Tác giả nước ngoài lên tiếng vụ dự án của học sinh Việt bị tố đạo nhái

Sản phẩm do nhóm học sinh trường THPT Nguyễn Siêu thực hiện (trái) và sản phẩm của Samuel Alexander (phải). Ảnh: NB.

Mới đây, dự án Hệ thống phân loại rác thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo và cảm biến âm thanh của nhóm học sinh Vũ Ngọc Anh và Vũ Đình Đăng Hiển (trường THPT Nguyễn Siêu, Hưng Yên) giành giải nhất trong cuộc thi nghiên cứu khoa học kỹ thuật cấp quốc gia bị tố có nhiều điểm giống một sản phẩm nước ngoài.

Cụ thể, sản pẩm của nhóm học sinh này được cho là trùng ý tưởng với sản phẩm của ông Samuel Alexander (Indonesia). Sản phẩm của nhà sáng tạo người Indonesia có tên là AI Audio Classifier Recycle Bin, được công bố trên trang Hackaday.io.

Chiều 25/3, trao đổi với Tri Thức - Znews, ông Alexander nói rằng ông mới biết thông tin vụ việc vào ngày 24/3. Một số hình ảnh, sơ đồ của nhóm học sinh Việt Nam được lấy trực tiếp từ trang mà ông đã đăng tải dự án. Trước đó, ông không hề biết sản phẩm của mình bị sao chép.

"Tôi không biết chuyện cho đến khi được một người ở Việt Nam liên hệ. Sau đó, tôi đã đọc tin tức và hiểu chuyện gì đã xảy ra", ông Alexander chia sẻ.

Phía Việt Nam vẫn chưa liên hệ

Thông tin thêm với Tri Thức - Znews về vụ việc, ông Alexander cho biết ông chưa bao giờ liên hệ hay hợp tác với bất kỳ nhóm học sinh, tổ chức giáo dục nào tại Việt Nam.

Thậm chí, sau khi sản phẩm bị tố trùng ý tưởng, nhóm học sinh hay đại diện của các em này cũng chưa liên hệ với ông để trao đổi thêm về tình hình hiện tại.

Một số hình ảnh, sơ đồ của nhóm học sinh Việt Nam được lấy trực tiếp từ trang mà tác giả Indonesia đã đăng tải dự án. Đồ họa: Việt Hà.

Bản thân là một nhà sáng tạo, ông Samuel Alexander tạo ra dự án thùng rác phân loại qua âm thanh, sử dụng AI với mục đích giáo dục và cung cấp thông tin cho cộng đồng kỹ thuật. Sản phẩm của ông cũng được công bố công khai trên trang web, dưới dạng open-source với các thông tin chi tiết.

Trong nghiên cứu, open-source là hoạt động tạo ra các công cụ nghiên cứu, dữ liệu, phương pháp mà mọi người có thể truy cập miễn phí. Mục tiêu của open-source là thúc đẩy hợp tác, minh bạch và khả năng tái tạo trong công tác nghiên cứu khoa học, có thể áp dụng cho phần mềm, dữ liệu, thiết kế phần cứng và thậm chí là các bài báo nghiên cứu...

Dù được công bố dưới dạng open-source, ông Alexander vẫn mong rằng các dự án cần được ghi nguồn rõ ràng như một cách tôn trọng tác giả sản phẩm gốc.

Sẽ không kiện

Hiện, nhà sáng tạo người Indonesia không có kế hoạch thực hiện hành động pháp lý với vụ việc này. Ông chỉ muốn coi đây là một bài học cho các học sinh, giáo viên/người giám sát dự án và cả ban tổ chức cuộc thi.

Ông Samuel Alexander - tác giả gốc của sản phẩm. Ảnh: Roboflow Blog.

"Các học sinh này rõ ràng có kỹ năng rất ấn tượng nên mới có thể sao chép hệ thống của tôi. Tôi mong rằng sự việc lần này sẽ là bài học để các em hiểu rõ hơn về tính liêm chính trong nghiên cứu khoa học", tác giả nêu quan điểm.

Do đó, thay vì để học sinh đối mặt với những lời chỉ trích gay gắt, ông Samuel Alexander hy vọng các học sinh sẽ được khuyến khích áp dụng kỹ năng của bản thân để tạo ra sáng kiến độc đáo, hoặc sử dụng những ý tưởng bổ sung của bản thân để xây dựng sản phẩm dựa trên công trình sẵn có một cách đúng đắn.

Cũng từ sự việc lần này, nhà sáng tạo trẻ hy vọng cộng đồng học thuật sẽ đề cao tính độc đáo trong nghiên cứu và đưa ra sự đánh giá, ghi nhận khách quan trọng các cuộc thi dành cho sinh viên.

"Tôi muốn những người tổ chức cuộc thi đánh giá cao sản phẩm gốc thay vì những sản phẩm khoa trương nhưng lại được tạo ra từ ý tưởng của người khác, bởi điều này sẽ công bằng hơn với những học sinh tạo ra sản phẩm thực sự độc đáo. Quan trọng hơn, tôi muốn các học sinh cảm thấy tự tin vào khả năng tạo ra sản phẩm mới để các em có thể tự hào về điều đó, thay vì sao chép tác phẩm của người khác", ông Alexander chia sẻ.

Thái An