Tạo đà phát triển cho khối doanh nghiệp tư nhân
Kinh tế tư nhân đang ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của Việt Nam. Khối doanh nghiệp này đã và đang đóng góp tích cực vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Cụ thể, khối Kinh tế tư nhân đã và đang đóng góp 45% GDP, 40% vốn đầu tư toàn xã hội, tạo ra 85% việc làm cho tổng số lao động, chiếm 35% kim ngạch nhập khẩu và 25% kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, để khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ và bền vững, chính sách của nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện thuận lợi và hỗ trợ cho doanh nghiệp tư nhân.
Hiện tại, Việt Nam đã có những tập đoàn tư nhân có tiềm lực tài chính mạnh vươn ra khu vực và thế giới. Để có nhiều hơn những doanh nghiệp hàng đầu mang tầm cỡ quốc tế thì rất cần những chính sách hỗ trợ tạo đòn bẩy cũng như sự nỗ lực cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh từ phía các nhà quản lý.
Theo TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Quốc tế (Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư), với 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam hiện nay, bình quân mỗi đơn vị có quy mô số lượng lao động gấp 160 lần, tổng tài sản gấp khoảng 376 lần mức bình quân của các doanh nghiệp tư nhân còn lại. Mặc dù chiếm tỷ trọng vô cùng nhỏ trong tổng số khoảng 700.000 doanh nghiệp tư nhân trên cả nước, nhưng những "ông lớn" này đã và đang tạo việc làm cho 12% lao động, chiếm 28% tổng tài sản, tạo ra 18,4% doanh thu và đóng góp 18,4% nộp ngân sách của nhóm doanh nghiệp tư nhân.
Một trong những yếu tố cốt lõi để khu vực kinh tế tư nhân phát triển là một môi trường kinh doanh thuận lợi. Chính phủ cần tập trung vào việc cải cách thủ tục hành chính và giảm bớt các rào cản pháp lý, giúp doanh nghiệp tư nhân dễ dàng tham gia và hoạt động trong nền kinh tế. Đơn giản hóa quy trình cấp phép kinh doanh và đầu tư, đồng thời thực hiện cơ chế "một cửa" có thể giúp rút ngắn thời gian giải quyết các thủ tục hành chính, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp.
Việc Chính phủ thúc đẩy cải cách hành chính thông qua cắt giảm giấy phép con, số hóa các quy trình và giảm thời gian xử lý hồ sơ sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và thời gian. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ, vốn thường thiếu nguồn lực để vượt qua những trở ngại hành chính phức tạp.
Tiếp cận nguồn vốn là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp mới thành lập hoặc doanh nghiệp nhỏ và vừa. Chính phủ cần xây dựng các cơ chế hỗ trợ tài chính và tín dụng, như cung cấp các khoản vay với lãi suất ưu đãi hoặc tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận các nguồn vốn từ các quỹ đầu tư mạo hiểm, quỹ hỗ trợ doanh nghiệp hoặc tổ chức tài chính quốc tế.
Ngoài ra, Chính phủ cũng cần thành lập các chương trình bảo lãnh tín dụng, giúp doanh nghiệp có thể vay vốn mà không cần tài sản thế chấp hoặc với yêu cầu tài sản thấp hơn. Điều này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp tư nhân ở Việt Nam còn hạn chế về tài sản cố định hoặc không có đủ hồ sơ tín dụng để đáp ứng các yêu cầu vay vốn từ các tổ chức tài chính truyền thống.
Ông Lê Đăng Doanh, Chuyên gia kinh tế cho biết, chính sách thuế cũng đóng vai trò quan trọng trong việc khuyến khích doanh nghiệp tư nhân phát triển. Chính phủ cần áp dụng các chính sách thuế linh hoạt, nhằm giảm thiểu gánh nặng cho doanh nghiệp, đồng thời tạo ra động lực phát triển cho khu vực này. Ví dụ, các ưu đãi thuế cho doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực ưu tiên phát triển như công nghệ cao, nông nghiệp công nghệ cao hoặc năng lượng tái tạo có thể giúp thúc đẩy đầu tư và đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, việc giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho các doanh nghiệp mới thành lập hoặc các doanh nghiệp đầu tư vào các khu vực khó khăn cũng là một trong những giải pháp quan trọng để hỗ trợ sự phát triển của kinh tế tư nhân. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp tư nhân tiết kiệm chi phí mà còn tạo ra động lực để họ mở rộng sản xuất, đầu tư vào công nghệ và phát triển sản phẩm mới.
TS. Trần Toàn Thắng, Trưởng ban Quốc tế (Viện Chiến lược phát triển, Bộ Kế hoạch và Đầu tư) chia sẻ, để cạnh tranh trên thị trường quốc tế và tăng cường hiệu quả sản xuất, doanh nghiệp tư nhân cần có nguồn nhân lực chất lượng cao. Chính phủ có thể hỗ trợ các doanh nghiệp tư nhân bằng cách cung cấp các chương trình đào tạo, nâng cao kỹ năng cho người lao động. Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, việc đào tạo kỹ năng công nghệ, quản lý và ngoại ngữ là cực kỳ cần thiết để giúp các doanh nghiệp tư nhân thích ứng với những thách thức và cơ hội mới. Hội nhập quốc tế là một trong những mục tiêu chiến lược của Việt Nam trong quá trình phát triển kinh tế. Chính phủ cần tạo điều kiện để các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các hiệp định thương mại tự do (FTA), từ đó giúp doanh nghiệp tiếp cận với các thị trường quốc tế và tận dụng các ưu đãi thuế quan. Hỗ trợ các doanh nghiệp trong các hoạt động xúc tiến thương mại, như tham gia các triển lãm quốc tế, kết nối với các đối tác nước ngoài và quảng bá sản phẩm ra thị trường quốc tế.
Theo ông Lê Đăng Doanh, chuyển đổi số là xu hướng tất yếu trong bối cảnh công nghệ 4.0. Chính phủ cần hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân trong quá trình chuyển đổi số bằng cách cung cấp các gói hỗ trợ tài chính, đào tạo nhân lực và xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin tiên tiến. Điều này không chỉ giúp doanh nghiệp tăng cường hiệu quả hoạt động mà còn mở ra cơ hội tiếp cận với thị trường toàn cầu thông qua thương mại điện tử.
Ngoài ra, chính sách phát triển bền vững cũng cần được chú trọng. Chính phủ cần khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân áp dụng mô hình sản xuất xanh, thân thiện với môi trường, từ đó giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và đáp ứng yêu cầu của các thị trường quốc tế về tiêu chuẩn môi trường.
Các chính sách của nhà nước đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện và hỗ trợ phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam. Những chính sách này không chỉ giúp doanh nghiệp tư nhân vượt qua các thách thức về tài chính, nhân lực và hạ tầng mà còn mở ra cơ hội để họ tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu. Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ, việc xây dựng và thực thi các chính sách hỗ trợ đúng đắn sẽ là chìa khóa để thúc đẩy sự phát triển bền vững của khu vực kinh tế tư nhân, đóng góp vào sự thịnh vượng chung của nền kinh tế Việt Nam.