'Tâm' của người kinh doanh: Không chỉ là đạo đức, trách nhiệm xã hội và tinh thần phụng sự

"Tâm" trong kinh doanh không chỉ là làm giàu chính đáng, mà còn đồng hành với trách nhiệm xã hội, sự liêm chính và tinh thần phụng sự. Trong dòng chảy lịch sử DN Việt Nam, cái "tâm" của người kinh doanh đã được nhắc đến từ rất sớm, điển hình qua tư tưởng của Lương Văn Can - người thầy của giới doanh nhân.

Thông điệp trên được ông Dương Trung Quốc - Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Xưa và Nay, chia sẻ cùng Top 20 thí sinh vào vòng chung kết Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can.

Mở đầu những chia sẻ, ông Dương Trung Quốc nhận định rằng chủ đề về chữ "tâm" trong kinh doanh nghe tưởng chừng rất hay, nhưng thực chất lại vô cùng khó để định nghĩa một cách đầy đủ. Chữ "tâm" không chỉ dành riêng cho doanh nhân mà bất cứ ai cũng có một trái tim, một lương tâm. Tuy nhiên, trong kinh doanh, chữ "tâm" có vai trò đặc biệt, vì bản chất của kinh doanh là một mối quan hệ xã hội, nơi mà mọi quyết định và hành động đều hướng đến lợi ích, lợi nhuận.

Đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội và tinh thần phụng sự

Ông Dương Trung Quốc nhấn mạnh rằng chữ "tâm" không chỉ thể hiện trong đạo đức kinh doanh mà còn gắn liền với trách nhiệm xã hội và tinh thần phụng sự.

Chữ "tâm" trước hết thể hiện qua đạo đức kinh doanh, nơi doanh nhân phải đặt sự trung thực, minh bạch và công bằng lên hàng đầu. DN có tâm không gian dối, không lừa gạt trong giao dịch, luôn minh bạch về sản phẩm, dịch vụ và giá cả. Sự liêm chính trong kinh doanh không chỉ giúp xây dựng lòng tin với khách hàng mà còn là yếu tố then chốt để DN tồn tại lâu dài.

Một doanh nhân có tâm luôn tuân thủ pháp luật, không tham nhũng hay hối lộ. Họ chịu trách nhiệm với quyết định của mình, không đổ lỗi cho người khác khi gặp khó khăn.

"Bản chất của kinh doanh là một mối quan hệ xã hội. Nếu doanh nhân chỉ chạy theo lợi nhuận mà không có đạo đức thì sớm muộn cũng đánh mất niềm tin của cộng đồng. Cụ Lương Văn Can đã nhấn mạnh điều này từ hơn 100 năm trước, khi khuyên doanh nhân Việt Nam phải biết giữ chữ tín, lấy đạo đức làm nền tảng cho sự phát triển", ông Dương Trung Quốc chia sẻ.

Chữ "tâm" của doanh nhân không chỉ nằm ở cách họ điều hành công ty mà còn ở trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội

Chữ "tâm" của doanh nhân không chỉ nằm ở cách họ điều hành công ty mà còn ở trách nhiệm đối với cộng đồng và xã hội. Ông Dương Trung Quốc khẳng định rằng doanh nhân có tâm không chỉ tập trung vào lợi nhuận mà còn phải tạo ra giá trị cho cộng đồng.

"Doanh nhân có tâm luôn quan tâm đến người lao động, đảm bảo môi trường làm việc an toàn, công bằng và tôn trọng. Họ trả lương xứng đáng, đảm bảo quyền lợi và phúc lợi cho nhân viên. Bên cạnh đó, DN có trách nhiệm xã hội sẽ tham gia các hoạt động từ thiện, đầu tư vào giáo dục, y tế và bảo vệ môi trường", ông nói.

Ông Dương Trung Quốc cũng nhấn mạnh rằng doanh nhân có tâm phải ý thức được tác động của DN đến môi trường và thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm trong sản xuất và kinh doanh.

Đặc biệt, chữ "tâm" trong kinh doanh còn phải được thể hiện qua tinh thần phụng sự. Một doanh nhân có tâm không chỉ tìm cách tối đa hóa lợi nhuận mà còn đặt lợi ích của khách hàng lên hàng đầu. Họ luôn lắng nghe, thấu hiểu nhu cầu của khách hàng và cung cấp sản phẩm, dịch vụ chất lượng cao.

"Bên cạnh đó, doanh nhân có tâm sẵn sàng chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và nguồn lực của mình để giúp đỡ cộng đồng. Họ xây dựng một hệ sinh thái kinh doanh bền vững, nơi các DN hỗ trợ lẫn nhau và cùng phát triển. Bởi một cộng đồng DN có trách nhiệm sẽ tạo ra một nền kinh tế mạnh mẽ và bền vững hơn", ông Dương Trung Quốc khẳng định.

Không được quên văn hóa và bản sắc

Chia sẻ thêm với Top 20 thí sinh, ông Dương Trung Quốc nhấn mạnh rằng, người kinh doanh không được quên văn hóa và bản sắc của dân tộc, bởi văn hóa không chỉ là nền tảng mà còn là một chiến lược đột phá giúp DN phát triển bền vững trong bối cảnh kinh doanh hiện đại. Không đơn thuần là một yếu tố bổ trợ, văn hóa trong kinh doanh là lợi thế cạnh tranh, là cách DN tạo ra sự khác biệt và xây dựng thương hiệu lâu dài. Một doanh nhân có tư duy văn hóa sẽ tìm được con đường phát triển nhanh nhất và bền vững nhất, bởi văn hóa không chỉ giúp DN khẳng định bản sắc mà còn tạo ra giá trị gia tăng trong mắt khách hàng, đối tác và xã hội.

Trong bối cảnh kinh tế hiện đại, quan niệm về mối quan hệ giữa văn hóa và sự thịnh vượng cũng có sự chuyển dịch đáng kể. Nếu như trước đây, người ta thường nói "phú quý sinh lễ nghĩa", khi có tiền bạc, có của cải mới quan tâm đến văn hóa và đạo đức, thì ngày nay, chính văn hóa mới là yếu tố dẫn dắt sự thành công. "Lễ nghĩa sinh phú quý" - một DN có văn hóa tốt, đề cao giá trị đạo đức và sự chân thành trong kinh doanh sẽ xây dựng được lòng tin, từ đó thu hút khách hàng, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài.

Một doanh nhân có tâm là người biết kết hợp đạo đức, trách nhiệm xã hội và tinh thần phụng sự, đồng thời tận dụng sức mạnh của văn hóa để tạo nên giá trị bền vững

Việt Nam có vị trí đặc biệt giữa Đông Á và Đông Nam Á, vừa mang ảnh hưởng của văn hóa phương Bắc, vừa tiếp thu tinh hoa của nền văn minh biển phương Nam. Đây là cơ hội để DN Việt vừa gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống, vừa học hỏi và thích nghi với những xu hướng toàn cầu. Hội nhập không có nghĩa là hòa tan, mà phải biết cách tận dụng lợi thế bản địa để tạo ra một mô hình kinh doanh linh hoạt, vừa mang đậm dấu ấn riêng, vừa đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

"Một mô hình thực tế đầy thú vị trong lĩnh vực sản xuất và thương mại khi vị doanh nhân tại Hạ Long đã kết hợp truyền thống và sáng tạo khi sản xuất rượu. Thay vì chỉ ủ rượu theo cách thông thường, anh ta đã thử nghiệm việc ngâm rượu xuống biển, tận dụng yếu tố đặc trưng của vùng biển Hạ Long để tạo ra sản phẩm độc đáo. Chai rượu được biển "tự nhiên hóa", hà bám vào chai, tạo nên giá trị riêng biệt và mang thương hiệu đặc trưng gắn với vùng đất này. Đây là cách mà doanh nhân biết khai thác văn hóa, thiên nhiên để tạo ra giá trị gia tăng...", ông chia sẻ với các sinh viên về một ví dụ thực tiễn.

Bài học sâu sắc mà ông Dương Trung Quốc mong muốn các thí sinh của Giải thưởng tài năng Lương Văn Can - những doanh nhân tương lai, hiểu rằng, một doanh nhân có tâm là người biết kết hợp đạo đức, trách nhiệm xã hội và tinh thần phụng sự, đồng thời tận dụng sức mạnh của văn hóa để tạo nên giá trị bền vững.

Được sáng lập và tổ chức từ năm 2011 bởi báo Doanh Nhân Sài Gòn (nay là Tạp chí Doanh Nhân Sài Gòn), qua 10 mùa giải, Giải thưởng Tài năng Lương Văn Can nhận được sự quan tâm của các trường đại học, doanh nghiệp và đã kết nối hơn 25.000 sinh viên trên cả nước với hơn 100 doanh nhân thành đạt. Chương trình đã trao gần 200 suất học bổng trị giá hơn 15 tỷ đồng, là số tiền đóng góp của các tổ chức, doanh nghiệp đồng hành với Tạp chí trong mục tiêu ươm tạo tài năng cho đội ngũ doanh nhân và nhà quản lý.

Hạo Hiển - Ảnh: Quỳnh Lâm