Sức trẻ trong phong trào 'Bình dân học vụ số'

Đưa công nghệ đến từng nhà dân
Tại xã Phúc Than (huyện Than Uyên) những ngày này, màu áo xanh tình nguyện của đoàn viên, thanh niên (ĐVTN) xuất hiện đều đặn tại các bản vào buổi tối hoặc ngay trên đồng ruộng. Các anh, chị có mặt tại nhà văn hóa bản khi có cuộc họp dân, sinh hoạt đoàn thể, chi bộ rồi vào từng nhà dân kiên trì giới thiệu, hướng dẫn bà con sử dụng điện thoại thông minh, đăng ký dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt hay truy cập các ứng dụng số phục vụ nhu cầu đời sống hoặc trong sản xuất.
Tìm hiểu chúng tôi được biết, trước đây, Đoàn xã cũng đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng hỗ trợ nhân dân cài ứng dụng VneID và tích hợp định danh điện tử; tuyên truyền, hướng dẫn các hộ kinh doanh, người dân thanh toán không dùng tiền mặt. Ngày 28/5 vừa qua, Tỉnh đoàn phối hợp với Đội hình thanh niên xung kích “Bình dân học vụ số” của Huyện đoàn tổ chức thí điểm Chiến dịch “Mỗi đoàn viên - Một người hướng dẫn số” tại 2 bản: Nà Phát, Sang Ngà. Chiến dịch có sự tham gia của 30 ĐVTN chia thành 2 tổ phối hợp với công chức của UBND và công an xã hỗ trợ khoảng 150 lượt người dân là đồng bào dân tộc Thái và chủ yếu là người cao tuổi sử dụng Smartphone, tra cứu tin tức, quét mã QR, đăng ký khám, chữa bệnh trực tuyến, định danh điện tử VneID, tích hợp thẻ bảo hiểm y tế. Đồng thời, tuyên truyền về an toàn thông tin, phòng chống lừa đảo trên không gian mạng.
Anh Lò Văn Thương - Phó Bí thư Đoàn xã Phúc Than chia sẻ: Tiếp nối chiến dịch, Đoàn xã vận động ĐVTN đến các bản hướng dẫn bà con với phương thức linh hoạt. Tuy nhiên, người cao tuổi trí nhớ không còn minh mẫn, phải hướng dẫn nhiều lần; nhiều người thay đổi số điện thoại, điện thoại đã cũ hoặc quên mật khẩu gây khó khăn cho thực hiện các bước cài đặt, kích hoạt ứng dụng. Đoàn xã sẽ tiếp tục “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà, hướng dẫn từng người” phổ cập mã hóa số liệu, dữ liệu trong điện thoại để cập nhật các phần mềm chuyển đổi số.

Thành viên Đội hình thanh niên xung kích “Bình dân học vụ số” của Huyện đoàn Than Uyên hỗ trợ người cao tuổi xã Phúc Than cài đặt các ứng dụng trên điện thoại thông minh.

Ông Lò Văn Kinh (62 tuổi) ở bản Nà Phát hồ hởi nói: Ban đầu thì khó thật nhưng các cháu đoàn viên hướng dẫn tỷ mỷ, tôi thấy nhanh gọn và tiện lợi. Không chỉ vậy, còn được hướng dẫn cách phòng chống lừa đảo qua mạng xã hội.
Hiện, phong trào “Bình dân học vụ số” không chỉ diễn ra sôi nổi với nhiều hình thức ở khắp các địa phương trong tỉnh mà còn lan tỏa tới các trường học. Ví dụ như tại Trường THPT Mường Kim (huyện Than Uyên) cũng vừa diễn ra lớp tập huấn cho Đội hình thanh niên tình nguyện “Bình dân học vụ số”. 30 ĐVTN được trang bị kiến thức, kỹ năng hướng dẫn người dân, đặc biệt là người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số tiếp cận và sử dụng các dịch vụ số cơ bản.
Với Thành đoàn Lai Châu, phong trào “Bình dân học vụ số” cũng được đưa vào trong kế hoạch triển khai tại Chiến dịch thanh niên tình nguyện hè. Hiện, tại các khu dân cư, trong tổ chức sinh hoạt hè cho thiếu nhi đã tăng cường hướng dẫn các em sử dụng công nghệ, mạng internet an toàn, hiệu quả và nhận biết những nguy cơ có thể xảy ra trên không gian mạng.
Các cấp bộ đoàn trong tỉnh còn thường xuyên tổ chức ra quân đến các hộ kinh doanh, buôn bán, khu chợ tuyên truyền, vận động đẩy mạnh hình thức thanh toán không dùng tiền mặt bằng các thiết bị di động thông minh thông qua tài khoản, QR code. Từ đó, giúp bà con trải nghiệm hình thức thanh toán mới, nhanh chóng, hiện đại, dần thay đổi thói quen sử dụng tiền mặt và hướng người tiêu dùng tới các hình thức thanh toán mới an toàn, nhanh chóng, tiện lợi.

Góp phần thu hẹp khoảng cách số
Với tinh thần lan tỏa tri thức, kết nối cộng đồng, 8/8 huyện, thành đoàn đã thành lâp đội hình thanh niên xung kích “Bình dân học vụ số” với các thành viên là cán bộ đoàn, hội, ĐVTN, hội viên có kiến thức về công nghệ, tinh thần trách nhiệm đảm nhận vai trò cầu nối giữa người dân và công nghệ số. Cụ thể như: cập nhật, nâng cao tri thức, phổ cập kỹ năng số cho cán bộ, đảng viên trẻ các cấp. Phối hợp với đảng ủy các cấp tổ chức sinh hoạt chuyên đề “đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số”. Phối hợp hướng dẫn người dân tham gia mô hình “Chợ số-Nông thôn số” qua mô hình học tập 4T: tiểu thương-thương mại điện tử-thanh toán không dùng tiền mặt-tiết kiệm số. Tổ chức các lớp học “Bình dân học vụ số” cho người cao tuổi về sử dụng mạng internet, dịch vụ công trực tuyến, thanh toán số, nhất là an toàn số và chăm sóc sức khỏe trực tuyến. Hỗ trợ người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa tiếp cận và sử dụng dịch vụ, nền tảng số để thu hẹp khoảng cách số với thành thị...

Thanh toán không dùng tiền mặt hiện đã khá phổ biến tại các chợ trên địa bàn tỉnh.

Chị Lý Thị Ngọc Mai, Phó Trưởng Ban Thanh thiếu nhi - Trường học Tỉnh đoàn, Phó Chủ tịch Hội đồng Đội tỉnh cho biết: Ban được giao chủ trì, phối hợp với các phòng, ban của Tỉnh đoàn triển khai phong trào “Bình dân học vụ số. Theo đó đã hướng dẫn, chỉ đạo các huyện, thành đoàn thành lập các đội hình tình nguyện; tổ chức triển khai phong trào trên địa bàn phù hợp, hiệu quả. Chú trọng xây dựng mỗi đoàn viên, thanh niên trở thành những tuyên truyền viên tích cực, tuyên truyền cho chính người thân trong gia đình và cộng đồng xã hội kiến thức số, kỹ năng số. Hiện, đội hình thanh niên xung kích “Bình dân học vụ số” của các địa phương thể hiện rõ tinh thần: chính sức trẻ và sự chủ động là yếu tố giúp phong trào lan tỏa mạnh mẽ.
Với đặc thù của một tỉnh miền núi, nhiều dân tộc cùng sinh sống, trình độ dân trí không đồng đều, nhất là ở vùng sâu, vùng xa thì phong trào “Bình dân học vụ số” ở Lai Châu vẫn còn những khó khăn nhất định. Tin rằng, với sự chung tay của thế hệ trẻ, phong trào chắc chắn sẽ từng bước đưa công nghệ đến gần hơn với cộng đồng, góp phần xây dựng một xã hội học tập, số hóa và phát triển bền vững; thiết thực hưởng ứng phong trào “Thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trên địa bàn tỉnh Lai Châu” giai đoạn 2025 - 2030 của UBND tỉnh.

Nam Phong