Tán thành hàng loạt ưu đãi để làm nhà ở xã hội, có cơ chế không qua đấu thầu

Ngày 20-5, Quốc hội nghe trình bày tờ trình và thẩm tra về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội (NOXH).

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh. Ảnh: QH

Chấp thuận chủ trương đầu tư không qua đấu thầu

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết để giải quyết nhu cầu cấp bách về chỗ ở cho người dân, nhất là các đối tượng thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp, Chính phủ đề xuất đơn giản hóa nhiều thủ tục để đẩy nhanh tiến độ triển khai, đầu tư các dự án NOXH.

Qua đó giúp cân đối cung - cầu, điều chỉnh cơ cấu hàng hóa bất động sản, làm tác động hạ giá thành phân khúc nhà ở thương mại, giúp thị trường bất động sản phát triển ổn định, lành mạnh hơn.

Cụ thể, Chính phủ đề xuất cơ chế giao chủ đầu tư chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư dự án xây dựng NOXH không sử dụng vốn đầu tư công không thông qua đấu thầu. “Với quy định này, dự kiến thủ tục thực hiện tối đa 75 ngày, cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian so với hiện nay” – theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh.

Nói về thẩm quyền, ông Minh cho hay dự thảo Nghị quyết quy định UBND cấp tỉnh giao chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư. Đồng thời, cơ quan này giao chủ đầu tư xây dựng dự án NOXH.

Bộ Quốc phòng, Bộ Công an giao chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân sau khi được UBND cấp tỉnh thống nhất bằng văn bản danh mục dự án, vị trí khu đất để đầu tư xây dựng.

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết cơ quan này cơ bản tán thành với cơ chế trên. Về nội dung cụ thể, cơ quan thẩm tra nhận thấy quy định như trên sẽ gây ra cách hiểu là quy định này áp dụng với cả dự án đầu tư công (quyết định chủ trương đầu tư) và dự án không sử dụng vốn đầu tư công (chấp thuận chủ trương đầu tư).

“Tuy nhiên, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư và đánh giá chính sách về vấn đề này theo Tờ trình của Chính phủ chỉ gắn với các dự án không sử dụng vốn đầu tư công” – ông Tùng nói và đề nghị rà soát để quy định chính sách đặc thù này phù hợp với nguồn vốn đầu tư.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị rà soát quy định về hai loại hình NOXH và nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân để bảo đảm chính xác, thống nhất, minh bạch, chặt chẽ, tránh vướng mắc trong áp dụng.

Ngoài ra, điều kiện giao chủ đầu tư dự án NOXH, nhà cho lực lượng vũ trang còn chưa đầy đủ, do đó, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị rà soát, bổ sung cho chặt chẽ, bao quát hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: QH

Cắt giảm 100% thời gian thực hiện nhiều thủ tục

Dự thảo nghị quyết cũng quy định dự án NOXH sẽ được miễn nhiều thủ tục về lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết, báo cáo nghiên cứu khả thi. Chủ đầu tư, người quyết định đầu tư tự tổ chức thẩm định, phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi và chịu trách nhiệm bảo đảm tuân thủ theo quy định.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết những việc này sẽ cắt giảm 100% thời gian thực hiện các thủ tục so với quy định hiện hành.

Ngoài ra, việc thẩm định thiết kế về phòng cháy và chữa cháy được thực hiện lồng ghép trong thủ tục cấp giấy phép xây dựng đối với trường hợp thực hiện cấp giấy phép xây dựng. Trường hợp công trình NOXH thuộc dự án đầu tư xây dựng NOXH được đề xuất áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố thì được miễn giấy phép xây dựng.

Việc lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng để thực hiện các gói thầu thuộc dự án đầu tư xây dựng NOXH, công trình NOXH bằng nguồn vốn đầu tư công, nguồn tài chính công đoàn… được áp dụng hình thức chỉ định thầu rút gọn theo quy định của pháp luật về đấu thầu.

Về điều kiện để được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH, theo Bộ trưởng Xây dựng, đối với tỉnh, TP trực thuộc Trung ương được sắp xếp lại thì căn cứ vào phạm vi đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố nơi có dự án trước thời điểm sắp xếp lại để xác định điều kiện về nhà ở đối với đối tượng được mua, thuê mua NOXH theo quy định của Luật Nhà ở.

Trong trường hợp đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NOXH có địa điểm làm việc cách xa nơi có nhà ở thuộc sở hữu của mình thì điều kiện về nhà ở để được mua, thuê mua NOXH gần địa điểm làm việc là chưa được mua hoặc thuê mua NOXH, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình.

“Trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình, khoảng cách ngắn nhất từ nơi có nhà ở thuộc sở hữu của mình đến địa điểm làm việc phải từ 30 km trở lên” – theo ông Trần Hồng Minh.

Nghị quyết này dự kiến có hiệu lực thi hành kể từ 1-8-2025 và được thực hiện trong 5 năm.

NHÓM PHÓNG VIÊN