Tạo nền tảng phát triển vững chắc cho thị trường

Bà Vũ Thị Chân Phương, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.

Thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam đã trải qua 25 năm xây dựng và phát triển, dần trở thành kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế, từ đó có đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Từ 2 doanh nghiệp niêm yết ban đầu, tính đến cuối tháng 6/2024, thị trường đã có gần 1.800 doanh nghiệp niêm yết, đăng ký giao dịch với vốn hóa trên 7 triệu tỷ đồng, tăng 19% so với năm 2023 và tương đương 69% GDP. Giá trị giao dịch bình quân hàng ngày đạt trên dưới 1 tỷ USD (khoảng 25.000 tỷ đồng).

Số lượng nhà đầu tư tăng dần, hiện đạt khoảng 8 triệu tài khoản, chiếm 8% dân số. Nhiều doanh nghiệp đã huy động vốn thành công trên TTCK, cả cổ phiếu và trái phiếu. Có nhiều doanh nghiệp vốn hóa trên tỷ USD, trong đó có sự đóng góp từ dòng vốn huy động thành công trên TTCK.

Cùng sự phát triển của TTCK, các doanh nghiệp niêm yết ngày càng lớn mạnh, mở rộng quy mô hoạt động sản xuất - kinh doanh, nhiều doanh nghiệp có nhà đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư và trở thành công ty toàn cầu.

Một điểm đáng ghi nhận là nhận thức về vai trò của quản trị công ty tốt ngày càng được nâng cao trong cộng đồng doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam nói riêng. Việc quản trị công ty tốt sẽ thúc đẩy hiệu quả hoạt động, nâng cao hiệu quả kinh doanh, nâng cao khả năng tiếp cận thị trường vốn, giảm chi phí vốn, gia tăng giá trị tài sản doanh nghiệp, nâng cao uy tín hình ảnh doanh nghiệp trên trường quốc tế cũng như ở Việt Nam.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tham mưu cho Bộ Tài chính, Chính phủ và Quốc hội xây dựng Luật Chứng khoán 2019, đề xuất với cơ quan có thẩm quyền luật hóa quy định về quản trị công ty. Các quy định về quản trị công ty được xây dựng gắn với nguyên tắc quản trị của của OECD, G20, nâng cao tính minh bạch, chuyên nghiệp trong quản trị công ty đại chúng và các quy định này đã được luật hóa tại Luật Chứng khoán và các văn bản hướng dẫn thi hành, cụ thể là Nghị định 155/2020 hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán.

Đồng thời, hàng năm, các sở giao dịch chứng khoán phối hợp với Báo Đầu tư tổ chức Cuộc bình chọn Quản trị công ty tốt nhất, thu hút nhiều doanh nghiệp niêm yết tham gia, có sức lan tỏa mạnh mẽ, đề cao các yếu tố về môi trường - xã hội - quản trị (ESG) bền vững.

Chúng tôi luôn đồng hành với doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, quản trị công ty, có hỗ trợ, có giải đáp để doanh nghiệp niêm yết ngày càng tốt hơn, hoạt động sản xuất - kinh doanh tốt hơn, thu hút nhiều hơn nhà đầu tư trong nước và nước ngoài.

Thời gian tới, TTCK Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển theo hướng hội nhập với thế giới và khu vực, tiếp cận với các chuẩn mực, thông lệ quốc tế và đặc biệt đang hướng đến nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi, do đó, việc cải thiện quản trị công ty ở các doanh nghiệp càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Các cổ phiếu niêm yết chính là hàng hóa trên thị trường, khi chúng ta nâng hạng thì các nhà đầu tư nước ngoài vào quan tâm đầu tiên là hàng hóa trên thị trường có tốt hay không, có minh bạch không, hiệu quả không? Bên cạnh định hướng chính sách của cơ quan quản lý, yếu tố môi trường kinh tế - xã hội trong nước, thì hàng hóa trên TTCK là yếu tố vô cùng quan trọng.

Nhà đầu tư vào họ sẽ mua gì, mua hàng hóa chất lượng như thế nào, đó chính là cổ phiếu của gần 1.800 doanh nghiệp đang niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK. Đó là mối quan tâm hàng đầu của nhà đầu tư hiện nay, cũng như khi thị trường được nâng hạng.

Do đó, đòi hỏi các doanh nghiệp tuân thủ các chuẩn mực báo cáo tài chính, quản trị công ty nghiêm ngặt hơn, đáp ứng yêu cầu và kỳ vọng cao hơn của các nhà đầu tư.

Việc minh bạch giúp củng cố niềm tin của nhà đầu tư, giảm thiểu rủi ro về gian lận và sai lệch tài chính, minh bạch thông tin, phủ quyết những tin đồn thất thiệt trên thị trường, đảm bảo các nhà đầu tư trong và ngoài nước tin tưởng hơn vào TTCK Việt Nam, đặc biệt là mỗi doanh nghiệp niêm yết.

Bên cạnh đó, việc nâng cao tiêu chuẩn quản trị đòi hỏi các doanh nghiệp sẽ phải đáp ứng các tiêu chuẩn quản trị công ty tốt, đáp ứng các yêu cầu nâng hạng, giúp tăng cường hiệu quả quản lý, đồng thời bảo vệ quyền lợi của các cổ đông tham gia vào chính các doanh nghiệp.

Việc cải thiện quản trị công ty góp phần thu hút đầu tư và cải thiện hình ảnh doanh nghiệp, đồng thời việc nâng hạng thị trường lại giúp doanh nghiệp thu hút được vốn đầu tư, nâng cao tính thanh khoản của cổ phiếu, cải thiện hình ảnh doanh nghiệp trên thị trường quốc tế. Sự phát triển bền vững và trách nhiệm của các doanh nghiệp với xã hội, các yêu cầu về ESG sẽ trở nên quan trọng hơn khi thị trường được nâng hạng. Do đó, doanh nghiệp cần nỗ lực để cải thiện, đạt các tiêu chuẩn cao hơn để đáp ứng kỳ vọng của các nhà đầu tư toàn cầu.

Tuy nhiên, dù doanh nghiệp niêm yết trên TTCK luôn nỗ lực cố gắng cải thiện quản trị công ty, đã có nhiều doanh nghiệp đạt điểm quản trị công ty tốt nhất trong các cuộc bình chọn hàng năm, nhưng chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, vấn đề quản trị công ty vẫn còn khó khăn, như chất lượng quản trị công ty chưa đồng đều giữa các doanh nghiệp, nhận thức của một bộ phận HĐQT công ty về quản trị công ty đảm bảo đầy đủ nghĩa vụ của HĐQT theo Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán còn hạn chế, việc tìm thành viên HĐQT độc lập khó khăn.

Để có thể làm được điều này, việc nâng cao nhận thức về quản trị công ty, góp phần tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của TTCK Việt Nam trong thời gian tới là vô cùng cần thiết. Các doanh nghiệp hãy nỗ lực, chung tay cải thiện quản trị công ty, hoạt động hiệu quả, tốt nhất, để đón dòng vốn của nhà đầu tư vào doanh nghiệp, vào TTCK.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước sẽ tham mưu cho Bộ Tài chính và Chính phủ xây dựng hệ thống quy phạm pháp luật một cách tốt nhất theo chuẩn mực quốc tế, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp niêm yết hoạt động, niêm yết trên TTCK Việt Nam hiệu quả.

Chúng tôi luôn đồng hành với doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, quản trị công ty, có hỗ trợ, có giải đáp để doanh nghiệp niêm yết ngày càng tốt hơn, hoạt động sản xuất - kinh doanh tốt hơn, thu hút nhiều hơn nhà đầu tư trong ngoài nước.

Theo Đặc san Toàn cảnh Doanh nghiệp Niêm yết 2024