Tăng cường giám sát bệnh bại liệt

Cán bộ Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh và CDC tỉnh giám sát công tác phòng, chống dịch và tiêm chủng tại Lâm Đồng

Hiểu đúng về bệnh bại liệt

Theo Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm, bệnh bại liệt thuộc nhóm A, là bệnh nhiễm vi rút cấp tính lây truyền theo đường tiêu hóa do vi rút bại liệt (Poliovirus) gây ra. Bệnh lây truyền từ người sang người do nhiễm phải vi rút bại liệt chủ yếu có trong nguồn nước, thực phẩm ô nhiễm từ phân của người bệnh hoặc người lành mang vi rút bại liệt.

Bệnh thường được phát hiện qua hội chứng liệt mềm cấp (LMC), biểu hiện lâm sàng chiếm khoảng 1% trường hợp nhiễm vi rút bại liệt. Bệnh thể nhẹ biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau đầu, buồn nôn và nôn. Nếu bệnh tiến triển nặng, xuất hiện đau cơ dữ dội, cứng cổ, cứng lưng, liệt mềm có thể xảy ra. Liệt do bại liệt là liệt không đối xứng, có sốt trong thời kỳ khởi bệnh, tiến triển nhanh trong 3 - 4 ngày đạt tới liệt tối đa, vị trí liệt tùy thuộc vào vị trí tế bào thần kinh ở tủy sống, thân não bị tổn thương. Tuy nhiên, dấu hiệu LMC có thể gặp trong hội chứng Guillain-Barré, viêm tủy cắt ngang, bệnh do vi rút đường ruột như typ 70, 71, ECHO, Coxackie, viêm thần kinh vận động cấp tính, viêm thần kinh do chấn thương, tiêm chọc, nhược cơ, bệnh thần kinh do nhiễm trùng và nhiễm độc...

Theo bác sĩ Chuyên khoa II (BSCKII) Phùng Xuân Bách - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh cần tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng về bệnh bại liệt, cách nhận biết và biện pháp phòng, chống như: thực hiện các biện pháp vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng; bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, ăn chín, uống chín và sử dụng nước sạch; xử lý phân bệnh nhân và quản lý sử dụng nhà tiêu hợp vệ sinh; thông báo cho cơ sở y tế khi có ca bệnh nghi ngờ để quản lý, theo dõi và điều trị.

Biện pháp phòng bệnh đặc hiệu là sử dụng vắc xin bại liệt trong tiêm chủng thường xuyên, bắt buộc. Kết quả 8 tháng năm 2025, tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi toàn tỉnh được uống 3 lần vắc xin bại liệt OPV đạt 63% và được tiêm đủ 2 mũi vắc xin bại liệt (IPV) đạt 63,2%.

Giám sát chặt chẽ bệnh bại liệt

Trước nguy cơ bệnh bại liệt xâm nhập vào Việt Nam, Sở Y tế chỉ đạo CDC tỉnh và trung tâm y tế các khu vực, đặc khu tăng cường giám sát liệt mềm cấp/bại liệt, lấy mẫu bệnh phẩm, phát hiện sớm các trường hợp mắc, xử lý kịp thời nhằm hạn chế tối đa nguy cơ bùng phát, lây lan.

BSCKII Lê Văn Hồng - Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết: Sở đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện giám sát đặc biệt tại các địa điểm có nguy cơ cao như: cửa khẩu Đắk Peur, Bu Prăng, Cảng biển quốc tế Vĩnh Tân, Cảng hàng không Liên Khương. Đồng thời, xử lý triệt để môi trường tại nơi có trường hợp mắc bệnh và khu vực xung quanh theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

Rà soát, tổ chức tiêm chủng vắc xin phòng bại liệt cho các trường hợp chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ liều, đặc biệt tại khu vực có nguy cơ cao; đẩy mạnh tiêm chủng thường xuyên cho các đối tượng trong Chương trình tiêm chủng mở rộng bảo đảm an toàn và hiệu quả. Tổ chức truyền thông cộng đồng về bệnh bại liệt và các biện pháp phòng, chống. Thực hiện báo cáo kịp thời, đầy đủ các trường hợp liệt mềm cấp, mắc bệnh, nghi ngờ mắc bệnh, các ổ dịch theo quy định của Bộ Y tế.

BSCKII Phùng Xuân Bách cho biết: Kết quả giám sát liệt mềm cấp/nghi bại liệt từ đầu năm 2025 đến nay, toàn tỉnh không ghi nhận trường hợp liệt mềm cấp/nghi bại liệt. CDC Lâm Đồng đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị y tế trên địa bàn và các đơn vị tuyến Trung ương như: Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên, Viện Pasteur Nha Trang tổ chức 17 đợt giám sát tại các bệnh viện trên địa bàn tỉnh về các bệnh truyền nhiễm trong tiêm chủng (trong đó có giám sát LMC/ nghi bại liệt)…

Đồng thời, CDC tỉnh cũng phối hợp với cảng hàng không, cảng biển và cửa khẩu giám sát người xuất, nhập cảnh đối với những người xuất phát hoặc đi qua các vùng đang có dịch bại liệt hoang dại lưu hành. Bên cạnh đó, CDC tỉnh phối hợp giám sát, điều tra và lấy mẫu xét nghiệm các ca bệnh nghi ngờ; rà soát đối tượng thuộc chương trình tiêm chủng, mời trẻ đi tiêm các loại vắc xin còn thiếu trong thời gian sớm nhất...

An Nhiên .