Tạo thuận lợi cho người bán hàng 'online' nộp thuế

Theo dự thảo Nghị định được công bố lấy ý kiến đóng góp, cá nhân kinh doanh nếu không đăng ký nộp thuế theo phương pháp kê khai có hoạt động kinh doanh thường xuyên trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số sẽ phải kê khai thuế theo tháng. Quy định này phù hợp với trường hợp tất cả hoạt động kinh doanh thương mại điện tử đều sử dụng phần mềm và có thể trích xuất dữ liệu doanh thu nhanh chóng - do đó có thể áp dụng phương pháp kê khai. Tuy nhiên, những cá nhân mới kinh doanh hoặc vì kinh doanh ở quy mô nhỏ nên không mua các phần mềm hỗ trợ kinh doanh, sẽ gặp khó khăn trong việc kê khai thuế.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định quy định hộ cá nhân phải kê khai doanh thu, số thuế phải nộp và chi phí kinh doanh. Kê khai chi phí kinh doanh không cần thiết với các cá nhân kinh doanh nhỏ (không thuộc diện quy mô lớn), bởi lẽ thuế được tính trên doanh thu. Hơn nữa, yêu cầu kê khai chi tiết về giá vốn, chi phí nhân công, điện, nước, vận chuyển, tiếp thị quảng cáo sẽ tạo ra gánh nặng lớn với các cá nhân do mô hình quản lý của các cá nhân này vô cùng đơn giản, khó tách bạch cũng như xác định chính xác các chi phí này.

Ngoài ra, quy định về doanh thu tính thuế cũng chưa thực sự phù hợp. Theo dự thảo Nghị định, doanh thu tính thuế là số tiền bán hàng hóa, dịch vụ mà sàn thương mại điện tử thu hộ từ người mua. Điều này được hiểu là doanh thu của người bán sẽ là tổng số tiền mà người mua trả. Vậy nhưng, mỗi giao dịch được thực hiện qua sàn thương mại điện tử bao gồm nhiều sản phẩm/dịch vụ đồng thời. Ví dụ: sản phẩm, dịch vụ của người bán; dịch vụ vận chuyển của đơn vị vận chuyển độc lập; dịch vụ thương mại điện tử của sàn; dịch vụ thanh toán… Số tiền người mua trả cho giao dịch là tổng số tiền trả cho các dịch vụ trên, chứ không chỉ trả cho mình người bán. Vì thế, xác định doanh thu tính thuế như dự thảo hiện nay sẽ “thiệt” cho người bán, trong đó có những cá nhân kinh doanh.

Cả nước hiện có gần 725.000 tổ chức, cá nhân kinh doanh trên sàn thương mại điện tử với quy mô giao dịch lên tới 75.000 tỷ đồng. Thu thuế hiệu quả từ nhóm này sẽ giúp tăng thêm nguồn lực cho ngân sách cũng như bảo đảm môi trường kinh doanh công bằng. Muốn thu thuế hiệu quả thì quy định phải thuận tiện và phù hợp cho người nộp thuế, cụ thể là giảm thiểu thủ tục hành chính cũng như gánh nặng tuân thủ cho họ.

Do vậy, Bộ Tài chính có thể cân nhắc đề xuất của doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh, chẳng hạn: cho phép kê khai theo thuế khoán áp dụng với cá nhân kinh doanh có số lượng đơn hàng dưới ngưỡng (thông tin về số lượng đơn có thể trích xuất thông qua các đơn vị vận chuyển); bỏ quy định các cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử phải kê khai chi phí kinh doanh; sửa đổi doanh thu tính thuế theo hướng doanh thu tính thuế là số tiền sàn thương mại điện tử dự kiến thanh toán cho cá nhân kinh doanh… Cùng với đó, ngành thuế cần triển khai hiệu quả việc quyết toán, hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động - đã được áp dụng và thực thi trên toàn quốc từ ngày 24.1.2025.

Các quy định về quản lý thuế đối với hoạt động của hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử nếu được thiết kế hợp lý và tạo thuận lợi tối đa cho người nộp sẽ là mũi tên trúng nhiều đích: tăng hiệu quả thu thuế, thúc đẩy sự phát triển bền vững của kinh tế số và bảo đảm công bằng trong hệ thống thuế.

Cẩm Phô