Tăng thu nhập cho nông dân nhờ mô hình HTX nông nghiệp kiểu mới

Theo UBND tỉnh Đồng Tháp, để thúc đẩy các HTX nông nghiệp phát triển, trong thời gian tới cần tăng cường tuyên truyền, vận động nhằm thay đổi tư duy của người dân từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang kinh tế nông nghiệp. Xu thế tất yếu là phải phát triển HTX để tạo đồng thuận trong nhân dân góp phần thúc đẩy HTX nông nghiệp phát triển.

Xây dựng chuỗi liên kết, ổn định đầu ra

HTX Mỹ Phong (thành phố Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang cũ sau khi sáp nhập đổi tên thành phường Đạo Thạnh, Đồng Tháp mới) được thành lập năm 2019, với 59 thành viên và trồng 30ha bưởi da xanh. Đến nay, số lượng thành viên đã tăng lên 124 người, với diện tích trồng bưởi 50ha.

HTX đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh với 2 hoạt động chính là cung cấp vật tư nông nghiệp và thu mua bưởi của thành viên và nông dân.

Nhằm cung cấp vật tư đầu vào có giá hợp lý và chất lượng tốt, HTX Mỹ Phong đã chủ động ký hợp đồng mua vật tư với các doanh nghiệp lớn. Giá các loại vật tư nông nghiệp do HTX cung cấp thường thấp hơn khoảng 3% - 5% so với thị trường.

Các HTX nông nghiệp đã góp phần giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các thành viên.

Để giải quyết đầu ra của bưởi da xanh, HTX tích cực tìm các đối tác tiêu thụ như các công ty, siêu thị, nhà bán lẻ, chợ đầu mối… Giá thu mua sản phẩm của HTX thường cao hơn thị trường từ 1.000 - 2.000 đồng/kg. Từ khi HTX được cấp mã số vùng trồng xuất khẩu bưởi da xanh sang thị trường Mỹ, đơn vị đã thu mua bưởi và cung cấp cho các doanh nghiệp xuất khẩu với giá cao hơn so với trước hơn 20%.

Bên cạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh, HTX thường xuyên tư vấn kỹ thuật cho nông dân trong chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trên cây ăn trái (trên 300 lượt/năm). Bên cạnh đó, HTX phối hợp với nhiều đơn vị hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp và các công ty tổ chức hội thảo chuyển giao kỹ thuật chăm sóc vườn, mỗi năm từ 15 - 20 cuộc.

Theo lãnh đạo HTX Mỹ Phong, HTX vừa kinh doanh, vừa phục vụ nên chất lượng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật cung ứng cho thành viên được đảm bảo, giá cả hợp lý. Đồng thời, giúp cho HTX kiểm soát được việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật của nông dân; tư vấn và hỗ trợ nông dân sử dụng phân bón hợp lý, quản lý dịch hại hiệu quả, giảm chi phí và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đủ điều kiện tham gia cung cấp hàng cho siêu thị và xuất khẩu. Việc thu mua sản phẩm bưởi da xanh của nông dân tạo điều kiện cho HTX và thành viên, nông dân được gắn bó hơn. Đồng thời, nông dân có lợi nhuận tăng thêm khi liên kết tiêu thụ với HTX.

HTX Mỹ Phong chỉ là một trong số rất nhiều HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả trên địa bàn tỉnh ĐồngTháp.

Tỉnh có nhiều mô hình HTX nông nghiệp kiểu mới hoạt động hiệu quả như: Mô hình HTX Mỹ Tịnh An sản xuất thanh long GlobalGAP xuất khẩu sang châu Âu, châu Mỹ; mô hình HTX nông nghiệp Hiệp Đức sản xuất sầu riêng theo chuỗi giá trị, xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc; mô hình HTX chăn nuôi và thủy sản Gò Công sản xuất gà ta Gò Công VietGAP với nhiều sản phẩm OCOP đạt chuẩn 3, 4 sao, chuyên cung cấp cho các chuỗi siêu thị, nhà hàng lớn; các mô hình sản xuất rau VietGAP ở xã Gò Công; mô hình chăn nuôi dê kết hợp với du lịch nông thôn của HTX nông nghiệp Đông Nghi...

Lợi nhuận của các HTX tăng 5,3%

Hầu hết các HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả này đều thuộc tỉnh Tiền Giang cũ. Điều này cho thấy đây sẽ là tiền đề, động lực để tỉnh Đồng Tháp mới tiếp tục đẩy mạnh phát triển khu vực kinh tế tập thể (KTTT), HTX trong thời gian tới.

Nhìn lại trước thời điểm sáp nhập với tỉnh Đồng Tháp và đổi tên thành tỉnh Đồng Tháp, chỉ tính riêng tỉnh Tiền Giang cũ đến hết năm 2024, có 306 tổ hợp tác (THT), có 276 HTX, quỹ tín dụng nhân dân tăng 5 HTX so với cùng kỳ năm 2023, đạt 100% kế hoạch năm 2024.

Tổng vốn điều lệ của các HTX đạt hơn 1.498 tỷ đồng, tăng 13,6% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng nguồn vốn hoạt động đạt trên 6.238 tỷ đồng. Tổng doanh thu cuối năm 2024 đạt hơn 2.967 tỷ đồng; doanh thu bình quân đạt 12,5 tỷ đồng. Tổng lợi nhuận đạt 54,8 tỷ đồng, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2023.

Các HTX có khoảng 93.466 thành viên, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2023. Tổng số lao động làm việc thường xuyên trong HTX là 33.744 người và thành viên THT là 56.380 người.

Có được con số tăng trưởng như vậy nhờ Tiền Giang đã tập trung triển khai chính sách hỗ trợ, ưu đãi HTX. Theo đó, trong công tác tuyên truyền chính sách, pháp luật về KTTT, HTX, tỉnh đã tổ chức 5 lớp tập huấn chuyên đề chuyển đổi số, thuế, xúc tiến thương mại; tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ về kiểm toán, kiểm soát.

HTX Mỹ Phong tham Phiên chợ OCOP và sản phẩm thương mại.

Tỉnh cũng tập trung tư vấn, hỗ trợ thành lập mới HTX; hướng dẫn, hỗ trợ các thủ tục tổ chức Đại hội thành viên thường kỳ, nhiệm kỳ; củng cố, hỗ trợ nâng chất lượng hoạt động. Liên minh HTX tỉnh tổ chức Hội nghị Kết nối cung - cầu, kết nối 70 HTX với các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh.

Tiền Giang cũng tập trung triển khai các chính sách tiếp cận vốn và quỹ hỗ trợ phát triển HTX, đất đai, kết cấu hạ tầng. Liên minh HTX tỉnh phối hợp với Chi cục Phát triển nông thôn củng cố nâng chất lượng hoạt động của 28 HTX nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Kỳ vọng hoàn thành mục tiêu giảm nghèo

Sau khi thực hiện sáp nhập với tỉnh Tiền Giang, hiện nay, tỉnh Đồng Tháp có hàng chục HTX nông nghiệp đã và đang chủ trì thực hiện dự án, kế hoạch liên kết tiêu thụ theo Nghị định số 98/1018/NĐ-CP ngày 05/7/2018 của Chính phủ về Chính sách khuyến khích phát triển hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp. Đồng thời cũng có hàng chục sản phẩm được chứng nhận sản phẩm OCOP; nhiều HTX đạt chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Theo đó, hoạt động kinh doanh của các HTX nông nghiệp đã góp phần giảm nghèo, tạo việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho các thành viên, tạo điều kiện cho các thành viên học hỏi kinh nghiệm lẫn nhau để sản xuất; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tham gia vào chuỗi liên kết sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm.

Mục tiêu giảm nghèo được tỉnh Đồng Tháp đặt ra trước thời điểm sáp nhập với tỉnh Tiền Giang là trong giai đoạn 2021-2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 0,2% mỗi năm, phấn đấu đến năm 2025 tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 3%. Đồng thời, thu nhập bình quân của hộ nghèo sẽ tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2020. Với quy mô và số lượng các HTX “ăn nên làm ra” được mở rộng sau thời điểm sáp nhập, kỳ vọng tỉnh sẽ hoàn thành mục tiêu giảm nghèo trong năm nay.

Để các HTX nông nghiệp phát triển, tỉnh Đồng Tháp đặt ra mục tiêu trong thời gian tới đẩy mạnh hỗ trợ đầu tư kết cấu hạ tầng cho HTX để nâng cao năng lực chế biến, bảo quản; đảm bảo hạ tầng logistics đồng bộ trong vùng sản xuất; tiếp tục triển khai chính sách hỗ trợ cán bộ trẻ về làm việc ở HTX; đào tạo, bồi dưỡng, cung cấp, cập nhật kiến thức, thông tin thị trường để nâng cao năng lực kinh doanh, kỹ năng quản lý cho HTX.

Liên minh HTX tỉnh Đồng Tháp cho biết sẽ xây dựng mô hình HTX kiểu mới; định hướng xây dựng các mô hình HTX hoạt động với quy mô liên xã, liên phường với những sản phẩm chủ lực của địa phương để mở rộng quy mô sản xuất và thành viên, khắc phục tình trạng HTX nhỏ lẻ, hoạt động hình thức. Đồng thời, phát triển các mô hình HTX liên kết hợp tác và tiêu thụ nông sản với doanh nghiệp, từ đó phát triển các sản phẩm từ các chuỗi liên kết thành sản phẩm OCOP.

Mục tiêu mỗi địa phương trong tỉnh tập trung xây dựng, hỗ trợ hình thành 3-4 mô hình HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả, gắn với đặc trưng và lợi thế của từng khu vực để là mô hình điểm và nhân rộng như: Mô hình HTX phát triển gắn với du lịch nông thôn, hay mô hình HTX liên kết với doanh nghiệp hình thành chuỗi giá trị quy mô lớn, gắn với truy xuất nguồn gốc, xây dựng sản phẩm OCOP…

Huyền Mi