Tắt sóng 2G, thương mại hóa 5G - sự kiện công nghệ thông tin tiêu biểu năm 2024

10 sự kiện tiêu biểu được bình chọn bởi gần 50 nhà báo đến từ hơn 40 cơ quan báo chí ở Việt Nam, cho thấy "bức tranh toàn cảnh" về lĩnh vực công nghệ thông tin và truyền thông ở nước ta năm 2024.

1. Tắt sóng 2G đưa 18 triệu thuê bao lên 4G

Theo chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, một trong những mục tiêu quan trọng của Việt Nam là xây dựng xã hội số, thu hẹp khoảng cách số với việc phổ cập dịch vụ mạng di động 4G/5G và điện thoại di động thông minh vào năm 2025, tiến tới phổ cập dịch vụ mạng di động 5G vào năm 2030. 0h ngày 16/10, các nhà mạng tại Việt Nam đã hoàn tất việc tắt sóng 2G, chuyển toàn bộ thiết bị di động hoạt động trên nền 4G.

Tăng cường các giải pháp hỗ trợ người dân không bị “bỏ rơi” khi tắt sóng.

Theo thống kê, chỉ trong vòng 10 tháng tính từ đầu năm 2024, đã có tới xấp xỉ 18 triệu thuê bao 2G only được chuyển đổi lên 4G, trong số đó có một tỷ lệ lớn chuyển sang sử dụng các thiết bị smartphone - điều kiện cần thiết để người dân có thể triển khai sử dụng các dịch vụ số, trở thành những công dân số mang tính thời đại mới. Những con số này cho thấy sự thành công trong triển khai Lộ trình tắt sóng 2G của Bộ TT&TT, các địa phương và các doanh nghiệp viễn thông trong cả nước.

Đây là cột mốc quan trọng để Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu phổ cập 4G, 5G, thúc đẩy kinh tế số và đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số quốc gia.

2. Quốc hội thông qua Luật Dữ liệu

Ngày 30/11/2024, Quốc hội Việt Nam đã thông qua Luật Dữ liệu với 94,15% đại biểu tán thành; luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Chiều 30/11, Quốc hội đã thông qua dự án Luật Dữ liệu với 451/458 (94,15%) đại biểu Quốc hội (ĐBQH) có mặt biểu quyết tán thành. Luật gồm 5 chương, 46 điều, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Luật này quy định việc thiết lập và vận hành Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia thông qua Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, đặt dưới sự quản lý của Bộ Công an. Luật cũng quy định về việc chuyển, xử lý dữ liệu xuyên biên giới. Cơ quan, tổ chức, cá nhân được tự do chuyển dữ liệu từ nước ngoài về Việt Nam và xử lý dữ liệu của nước ngoài tại Việt Nam, được Nhà nước bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, việc chuyển dữ liệu từ Việt Nam ra nước ngoài, đặc biệt là dữ liệu cốt lõi và dữ liệu quan trọng, sẽ được thắt chặt hơn và cần sự chấp thuận của các cơ quan có thẩm quyền.

Ngoài ra, Luật Dữ liệu còn quy định về việc cung cấp dữ liệu cho cơ quan Nhà nước trong các trường hợp như ứng phó với tình trạng khẩn cấp, thảm họa, phòng chống bạo loạn, khủng bố. Tổ chức, cá nhân phải cung cấp dữ liệu khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền mà không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu.

Luật Dữ liệu được kỳ vọng sẽ thiết lập thị trường dữ liệu, thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành, lĩnh vực của nền kinh tế, và thay đổi phương thức giao tiếp giữa cơ quan nhà nước với tổ chức, cá nhân trên môi trường số.

3. Chính phủ ban hành Nghị định về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng

Ngày 9/11/2024, Nghị định số 147/2024/NĐ-CP về việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng (Nghị định thay thế Nghị định số 72/2013/NĐ-CP và Nghị định 27/2018/NĐ-CP) đã được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.

Nghị định số 147/2024/NĐ-CP nêu rõ điều kiện hoạt động của điểm truy nhập Internet công cộng.

Nghị định áp dụng đối với tổ chức, cá nhân trong nước, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến việc quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng, được xây dựng hướng tới mục tiêu khắc phục những vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn sau hơn 10 năm thi hành Nghị định 72/2013/NĐ-CP, phù hợp với xu thế phát triển hội nhập công nghệ số, nội dung số và các dịch vụ Internet và kế thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định 72/2013/NĐ-CP.

Việc ban hành Nghị định được kỳ vọng sẽ tạo hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch, tăng cường năng lực cạnh tranh của Việt Nam trên trường quốc tế trong lĩnh vực công nghệ thông tin.

4. Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050

Ngày 21/9/2024 Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 1018/QĐ-TTg ban hành Chiến lược phát triển công nghiệp bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn 2050.

5. Chính phủ phê duyệt Chiến lược Hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030

Ngày 9/10/2024, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình ký Quyết định số 1132/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Chiến lược đặt mục tiêu đến năm 2025 phổ cập cáp quang đến các hộ gia đình; 100% các tỉnh, thành phố và các khu công nghệ cao có dịch vụ di động 5G; triển khai tối thiểu 2 tuyến cáp quang biển quốc tế mới; phát triển các trung tâm dữ liệu hỗ trợ Trí tuệ nhân tạo (AI); mỗi người dân sẽ có 1 kết nối IoT và 1 định danh số…Việt Nam sẽ phát triển các nền tảng công nghệ số như IoT, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, và dữ liệu lớn, đưa vào khai thác tối thiểu hai tuyến cáp quang biển quốc tế mới…

Hạ tầng số là nền tảng để Việt Nam trở thành quốc gia số hiện đại, thông minh.

Mục tiêu đến năm 2030 hướng đến việc phủ sóng mạng di động 5G tới 99% dân số, triển khai thử nghiệm mạng 6G, phát triển 6 tuyến cáp quang biển quốc tế mới, nâng dung lượng cáp quang biển đạt tối thiểu 350 Tbps. Đồng thời, Việt Nam cũng sẽ xây dựng các trung tâm dữ liệu siêu lớn (Hyperscale Data Center) và hỗ trợ phát triển các trung tâm dữ liệu khu vực, đưa số lượng kết nối IoT của Việt Nam đạt mức trung bình cao trên thế giới…

6. Chính thức thương mại hóa 5G

Ngày 15/10, Viettel thương mại hóa 5G, phủ sóng 100% thủ phủ của 63/63 tỉnh, thành phố, các khu công nghiệp, khu du lịch, cảng biển, sân bay, bệnh viện, đại học.

Viettel chính thức khai trương mạng 5G đầu tiên tại Việt Nam.

Ngày 20/12 , Tập đoàn VNPT đã công bố chính thức cung cấp dịch vụ VinaPhone 5G siêu tốc độ, siêu trải nghiệm và đặt mục tiêu sẽ tiếp tục được phủ sóng rộng hơn nữa trong năm 2025 và sớm phủ sóng 85% dân số trong thời gian tới.

Còn MobiFone cũng đang dự kiến thương mại hóa 5G vào đầu năm 2025 với mục tiêu phủ rộng khắp các tỉnh thành trong cả nước.

Việc thương mại hóa 5G trên toàn quốc giúp cụ thể hóa mục tiêu phổ cập hạ tầng số quốc gia, thúc đẩy phát triển các ứng dụng số và hệ sinh thái dịch vụ số, tạo động lực mới cho tăng trưởng kinh tế và tăng năng suất lao động.

Các dự báo cho thấy, đến năm 2030, 5G đem lại cho các nhà mạng Việt Nam doanh thu 1,5 tỷ USD. Năm 2025, 5G có khả năng đóng góp vào tăng trưởng GDP của Việt Nam từ 7,3- 7,4%.

7. Hợp nhất Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Khoa học và Công nghệ để thúc đẩy chuyển đổi số

Việc Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Khoa học và Công nghệ hợp nhất là một bước hiện thực hóa cuộc cách mạng chuyển đổi số cũng như cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Việc hợp nhất các bộ lần này nhằm hoàn thiện mô hình tổ chức bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực theo yêu cầu đã nêu trong Nghị quyết số 18-NQ/TW của Đảng.

Việc hợp nhất cũng nhằm điều chỉnh hợp lý về phân công quản lý nhà nước đối với một số ngành, lĩnh vực, khắc phục chồng chéo, giao thoa về chức năng, nhiệm vụ giữa các bộ, cơ quan ngang bộ.

8. Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030

Ngày 2/2/2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ký Quyết định số 142/QĐ-TTg ngày 2/2/2024 phê duyệt Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030.

Chiến lược đặt mục tiêu đến năm 2030 là 100% các Trung tâm dữ liệu quốc gia, Trung tâm dữ liệu vùng, khu vực, Trung tâm cấp quốc gia về lưu trữ dữ liệu lớn và tính toán hiệu năng cao trên cả nước được bảo đảm kết nối thành công, tạo thành một mạng lưới chia sẻ năng lực tính toán, xử lý dữ liệu lớn phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội, văn hóa của đất nước.

Bộ Công an triển khai kết nối, ứng dụng dữ liệu phục vụ giải quyết thủ tục hành chính.

Các nền tảng điện toán đám mây Chính phủ và các nền tảng ứng dụng trên thiết bị di động Make in Viet Nam đảm bảo sẵn sàng đáp ứng 100% nhu cầu lưu trữ, thu thập, kết nối, chia sẻ dữ liệu của Việt Nam, nhu cầu đảm bảo an toàn thông tin, an ninh mạng và bảo mật thông tin theo cấp độ quy định của Luật An toàn thông tin mạng.

Chiến lược cũng đặt mục tiêu 100% các cơ sở dữ liệu quốc gia trong danh mục cơ sở dữ liệu quốc gia cần ưu tiên triển khai tạo nền tảng phát triển Chính phủ điện tử hoàn thành việc số hóa, cập nhật và đưa vào sử dụng hiệu quả; được kết nối, chia sẻ với kho dữ liệu tổng hợp tại Trung tâm dữ liệu quốc gia và kết nối, chia sẻ trên phạm vi toàn quốc.

9. Các ngân hàng thực hiện sinh trắc học để chống lừa đảo trực tuyến

Năm 2024, xác thực sinh trắc học trở thành “từ khóa chủ chốt” trong toàn ngành ngân hàng, khi đây được xác định là giải pháp quan trọng chống lừa đảo trực tuyến (online). Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1/7/2024, các giao dịch điện tử của cá nhân có giá trị hơn 10 triệu đồng hoặc tổng giá trị thanh toán trong ngày vượt 20 triệu đồng, phải áp dụng một trong các biện pháp xác thực sinh trắc học.

Từ ngày 1/10, các ngân hàng đã đồng loạt thực hiện áp dụng bắt buộc sinh trắc học khi mở thẻ ngân hàng. Điều này được xem như thêm một lớp bảo vệ an toàn cho tài khoản của khách hàng, chống lừa đảo.

Theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, từ ngày 1/1/2025, các chủ tài khoản chưa hoàn tất việc cập nhật thông tin sinh trắc học sẽ không thể thực hiện giao dịch trực tuyến, chỉ được cung cấp dịch vụ tại quầy. Điều này đảm bảo tính bảo mật, củng cố sự tin tưởng của khách hàng đối với các giao dịch ngân hàng.

10. Gã khổng lồ chíp bán dẫn NVIDIA mua cổ phần Vinbrain mở 2 trung tâm nghiên cứu AI tại Việt Nam

Ngày 5/12/2024, Tập đoàn NVIDIA đã ký thỏa thuận hợp tác với Chính phủ Việt Nam thành lập Trung tâm nghiên cứu và phát triển (VRDC) và Trung tâm dữ liệu AI tại Việt Nam. VRDC sẽ là một trong 3 trung tâm nghiên cứu phát triển AI lớn trên thế giới, bên cạnh thung lũng Silicon của Mỹ và một trung tâm khác ở Đài Loan (Trung Quốc). Đồng thời, NVIDIA cũng mua lại VinBrain (Vingroup) để phát triển một trung tâm thiết kế tại Việt Nam.

CEO Nvidia Jensen Huang tại sự kiện tối 5/12 ở Hà Nội. Ảnh: VGP

Đây là "cú hích" quan trọng giúp Việt Nam có được bước nhảy vọt về công nghệ trong thời gian tới, có hiệu ứng lan tỏa lớn, thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư công nghệ cao khác trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực AI, bán dẫn đầu tư vào Việt Nam; đồng thời thu hút, giữ chân được nhiều nhân tài trong lĩnh vực bán dẫn và AI.

An Bình