Tác động với NATO khi ông Trump trở lại Nhà Trắng

Quốc kỳ các nước thành viên NATO tại trụ sở NATO ở Brussels, Bỉ. Ảnh: Kyodo/TTXVN

Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump đã nhiều lần chỉ trích NATO, đòi hỏi các nước thành viên đóng góp tài chính nhiều hơn, thậm chí đe dọa rút khỏi liên minh. Do đó, ngay sau khi có thông tin về kết quả bầu cử ở Mỹ, nhiều nguyên thủ quốc gia châu Âu đã nhanh chóng chúc mừng ông Trump và bày tỏ mong muốn hợp tác, nhưng cũng nhấn mạnh sẽ bảo vệ lợi ích của lục địa này.

Trước đây, ông Trump đã nhiều lần chỉ trích NATO, gọi liên minh này là "lạc hậu" và "quá tải". Ông yêu cầu các nước thành viên tăng cường đóng góp ngân sách và đe dọa rút khỏi NATO nếu họ không đáp ứng. "Những lời lẽ gay gắt của ông Trump đối với NATO đã gây ra nhiều lo ngại về tương lai của liên minh này. Khi tái đắc cử, ông Trump có thể sẽ tiếp tục gây áp lực lên các đồng minh, thậm chí có động thái rút khỏi NATO", ông John Smith, chuyên gia địa chính trị tại Viện Brookings, nhận định.

Tuy nhiên, một số chuyên gia lại cho rằng sự trở lại của ông Trump cũng có thể mang lại cơ hội củng cố NATO. Ông David Lee, nhà phân tích cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), cho biết: "Việc ông Trump quay lại Nhà Trắng có thể thúc đẩy các nước thành viên NATO tăng cường cam kết và đóng góp nhiều hơn vào liên minh này, nhằm ngăn chặn những yêu sách bất lợi từ phía Mỹ".

Số liệu cho thấy, ngân sách quốc phòng của các nước thành viên NATO đã tăng lên đáng kể kể từ sau nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump. Theo cựu Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg, 23 trong số 32 thành viên hiện đạt mức chi tiêu quốc phòng ít nhất 2% GDP, so với chỉ 3 quốc gia vào năm 2014. Điều này một phần là do áp lực từ ông Trump, nhưng chủ yếu là do cuộc xung đột Nga - Ukraine.

Mặc dù vậy, vai trò lãnh đạo của Mỹ trong NATO cũng có thể bị lu mờ nếu ông Trump trở lại. Chuyên gia Lee nhận định: "Sự thiếu ủng hộ của Mỹ có thể thúc đẩy các nước châu Âu tìm cách tự lực hơn trong các vấn đề an ninh, từ đó làm giảm ảnh hưởng của Mỹ trong liên minh này".

Một vấn đề khác là tình hình tài chính của Mỹ. Trong khi Mỹ là nhà tài trợ lớn nhất của NATO, nước này đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng nợ công. Điều này khiến việc duy trì hoặc tăng chi tiêu quốc phòng trở nên khó khăn, đặc biệt với các kế hoạch chi tiêu và cắt giảm thuế của ông Trump.

Ngoài ra, sự ủng hộ của Mỹ đối với Ukraine cũng là mối lo ngại. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích mức độ hỗ trợ của Washington dành cho Kiev, trong khi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đang cung cấp hàng chục tỷ USD viện trợ. Nếu ông Trump trở lại, tương lai của các khoản viện trợ sẽ trở nên bất ổn.

Tóm lại, việc ông Trump trở lại Nhà Trắng sẽ đặt NATO trước nhiều thách thức cũng như cơ hội. Liệu liên minh này có thể vượt qua và phát triển mạnh mẽ hơn trong bối cảnh chính trị mới vẫn còn là một dấu hỏi lớn.

Công Thuận/Báo Tin tức