Tạo xung lực lớn cho quan hệ Việt Nam - Bulgaria

Phóng viên (PV): Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Rumen Radev đối với quan hệ Việt Nam-Bulgaria, đặc biệt khi hai nước đang hướng tới dịp kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 2025?

Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Chuyến thăm chính thức Việt Nam của Tổng thống Rumen Radev diễn ra vào thời điểm quan hệ hữu nghị truyền thống và hợp tác nhiều mặt giữa hai nước thời gian qua, đặc biệt trong năm 2024 có nhiều bước phát triển quan trọng.

Thứ nhất, đây là chuyến thăm đầu tiên sau 11 năm của Tổng thống Bulgaria và cũng là chuyến thăm Việt Nam đầu tiên của ông Rumen Radev trên cương vị tổng thống. Thứ hai, đây là hoạt động trao đổi đoàn cấp cao thứ ba trong vòng hai năm trở lại đây, trước đó là hai chuyến thăm của hai Chủ tịch Quốc hội (tháng 9-2023 và tháng 1-2024). Thứ ba, đối với Việt Nam, Tổng thống Rumen Radev là nguyên thủ quốc gia đầu tiên mà Chủ tịch nước Lương Cường tiếp đón chính thức tại Việt Nam kể từ khi nhậm chức, qua đó thể hiện sự coi trọng, quý mến và tình cảm tốt đẹp của Nhà nước và nhân dân Việt Nam luôn dành cho Bulgaria với tư cách là một nước bạn bè truyền thống, tin cậy, thủy chung và là một trong những đối tác quan trọng của Việt Nam ở khu vực Balkan. Thứ tư, chuyến thăm là kết quả của mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước trên cả bình diện song phương lẫn đa phương. Thời gian qua, hai nước đã tổ chức thành công cơ chế họp Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Bulgaria định kỳ (tháng 5-2024); triển khai hiệu quả, thực chất nhiều lĩnh vực hợp tác giữa các ban, bộ, ngành và địa phương; tích cực phối hợp về quan điểm lập trường và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn, tổ chức quốc tế. Thứ năm, chuyến thăm diễn ra vào thời điểm rất có ý nghĩa là ngay trước thềm Việt Nam và Bulgaria chuẩn bị bước sang năm 2025-năm kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, tạo xung lực lớn để hai nước tiếp tục nỗ lực phát triển mối quan hệ hướng tới tầm cao mới.

Đại sứ Đỗ Hoàng Long. Ảnh do Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria cung cấp

PV: Bulgaria là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới sớm công nhận nền độc lập và thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam. Đại sứ cho biết những điểm nhấn nổi bật trong quan hệ giữa hai nước hơn 7 thập niên qua?

Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Bulgaria được minh chứng rõ nét kể từ năm 1950 khi Bulgaria là một trong 10 quốc gia đầu tiên trên thế giới công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Trong những năm tháng khó khăn, gian khổ nhất của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng đất nước, Bulgaria luôn dành cho Việt Nam sự ủng hộ quý báu cả về vật chất và tinh thần. Đặc biệt, Bulgaria đã giúp đỡ đào tạo hơn 3.600 cán bộ khoa học, chuyên gia và hơn 30.000 công nhân lành nghề trên nhiều lĩnh vực như xây dựng, kiến trúc, công nghệ thông tin, sinh hóa, nông nghiệp, chế tạo máy, y dược... Nhiều người trong số đó đã trở thành những cán bộ lãnh đạo cấp cao hay những nhà khoa học, chuyên gia, kỹ sư hàng đầu của Việt Nam, trong đó phải kể đến nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Phó chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan... Đây là tài sản vô giá, là những nhân tố tích cực góp phần gắn kết quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Bulgaria.

Phát huy truyền thống tốt đẹp trên, hai nước đã nỗ lực không ngừng để vun đắp và củng cố quan hệ song phương trong suốt chặng đường hơn 7 thập niên, thông qua việc hai nước thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao và triển khai cơ chế họp Ủy ban liên Chính phủ và tham vấn chính trị định kỳ; thực hiện nhiều hiệp định, chương trình, thỏa thuận hợp tác; tích cực ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn quốc tế.

Quan hệ hai nước mặc dù có phần gián đoạn do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19, song với ý chí quyết tâm của lãnh đạo cấp cao, quan hệ Việt Nam-Bulgaria đang trên đà khôi phục và phát triển mạnh mẽ qua hàng loạt cuộc trao đổi, tiếp xúc các cấp trong năm 2023 và 2024. Trong tiếp xúc các cấp, lãnh đạo Bulgaria đều dành tình cảm quý mến, coi trọng quan hệ truyền thống lịch sử và bày tỏ ngưỡng mộ trước các thành tựu phát triển kinh tế-xã hội và hội nhập quốc tế của Việt Nam, đồng thời sẵn sàng làm cầu nối để thúc đẩy quan hệ hợp tác sâu rộng giữa Việt Nam với các nước Liên minh châu Âu (EU) và khu vực Balkan.

Đáng chú ý, kim ngạch thương mại Việt Nam-Bulgaria đã tăng gấp đôi từ 102,5 triệu USD lên 211,5 triệu USD trong giai đoạn 2015-2023 và dự báo đạt xấp xỉ 300 triệu USD năm 2024 (tăng hơn 20% so với năm 2023).

Hợp tác giữa hai nước thời gian qua được triển khai đồng bộ, đạt nhiều kết quả tích cực trên tất cả các lĩnh vực: Chính trị, kinh tế-thương mại, đầu tư, giáo dục-đào tạo, khoa học-công nghệ, văn hóa-du lịch, quốc phòng, an ninh, lao động, tư pháp, thông qua các kênh Đảng, Nhà nước, chính quyền và nghị viện.

Chính vì vậy, chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Rumen Radev được kỳ vọng tiếp tục góp phần thúc đẩy và làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị truyền thống, hợp tác nhiều mặt giữa hai nước, nhất là trên các lĩnh vực mà một bên có lợi thế và bên kia có nhu cầu.

PV: Theo Đại sứ, hai nước cần làm gì để phát huy tiềm năng, thế mạnh của nhau trong kỷ nguyên mới của chuyển đổi xanh, chuyển đổi số?

Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Hiện nay, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã trở thành ưu tiên hàng đầu của hầu hết các quốc gia trên thế giới, trong đó có Bulgaria.

Từ năm 2020, Chính phủ Bulgaria đã đưa ra Chiến lược chuyển đổi số quốc gia giai đoạn 2020-2030. Năm 2024, Chính phủ Bulgaria tiếp tục cập nhật, sửa đổi Chương trình hành động chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030, trong đó trọng tâm là nâng cao kiến thức, kỹ năng cho người dân để thích ứng với kỷ nguyên số. Ngành công nghệ thông tin-truyền thông hiện đóng góp khoảng 7,4% tổng sản phẩm trong nước (GDP) của Bulgaria và liên tục tăng trưởng ở mức hai con số (trung bình 17%/năm trong 3 năm gần đây).

Về chuyển đổi xanh, tại Hội nghị lần thứ 29 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP29) vừa qua, Tổng thống Rumen Radev tái khẳng định lập trường của Bulgaria về cam kết tiếp tục giảm phát thải carbon, cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng và tăng cường cơ sở hạ tầng để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu; khẳng định Bulgaria sẵn sàng thúc đẩy hợp tác giữa EU với các nước có chung mục tiêu về chống biến đổi khí hậu.

Tại Kỳ họp Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam-Bulgaria lần thứ 24 tại Sofia (tháng 5-2024), hai bên đã trao đổi nhiều nội dung hợp tác mới, phù hợp với xu thế quốc tế như kinh tế số, chính phủ điện tử, phát triển năng lượng bền vững...

Đáng chú ý, trong đoàn doanh nghiệp Bulgaria tháp tùng Tổng thống Rumen Radev thăm Việt Nam lần này có hàng chục doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin, công nghệ cao. Đây là nền tảng rất tốt để Việt Nam và Bulgaria tiếp tục tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm trong các lĩnh vực Bulgaria có thế mạnh mà Việt Nam có nhu cầu và ngược lại. Đồng thời, hai bên cần hợp tác chặt chẽ hơn nữa tại các diễn đàn đa phương về biến đổi khí hậu, cùng nỗ lực thích ứng vì tương lai thịnh vượng bền vững.

PV: Yếu tố con người luôn là sợi dây gắn kết tình hữu nghị bền chặt giữa Việt Nam và Bulgaria. Thời gian qua, hai nước đã có những hoạt động gì nhằm thúc đẩy giao lưu nhân dân ngày càng gắn bó, thưa Đại sứ?

Đại sứ Đỗ Hoàng Long: Có thể nói, sự gắn bó giữa nhân dân hai nước là vốn quý nhất của quan hệ hữu nghị truyền thống Việt Nam-Bulgaria với hơn 30.000 người Việt Nam từng sinh sống, học tập, làm việc tại Bulgaria. Các tổ chức hữu nghị đã tích cực tham gia thúc đẩy giao lưu nhân dân, đóng góp to lớn cho việc duy trì, củng cố và thúc đẩy quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước.

Hội Hữu nghị Việt Nam-Bulgaria đã tham gia đón nhiều đoàn lãnh đạo Bulgaria thăm Việt Nam; thường xuyên tổ chức kỷ niệm Ngày Văn hóa, giáo dục Bulgaria và chữ viết Slavơ, Ngày Sinh viên Bulgaria; tổ chức đón các thầy giáo, cô giáo Bulgaria sang thăm Việt Nam; tổ chức biểu diễn văn nghệ truyền thống của Bulgaria và giới thiệu các sản phẩm của Bulgaria tại thị trường Việt Nam...

Ở chiều ngược lại, các thành viên Hội Hữu nghị Bulgaria-Việt Nam tích cực quảng bá về đất nước, con người, văn hóa Việt Nam thông qua các hoạt động thiết thực. Tiêu biểu là nhà báo Kadrinka Kadrinova, người từng viết hai cuốn sách ("Việt Nam con rồng cháu tiên", 2009; "Thần kỳ Việt Nam", 2022) và hàng trăm bài báo về Việt Nam; hay nghệ sĩ ballet Trần Thế Chung, người đã tập hợp các sinh viên Bulgaria yêu quý Việt Nam để thành lập nhóm múa Nón xinh, chuyên biểu diễn các tiết mục múa dân gian Việt Nam, đoạt nhiều giải cao tại các liên hoan nghệ thuật của Bulgaria.

Các hoạt động giao lưu văn hóa giữa hai nước tiếp tục được duy trì và mở rộng. Tháng 7-2024, đoàn âm nhạc dân gian của thành phố Lai Châu gây ấn tượng cho người dân Bulgaria tại Lễ hội Âm nhạc đường phố Bulgaria trong khuôn khổ Lễ hội Hoa hồng Kazanlak 2024. Các hoạt động giới thiệu văn hóa-nghệ thuật, ẩm thực, du lịch Việt Nam của Đại sứ quán Việt Nam tại Bulgaria cũng thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân sở tại.

Việc dạy và học tiếng Việt tại Đại học Tổng hợp Sofia tiếp tục được triển khai hiệu quả, đạt kết quả tích cực. Bộ môn Tiếng Việt nhận được sự quan tâm ngày càng lớn từ sinh viên Bulgaria. Mỗi năm có hơn 30 sinh viên Bulgaria đăng ký học tiếng Việt.

Cộng đồng người Việt Nam tại Bulgaria là cầu nối rất quan trọng, góp phần thúc đẩy ngoại giao nhân dân giữa hai nước. Bà con đoàn kết, chăm chỉ, chấp hành tốt luật pháp và có những đóng góp thiết thực cho sở tại, luôn hướng về quê hương, đất nước.

Đặc biệt, thế hệ thứ hai của cộng đồng có nhiều bạn trẻ thành công trên các lĩnh vực khác nhau, góp phần nâng cao hình ảnh của người Việt Nam ở nước sở tại. Tiêu biểu là em Trần Thành Trung, cầu thủ chủ chốt của đội tuyển bóng đá U.21 quốc gia Bulgaria, em Đỗ Việt Cường giành huy chương bạc cho đội tuyển quốc gia Bulgaria tại kỳ thi Olympic Toán quốc tế.

PV: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!

NGUYỄN ANH (ghi)