Tạo những bước tiến quan trọng trong hành trình xây dựng Quốc hội số

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu khai mạc hội nghị. (Ảnh Duy Linh)

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng, thể hiện quyết tâm của Quốc hội trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin tiên tiến để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới, đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Quang cảnh hội nghị tại Nhà Quốc hội. (Ảnh: DUY LINH)

Đáp ứng yêu cầu mới phát triển đất nước

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết: Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ngay sau đó, ngày 13/1/2025, ngay tại Hội trường Diên Hồng diễn ra Hội nghị toàn quốc quán triệt Nghị quyết số 57, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu chỉ đạo quan trọng tại Hội nghị và tôi cũng có báo cáo chuyên đề về nội dung này.

Đảng đoàn Quốc hội ban hành Kế hoạch số 3260 để thực hiện Nghị quyết số 57, trong đó xác định rõ mục tiêu, chỉ tiêu, phân công trách nhiệm rõ ràng, tiến độ cụ thể và tổ chức triển khai với tinh thần khẩn trương, quyết tâm cao nhất.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng cho biết: Tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội đã xem xét, thông qua Nghị quyết 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là sự cố gắng rất lớn của Bộ Khoa học Công nghệ; Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Chỉ trong vòng 12 ngày, các đồng chí đã tập trung rà soát những khó khăn vướng mắc để trình Quốc hội tại kỳ họp bất thường để ban hành Nghị quyết 193 của Quốc hội.

Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày tham luận tại hội nghị. (Ảnh: DUY LINH)

“Đây là Nghị quyết thực hiện trước mắt, về lâu về dài chúng ta phải sửa các luật, các nghị quyết liên quan đồng bộ để làm sao thật sự khoa học công nghệ, giáo dục đào tạo phải trở thành quốc sách hàng đầu để phát triển đất nước ta”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Trước đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Quốc hội và ban hành Nghị quyết số 1343 về xây dựng và phát triển Quốc hội số giai đoạn 2024-2026.

Ban Chỉ đạo đã chỉ đạo hoàn thành việc xây dựng Đề án chuyển đổi số của Quốc hội giai đoạn 2025-2030 và dự kiến duyệt trong tháng 3/2025.

Ứng dụng rộng rãi công nghệ trí tuệ nhân tạo

Theo Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội chúng ta mà không đẩy mạnh số hóa, tiến nhanh, tiến kịp theo yêu cầu mới thì chúng ta sẽ chậm một bước.

Giám đốc điều hành Gen AI Fund Laura Nguyễn trình bày tham luận tại hội nghị. (Ảnh: DUY LINH)

Chủ tịch Quốc hội nhắc lại vừa qua, nhân kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, Tổng Bí thư Tô Lâm đã có bài viết đánh giá những thành tích to lớn của sự nghiệp giáo dục nước ta, trong đó Tổng Bí thư nói đến phong trào “Bình dân học vụ” do Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt lên bàn nghị sự cuộc họp đầu tiên của Chính phủ cách mạng lâm thời (ngày 3/9/1945).

Trên tinh thần đó, mọi người trong xã hội, không phân biệt tuổi tác, địa vị xã hội, trình độ học vấn… ai thiếu hụt kiến thức, kỹ năng về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thì có trách nhiệm học tập để bù lấp sự thiếu hụt đó; với tinh thần tự học là chính và có thể học mọi lúc mọi nơi, học trực tiếp, học trực tuyến; tự học ở nhà, học ở nơi làm việc, cũng có thể học trên tàu hỏa, trên máy bay, trên xe ô-tô...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng, Nghị quyết 57 đặt mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam thuộc top 3 nước dẫn đầu Đông Nam Á, top 50 nước đứng đầu thế giới về năng lực cạnh tranh số và chỉ số phát triển Chính phủ điện tử.

Việt Nam kỳ vọng xếp hạng top 3 nước dẫn đầu Đông Nam Á về nghiên cứu và phát triển trí tuệ nhân tạo, trung tâm phát triển một số ngành, lĩnh vực công nghiệp công nghệ số.

Đến năm 2045, Việt Nam thuộc nhóm 30 nước dẫn đầu thế giới về đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; mục tiêu năm 2030 quy mô kinh tế số sẽ chiếm hơn 30% GDP và tăng lên 50% vào năm 2045.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, Văn phòng Quốc hội tập trung quán triệt, thực hiện phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi là yếu tố then chốt, tất yếu để xây dựng Quốc hội hiện đại, dân chủ, minh bạch, chuyên nghiệp, khoa học và hiệu quả.

Trí tuệ nhân tạo sẽ trở thành trợ thủ đắc lực giúp Quốc hội xem xét, đưa ra những quyết sách chính xác hơn, đáp ứng kịp thời yêu cầu thực tiễn, nâng cao hiệu quả giám sát và kết nối tốt hơn với cử tri và nhân dân.

Quốc hội cần đi đầu trong việc đầu tư hạ tầng số, ứng dụng khoa học, công nghệ đào tạo nhân lực chất lượng cao phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn

Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) Tào Đức Thắng tham luận tại hội nghị. (Ảnh: DUY LINH)

Yêu cầu nữa được Chủ tịch Quốc hội đề cập là thực hiện nhanh, có hiệu quả các Nghị quyết, đề án đã ban hành đối với Quốc hội; đào tạo, trang bị kỹ năng số, giúp Đại biểu quốc hội và cán bộ, công chức, viên chức thuộc các cơ quan của Quốc hội sử dụng công nghệ một cách hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ.

Thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu: các cơ quan, đơn vị chú trọng phát triển hạ tầng số hiện đại, đầu tư xây dựng nền tảng ứng dụng trí tuệ nhân tạo… phục vụ hoạt động của Quốc hội.

Nhiệm vụ quan trọng nữa là tăng cường học hỏi kinh nghiệm và thúc đẩy hợp tác nghiên cứu và chuyển giao công nghệ với các quốc gia tiên tiến trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, công nghệ số hiện đại trong hoạt động nghị viện, để phát triển các giải pháp với điều kiện thực tiễn của Quốc hội Việt Nam.

Tại Kỳ họp thứ 9, tháng 5/2025 tới đây, Quốc hội sẽ xem xét cho ý kiến về Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; xem xét thông qua Luật Công nghiệp công nghệ số, để tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, mở đường cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng: Với sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị và toàn dân, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng đạt được thành tựu trong lĩnh vực này, vì sự phát triển bền vững của gia đình, xã hội, vì sự trường tồn của quốc gia và dân tộc.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trao đổi với các đại biểu tại hội nghị. (Ảnh: DUY LINH)

Tại Hội nghị, các đại biểu đã nghe Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng thông tin về những điểm nhấn đáng chú ý của Nghị quyết số 57-NQ/TW.

Bộ trưởng nhấn mạnh cần có những giải pháp đột phá mang tính cách mạng, theo đó, người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực và là động lực chính; nhà khoa học là nhân tố then chốt. Nhà nước dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất; tạo ra liên kết Nhà nước-Viện/trường-Doanh nghiệp.

Bộ trưởng cho biết, thể chế, nhân lực, hạ tầng, dữ liệu và công nghệ chiến lược cũng là những nội dung trọng tâm, cốt lõi. Việc hoàn thiện thể chế phải quyết liệt, khẩn trương để tháo gỡ các điểm nghẽn, rào cản, giải phóng các nguồn lực; cải cách phương thức quản lý, triển khai các nhiệm vụ khoa học-công nghệ, cơ chế tài chính, đơn giản thủ tục hành chính, giao tự chủ trong sử dụng kinh phí khoa học-công nghệ, phát triển công nghệ...

Trình bày tham luận tại hội nghị, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp-Viễn thông Quân đội (Viettel) Tào Đức Thắng đã nêu rõ bối cảnh và chủ trương định hướng chuyển đổi số của Đảng, Quốc hội; cách tiếp cận thực hiện chuyển đổi số Quốc hội.

Theo ông Tào Đức Thắng, tiếp cận bài bản, khoa học, chuyên nghiệp, có chiều sâu về các chủ đề lớn tại hội nghị thể hiện quyết tâm cao của người đứng đầu Quốc hội trong xây dựng Quốc hội số, của Ban Chỉ đạo chuyển đổi số của Quốc hội.

Đề cập đây lĩnh vực mới, ông Tào Đức Thắng mong muốn nhận được sự ủng hộ trong việc sử dụng các ứng dụng, tiếp cận kinh nghiệm chuyển đổi số của Quốc hội các nước...

Văn Chúc