Tăng cường nguồn lực, khai thông 'điểm nghẽn', phát triển toàn diện

Nghị quyết 06 của BCH Đảng bộ tỉnh về phát triển giáo dục và đào tạo (GD&ĐT) giai đoạn 2021 - 2025 ra đời trong bối cảnh chất lượng giáo dục tỉnh nhà nằm trong top cuối của cả nước, nhiều hạn chế, khó khăn bủa vây. Với 7 chỉ tiêu cụ thể và 7 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, hướng đến dạy thật, học thật, thi thật, chất lượng thật, Nghị quyết 06 được kỳ vọng tạo “cú hích” để giáo dục bứt phá, phát triển toàn diện.

Nhiều chỉ tiêu “về đích”

Tháng 2.2023, Phân hiệu Đại học Thái Nguyên (ĐHTN) tại Hà Giang được thành lập với chức năng, nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực và triển khai các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng chuyển giao KHCN, góp phần phát triển KT - XH tại địa phương. Phân hiệu đang đào tạo 5 mã ngành, trong đó 4 mã ngành trình độ đại học và 1 mã ngành trình độ cao đẳng; liên kết các trường thành viên của ĐHTN đào tạo 6 mã ngành theo nhu cầu thực tế. Qua 2 năm hoạt động, Phân hiệu đang đào tạo các hệ, loại hình với trên 1.080 sinh viên. Việc thành lập Phân hiệu ĐHTN tại Hà Giang cùng với sự ra đời của hàng loạt các trường PTDT Nội trú THCS&THPT tại các huyện là 2 trong số các chỉ tiêu “về đích” sớm trước 2 năm của Nghị quyết 06.

Cô và trò Trường Tiểu học Minh Tân B, xã Minh Tân (Vị Xuyên) trong giờ luyện chữ.

Ngược thời gian về đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, tỉnh thẳng thắn nhìn nhận chất lượng GD&ĐT thấp; phương pháp giáo dục chậm đổi mới; việc thi, kiểm tra và đánh giá kết quả thiếu thực chất, còn biểu hiện bệnh thành tích; một bộ phận cán bộ, giáo viên yếu về chuyên môn nghiệp vụ, cá biệt có trường hợp suy thoái về phẩm chất, đạo đức, vi phạm pháp luật. Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học thiếu nhiều so với nhu cầu thực tế. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng trên do nhận thức của một số cấp ủy, chính quyền còn hạn chế, thiếu nguồn lực đầu tư, ý thức, trách nhiệm của một số cán bộ, giáo viên chưa cao.

Nghị quyết 06 ra đời nhằm xây dựng hệ thống giáo dục đồng bộ, tinh gọn, hiệu quả; đa dạng hình thức học tập, xây dựng đội ngũ nhà giáo có tư tưởng chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức tốt, đủ về số lượng, hợp lý về cơ cấu; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; coi trọng giáo dục văn hóa truyền thống, lịch sử, kỹ năng sống cho học sinh, hoàn thiện cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học; phát huy hiệu quả Quỹ Khuyến học - Khuyến tài.

Đưa nghị quyết vào cuộc sống, tỉnh thành lập Ban Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục, ban hành chương trình hành động, các kế hoạch, đề án, cụ thể hóa trong các mục tiêu phát triển KT - XH hàng năm; tuyên truyền, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương; huy động, lồng ghép các nguồn lực để phát triển giáo dục.

Giờ tin học của học sinh Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Thanh Thủy (Vị Xuyên).

Qua đó, nhiều nhiệm vụ, mục tiêu đạt và vượt so với Nghị quyết đề ra. Các cơ sở giáo dục được sắp xếp tinh gọn, hiệu quả; thành lập nhiều cơ sở giáo dục mới đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Tỷ lệ phòng học kiên cố đạt 69,58%; huy động xã hội hóa được trên 580 tỷ đồng. Tỷ lệ giáo viên đạt chuẩn trình độ theo Luật Giáo dục 2019 vượt 8,75%; tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia vượt 0,16%. Các chỉ tiêu về trẻ em hoàn thành chương trình giáo dục mầm non thành thạo tiếng Việt, tỷ lệ trẻ 5 tuổi đến trường, trẻ 6 tuổi vào lớp 1, học sinh hoàn thành chương trình tiểu học vào lớp 6, học sinh tốt nghiệp THCS vào học tại các trường THPT, học sinh chuyển lớp đều đạt và vượt kế hoạch. Tỉnh giữ vững chuẩn quốc gia về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học đạt mức độ 2, phổ cập giáo dục THCS mức độ 1.

Thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới, các nhà trường không ngừng đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá học sinh theo chuẩn kiến thức, kỹ năng; chú trọng chuyển đổi số giáo dục; tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên. Gần 10.000 lượt giáo viên, học sinh tham gia hoạt động trải nghiệm, tìm hiểu lịch sử, văn hóa, giáo dục kỹ năng sống; các phong trào thi đua trong trường học phát triển rộng khắp. Hình thức tổ chức giáo dục nghề nghiệp gắn với phân luồng học sinh sau THCS và tư vấn, hướng nghiệp, khởi nghiệp được triển khai đa dạng. Giai đoạn 2021 - 2024, toàn tỉnh chi trên 3,7 tỷ đồng từ Quỹ Khuyến học - Khuyến tài khen thưởng giáo viên, học sinh có thành tích xuất sắc.

Công tác quản lý nhà nước về GD&ĐT được đổi mới, phù hợp, hiệu quả, thực hiện phân cấp quản lý, giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các đơn vị sự nghiệp, cơ sở giáo dục; tăng cường hoạt động thanh tra, kiểm tra. Các chế độ, chính sách phát triển GD&ĐT được thực hiện đầy đủ, kịp thời.

Tập trung nguồn lực cho “quốc sách”

Học sinh huyện Bắc Mê tìm hiểu văn hóa truyền thống các dân tộc.

Bên cạnh những kết quả nổi bật, vẫn còn không ít khó khăn, trong đó một số chỉ tiêu chưa đạt so với Nghị quyết như: Tỷ lệ phòng học kiên cố cấp mầm non mới đạt 49,77%, thấp hơn đáng kể so với mục tiêu. Tỷ lệ học sinh sau THCS vào học nghề đạt 20,4%/30% chỉ tiêu. Chất lượng giáo dục chưa đồng đều giữa các vùng. Đặc biệt, tỉnh thiếu gần 1.000 giáo viên so với định mức biên chế; một bộ phận giáo viên chưa chủ động đổi mới phương pháp giảng dạy. Cơ sở vật chất còn thiếu, đặc biệt các công trình phụ trợ như thư viện, nhà vệ sinh, bếp ăn, nhà nội trú; việc tăng cường tiếng Việt cho trẻ em người dân tộc thiểu số còn gặp khó khăn. Giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên chưa thực sự hấp dẫn, hiệu quả đào tạo chưa cao, các trung tâm học tập cộng đồng hoạt động đơn điệu; phân luồng học sinh chưa mạnh, tỷ lệ học sinh bỏ học hoặc đi làm sau THCS vẫn còn.

Để giáo dục thực sự đổi mới căn bản và toàn diện theo tinh thần Nghị quyết số 29 của T.Ư vẫn cần những giải pháp mạnh mẽ hơn. Trong đó, tiếp tục tập trung thực hiện đồng bộ các chỉ đạo của T.Ư, tỉnh về phát triển giáo dục, đặc biệt là Đề án “Nâng cao chất lượng giáo dục của tỉnh giai đoạn 2023 - 2030”; rà soát, sắp xếp, tinh gọn mạng lưới trường lớp gắn với sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã; xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng và đạt chuẩn về chất lượng. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, ưu tiên vùng đặc biệt khó khăn; huy động nguồn lực xã hội hóa để xây dựng trường chuẩn quốc gia, trường chất lượng cao; cải thiện điều kiện ăn ở, sinh hoạt cho học sinh bán trú, nội trú. Đổi mới công tác truyền thông, nâng cao nhận thức của phụ huynh và học sinh về vai trò của giáo dục nghề nghiệp; đẩy mạnh phân luồng sau THCS. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước trong lĩnh vực giáo dục. Phát động mạnh mẽ các phong trào thi đua “Dạy tốt – Học tốt”, nhân rộng gương sáng điển hình và sử dụng hiệu quả Quỹ Khuyến học - Khuyến tài.

Có thể thấy, Nghị quyết 06 đã làm chuyển biến rõ nét ngành Giáo dục, từ nhận thức đến hành động, từ chính sách đến thực tiễn, từ vùng trung tâm đến đến xã biên giới và từ bài giảng của thầy, cô theo tâm trí học sinh ra đời thường. So với nền giáo dục Việt Nam, giáo dục của tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, bởi thế hành trình đổi mới giáo dục vẫn còn khó khăn, nhưng với tinh thần cầu thị, chủ động và sáng tạo, Hà Giang tiếp tục kiên trì thực hiện các mục tiêu mà Nghị quyết đề ra.

Bài, ảnh: BIỆN LUÂN