo dục; phấn đấu tăng tỷ lệ giáo viên đạt trên chuẩn. 100% đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên được bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số, cập nhật kiến thức văn hóa bản địa.

Về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đến năm 2030, 100% tỷ lệ kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ cho giáo viên; có 65% trường mầm non, 65% trường tiểu học, 75% trường trung học cơ sở và 60% trường trung học phổ thông đạt chuẩn quốc gia; 100% trường có kết nối Internet phục vụ cho mục đích học tập, quản lý; 100% trường tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông có phòng thực hành tin học.

100% cơ sở giáo dục phổ thông tại Tây Nguyên có học sinh dân tộc thiểu số tổ chức các hoạt động tìm hiểu về văn hóa dân tộc thiểu số của học sinh trong trường. Ảnh minh họa: VGP

Các nhiệm vụ giải pháp đề ra

Chương trình cũng nêu rõ 6 nhiệm vụ, giải pháp cụ thể triển khai thời gian tới. Thứ nhất, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp chặt chẽ đồng bộ giữa các ngành, các cấp, sự quan tâm của toàn xã hội đối với phát triển giáo dục, đào tạo cho địa bàn Tây Nguyên

Phương thức tuyên truyền nâng cao nhận thức về vai trò của giáo dục, nâng cao trình độ dân trí đối với việc phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh - quốc phòng cho địa bàn Tây Nguyên được đổi mới.

Thứ hai, mạng lưới cơ sở giáo dục được quy hoạch, phát triển bảo đảm đủ trường, lớp đáp ứng yêu cầu phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo, tiểu học và trung học cơ sở, hướng tới thực hiện giáo dục bắt buộc 9 năm, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận giáo dục.

Trường lớp tiếp tục được kiên cố hóa; xóa bỏ các phòng học tạm, đẩy mạnh xây dựng các trường mầm non và phổ thông đạt chuẩn quốc gia.

Thứ ba, đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý được ưu tiên bố trí đủ số lượng và cơ cấu; bồi dưỡng chuẩn hóa đội ngũ; xây dựng kế hoạch tuyển dụng, bổ sung giáo viên, nhân viên theo quy định, phù hợp đặc thù Tây Nguyên; thực hiện luân chuyển để khắc phục thừa, thiếu cục bộ. Đồng thời, các đơn vị đặt hàng đào tạo, cử tuyển để bảo đảm nguồn giáo viên cho các môn tiếng Anh, tiếng dân tộc thiểu số và tin học.

Ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách thu hút giáo viên về công tác tại vùng khó khăn ở Tây Nguyên; khuyến khích học sinh tốt nghiệp THPT, nhất là học sinh dân tộc thiểu số học giỏi, theo học ngành sư phạm ở các môn còn thiếu giáo viên, nhằm tạo nguồn nhân lực chất lượng cho giáo dục Tây Nguyên.

Cán bộ quản lý và giáo viên tiếp tục được đào tạo, bồi dưỡng, đáp ứng các chương trình giáo dục mới; tăng cường bồi dưỡng cho đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý kỹ năng công nghệ thông tin, kỹ năng số, dạy học tích hợp theo yêu cầu cách mạng công nghiệp 4.0.

Cán bộ quản lý, giáo viên được bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số và văn hóa các dân tộc Tây Nguyên, để thuận lợi trong giảng dạy, giao tiếp với phụ huynh và giáo dục học sinh bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.

Thứ tư, công tác xóa mù chữ, phổ cập giáo dục các cấp được phát huy và nâng cao hiệu quả, đặc biệt ưu tiên phụ nữ và trẻ em gái vùng dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn; thực hiện hiệu quả chính sách cử tuyển gắn với nhu cầu và khả năng bố trí việc làm tại địa phương, tăng cường giáo dục hòa nhập cho người khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt và đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục.

Phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá được đổi mới theo hướng phát triển toàn diện phẩm chất và năng lực học sinh; chú trọng giáo dục chính trị, quốc phòng – an ninh, xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, ý thức trách nhiệm đối với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc cho học sinh.

Công tác giáo dục hướng nghiệp tiếp tục được tăng cường, phân luồng học sinh gắn với thực tiễn sản xuất, nhu cầu lao động địa phương; có cơ chế thu hút sự tham gia của cơ sở dạy nghề, doanh nghiệp tham gia xây dựng chương trình và đánh giá kết quả giáo dục.

Thứ năm, các điều kiện bảo đảm triển khai ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số được đẩy mạnh, ưu tiên đầu tư và có chính sách hỗ trợ bảo đảm kết nối Internet tốc độ cao đến tất cả các cơ sở giáo dục, bảo đảm trang bị máy tính phù hợp cho học sinh, giáo viên.

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hiện đại hóa, nâng cao hiệu quả hệ thống quản lý giáo dục và hoạt động của giáo viên. Kho học liệu số, ngân hàng câu hỏi trực tuyến phát triển theo hướng chia sẻ, dùng chung trong các nhà trường trên địa bàn; tổ chức hội thảo, tập huấn nhằm nâng cao năng lực về khoa học và công nghệ, kỹ năng ứng dụng công nghệ số, các phương pháp giáo dục tiên tiến như STEM, AI cho giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục.

Thứ sáu, các chính sách hiện hành được thực hiện hiệu quả; tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện và thực hiện tốt các chính sách giáo dục phù hợp với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Tây Nguyên. Trong đó, chú trọng hỗ trợ người học thuộc diện chính sách, hộ nghèo, người khuyết tật, trẻ mồ côi; hỗ trợ chế độ cho giáo viên vùng khó khăn, chính sách thu hút và nâng cao chất lượng đội ngũ; khen thưởng học sinh, giáo viên có thành tích xuất sắc, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn.

Lê Hồng Nhung