Tâm tình của những nữ phạm nhân được 'tái sinh'

Ngày 25/6/2025, Quốc hội khóa XV thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự, chính thức bãi bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh. Theo đó, bắt đầu từ ngày 1/7/2025, các trường hợp phạm tội thuộc 8 tội danh, gồm: hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân; phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước CHXHCN Việt Nam; sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh; vận chuyển trái phép chất ma túy; phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược; gián điệp; tham ô tài sản và nhận hối lộ sẽ có mức án cao nhất là chung thân. Quy định này còn được áp dụng đối với tội danh "Mua bán trái phép chất ma túy" có khối lượng dưới 3kg.

Những nữ cán bộ, chiến sỹ trại giam là những người “giữ ánh sáng” trong nơi tưởng chừng chỉ có bóng tối.

Trong số 84 người bị kết án tử hình tại Trại Tạm giam Công an tỉnh Hà Tĩnh, có 66 tử tù được giảm án xuống chung thân nhờ áp dụng quy định mới. Đặc biệt, đối với 4 nữ tử tù, đây là món quà vô cùng ý nghĩa vào dịp lễ 20/10.

"Khoảng 17h ngày 7/6/2022, em và đồng bọn bị bắt quả tang khi đang có hành vi vận chuyển trái phép 2.359,6g Methamphetamine từ Lào về Việt Nam và đến ngày 5/12/2022, bị TAND tỉnh Hà Tĩnh tuyên án tử hình..." - Ngô Thị N. (SN 1994, trú phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An) mở đầu câu chuyện.

Giây phút nghe cán bộ quản giáo thông báo được giảm án xuống chung thân là khoảnh khắc Ngô Thị N. (SN 1994, trú phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An) sẽ chẳng bao giờ quên.

Giọng trầm ngâm, N. trải lòng về cuộc hôn nhân đứt gánh giữa đường. Sau khi tổ ấm tan vỡ vào năm 2012, con gái chưa đầy năm của N. được ông bà nội nuôi dưỡng. Biến cố cuộc đời khiến N. rơi vào bế tắc. Năm 2015, N. sa chân vào con đường mua bán trái phép chất ma túy, bị TAND TP Vinh tuyên phạt 8 năm 6 tháng tù giam song do cải tạo tốt, N. được trả tự do vào năm 2021. Tuy nhiên, chỉ 1 năm sau, sự bồng bột, thiếu bản lĩnh tiếp tục đẩy N. vào lao lý.

3 năm 4 tháng chờ ngày chấp hành án tử, N. vẫn luôn nhận được tình yêu thương vô bờ bến và sự quan tâm, lo lắng của gia đình, đặc biệt là mẹ và con gái. Bao lần mẹ đến thăm là bấy nhiêu lần N. chứng kiến bà gầy đi ít nhiều. Trong một tiếng đồng hồ thăm hỏi ngắn ngủi, mẹ N. nhiều lần lặp lại những lời đầy yêu thương "dù con có ra sao, con vẫn luôn là con của mẹ" để tiếp thêm động lực cho con. Ngoài đấng sinh thành, điều khiến N. cảm thấy ấm lòng là dẫu hoàn cảnh nghiệt ngã, chịu nhiều thiệt thòi hơn chúng bạn nhưng con gái cô luôn ngoan ngoãn, hiểu chuyện. Đó là liều thuốc tinh thần hữu hiệu để nữ tử tù vượt lên nghịch cảnh.

Nói về thời gian tới sẽ được cải tạo, N. tự tin, trước đó, cô đã từng lao động ở nhiều đội với những công việc khác nhau từ may quần áo, nấu ăn, làm đồng... nên sẽ nỗ lực hoàn thành với kết quả cao nhất.

Nhớ lại giây phút nghe cán bộ quản giáo thông báo được giảm án xuống chung thân, với N., đó là khoảnh khắc chẳng bao giờ quên. Điều này đồng nghĩa với việc thời gian tới, cô và những tử tù vừa được giảm án sẽ được lao động, cải tạo. Nói về những ngày tới, N. tự tin, trước đó, cô đã từng lao động ở nhiều đội với những công việc khác nhau từ may quần áo, nấu ăn, làm đồng... nên sẽ nỗ lực hoàn thành với kết quả cao nhất.

"Những năm tháng sống trong phòng biệt giam đủ để em rút ra bài học đắt giá cho cuộc đời. Em đã từng buông xuôi nhưng sự động viên, khích lệ của quản giáo và sự khoan hồng của Đảng, Nhà nước đã tái sinh, đưa em trở về từ cõi chết. Kể từ ngày đó, mỗi ngày trôi qua là một ngày ý nghĩa, em chờ được lao động, cải tạo... Dù biết sẽ còn rất lâu, nhưng em đã nuôi dưỡng khát khao về ngày đoàn tụ bên gia đình, bên con" - niềm hy vọng chợt sáng lên trong ánh mắt người mẹ trẻ.

Việc được giảm xuống án chung thân cũng là liều thuốc tinh thần hữu hiệu đối với tử tù Nguyễn Thị Bích M. (SN 1994, trú xã Thượng Đức, Hà Tĩnh) và người thân.

Việc được giảm xuống án chung thân không chỉ tái sinh tử tù Nguyễn Thị Bích M. (SN 1994, trú xã Thượng Đức, Hà Tĩnh) mà còn với cả người thân. M. bị TAND tỉnh Hà Tĩnh tuyên án từ hình vào ngày 27/3/2024 về tội "Mua bán trái phép chất ma túy".

"Đó cũng là quãng thời gian đau khổ cùng cực nhưng em vẫn luôn khao khát được sống. Hàng đêm trong giấc ngủ, em nhìn thấy mình được sống giữa vòng tay của bố mẹ, của anh trai, em trai. Thời gian ấy, em chỉ ước giá như thời gian quay ngược trở lại để mình có đủ mạnh mẽ, bản lĩnh bước qua được cám dỗ. Trải qua tận cùng nỗi đau, tuyệt vọng và day dứt, ân hận, em đã hiểu thêm giá trị của cuộc sống, của tự do, của tình thân ruột rà máu mủ… "- M. tâm sự.

Niềm vui khi được giảm án xuống chung thân càng nhân lên khi lần đầu tiên, mẹ đã xuống thăm cô sau một năm xa cách. Trong lần gặp mặt, trong câu chuyện giữa M. và người thân không chỉ đơn thuần là những lời động viên, khích lệ mà còn có cả những dự tính về tương lai phía trước.

Sau lần tái sinh, những nữ phạm nhân vừa nhận án chung thân cũng gửi lời cảm ơn sâu sắc đến các cán bộ quản giáo, luôn bên cạnh, sẵn sàng đồng hành cùng họ trong giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đời. Họ cũng đã chuẩn bị tâm lý để sẵn sàng bước vào hành trang mới, nơi mà thế giới khác, lương thiện và êm đẹp, đã bắt đầu mở ra.

Thùy Dương