Tăng ưu đãi, đảm bảo minh bạch trong dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp

Bộ trưởng Bộ tài chính Nguyễn Văn Thắng

Tăng cường ưu đãi thuế, thúc đẩy phát triển bền vững

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp được xây dựng nhằm thể chế hóa các chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước, đặc biệt trong việc khuyến khích phát triển các lĩnh vực, ngành nghề và địa bàn ưu tiên. Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, cơ quan soạn thảo đã rà soát kỹ lưỡng các quy định pháp luật về thuế và đầu tư hiện hành, đồng thời tham khảo các xu hướng quốc tế để nâng cao hiệu quả chính sách ưu đãi thuế, tránh ưu đãi dàn trải gây xói mòn cơ sở thuế.

Tại Kỳ họp thứ 8, Chính phủ đã đề xuất nhiều giải pháp hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp, tập trung vào các đối tượng, lĩnh vực và địa bàn ưu tiên, bao gồm các ngành sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng cao, lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, kinh tế xanh, bảo vệ môi trường, phát triển nông nghiệp, nông thôn, cũng như các hoạt động dịch vụ sự nghiệp công và các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.

Việc rà soát và sắp xếp lại hệ thống ưu đãi thuế được tính toán cẩn trọng để không làm ảnh hưởng đến các chính sách ưu đãi hiện hành, đồng thời bổ sung các chính sách mới vượt trội nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp mở rộng đầu tư vào các lĩnh vực và địa bàn được khuyến khích theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.

Bộ trưởng cho biết, cơ quan soạn thảo đã nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế và các xu hướng áp dụng chính sách ưu đãi thuế trên thế giới, đặc biệt trong bối cảnh triển khai trụ cột hai về thuế tối thiểu toàn cầu. Điều này giúp xây dựng các chính sách ưu đãi phù hợp, tiếp tục thu hút hiệu quả nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đồng thời khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân. Trong quá trình thực hiện trụ cột hai, cơ quan soạn thảo đã tham mưu cho Chính phủ và các cấp có thẩm quyền để nghiên cứu các phương thức hỗ trợ gián tiếp cho doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các cam kết và hiệp định quốc tế mà Việt Nam tham gia.

Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật

Để đảm bảo tính thống nhất và đồng bộ của hệ thống pháp luật, dự thảo luật đã bổ sung quy định: trường hợp các luật khác có quy định ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp khác với Luật này thì áp dụng theo quy định của Luật này. Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, nguyên tắc này nhằm tập trung các chính sách ưu đãi thuế trong các văn bản luật về thuế, chấm dứt việc lồng ghép ưu đãi thuế trong các luật chuyên ngành, từ đó đảm bảo tính tổng thể, nhất quán và dễ thực hiện cho cả hệ thống chính trị và doanh nghiệp.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, cơ quan soạn thảo cam kết tiếp tục rà soát các luật chuyên ngành có quy định về thuế thu nhập doanh nghiệp, bao gồm các luật đã được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp cuối năm 2024, các luật dự kiến trình tại Kỳ họp này, và các kỳ họp cuối năm, như Luật Đầu tư, Luật Hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, cùng nhiều luật khác. Riêng các quy định ưu đãi thuế trong Luật Thủ đô và các nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù cho một số địa phương, ngành, lĩnh vực sẽ tiếp tục được thực hiện theo các văn bản hiện hành, không đưa vào dự thảo luật lần này để áp dụng chung cho cả nước.

Ưu đãi vượt trội cho khoa học, công nghệ

Thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, dự thảo luật đề xuất các chính sách ưu đãi thuế đột phá nhằm thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành đã quy định nhiều chính sách ưu đãi vượt trội với mức cao nhất cho các hoạt động như nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ cao thuộc danh mục được ưu tiên theo Luật Công nghệ cao, ươm tạo công nghệ cao, ươm tạo doanh nghiệp công nghệ cao, đầu tư mạo hiểm cho phát triển công nghệ cao, và nhiều lĩnh vực khác.

Dự thảo luật lần này bổ sung các chính sách ưu đãi mới, bao gồm: khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được khấu trừ khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp; khoản chi cho các hoạt động này trong doanh nghiệp được trừ khi tính thuế; thu nhập từ hợp đồng nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp; và các tổ chức khoa học, công nghệ công lập, cơ sở giáo dục đại học công lập không vì lợi nhuận được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp.

Để đảm bảo tính linh hoạt, cơ quan soạn thảo đề xuất giao Chính phủ quy định mức chi bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng cho các khoản chi nghiên cứu và phát triển, thay vì quy định mức cụ thể như 150% hay 200% như trong các dự thảo khác, học theo kinh nghiệm quốc tế nhằm tránh phải sửa luật thường xuyên. Ngoài ra, các ưu đãi thuế không chỉ được bổ sung trong Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp mà còn trong các luật khác như Luật Thuế xuất khẩu, nhập khẩu, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân thay thế, và dự án luật sửa đổi 7 luật trong nhiệm kỳ này, đảm bảo triển khai đồng bộ Nghị quyết 57.

Trần Hương