Sức khỏe tinh thần đang báo động, cần có công cụ cảnh báo sớm

Ngày 19-7, tại buổi giới thiệu về dự án khởi nghiệp khoa học Brain Life, Tiến sĩ Vi Chí Thành, Giảng viên Trường Khoa học máy tính và Kỹ thuật, Đại học Quốc tế thuộc Đại học quốc gia TPHCM, cho biết hiện nay, sức khỏe tinh thần là một vấn đề phổ biến trên thế giới nhưng nhiều người thường bị bỏ qua.

Ước tính mỗi năm, toàn cầu tiêu tốn tới 1.000 tỉ đô la để phục vụ sức khỏe tinh thần. Cứ 8 người sẽ có 1 người đối mặt với các vấn đề liên quan đến sức khỏe tinh thần như rối loạn tâm lý, lo âu, trầm cảm… Điều này có thể dẫn đến tình trạng kiệt sức, giảm năng suất lao động và suy giảm động lực.

Ông Thành cho biết, tại Việt Nam, dù chưa có thống kê chính thức ở quy mô quốc gia nhưng các khảo sát bước đầu và trao đổi với bác sĩ trong nước cho thấy tỷ lệ người gặp tình trạng kiệt sức cũng đang ở mức đáng báo động. Vì vậy, ông cho rằng cần phát triển những công cụ theo dõi và cảnh báo sớm giúp người dân bảo vệ sức khỏe tinh thần.

Tiến sĩ Vi Chí Thành, Giảng viên Trường Khoa học Máy tính và Kỹ thuật, Đại học Quốc tế thuộc Đại học quốc gia TPHCM, giới thiệu thiết bị đeo đầu có thể đo sóng não, phát hiện một số dấu hiệu sức khỏe bất thường. Ảnh: Minh Thảo

Thực tế, phần lớn các giải pháp công nghệ về sức khỏe tinh thần trên thị trường hiện nay chỉ dừng lại ở mức theo dõi giấc ngủ, đếm bước chân hoặc cung cấp các nội dung tĩnh như thiền định hay bài tập thở. Chúng ít không thể đo lường chính xác trạng thái tâm lý, đặc biệt là stress, quá tải hay mất tập trung vốn là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng học tập, làm việc và cuộc sống hàng ngày.

Vì vậy, để giải quyết vấn đề sức khỏe tinh thần cho người Việt, ông Thành cùng với một số chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ đã làm ra thiết bị đeo đầu thông minh đầu tiên tại Việt Nam với tên gọi là Brain Life. Thiết bị này sử dụng nền tảng trí tuệ nhân tạo, được thiết kế để người dùng có thể đo sóng não và lấy dữ liệu chỉ trong vài phút.

Theo đó, người dùng có thể đeo vào thời điểm cảm thấy thuận tiện nhất trong ngày. Ngay từ những phút đầu tiên, thiết bị sẽ thu thập dữ liệu và truyền tải lên nền tảng điện toán đám mây. Lúc này, dữ liệu được xử lý, nhận diện trạng thái não bộ và đưa ra cảnh báo ngay lập tức nếu phát hiện tình trạng căng thẳng, xao nhãng.

Ông Thành cho biết, thiết bị không đưa ra đơn thuốc, nhưng đóng vai trò như một công cụ hỗ trợ ban đầu, giúp người dùng và bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe liên tục. Đặc biệt là đưa ra cảnh báo, lời khuyên sơ bộ ở giai đoạn đầu nếu phát hiện dấu hiệu bất thường. Ngoài ra, thiết bị này có thể góp phần làm giảm tải cho các bác sĩ bằng cách rút ngắn thời gian khám và chẩn đoán khi người bệnh đến cơ sở y tế.

Trước thắc mắc liệu đeo thiết bị trên đầu có thể ảnh hưởng đến não không, ông Thành cho rằng thiết bị này chỉ đo tín hiệu sinh học theo cách thụ động, nghĩa là thu tín hiệu từ cơ thể, hoàn toàn không phát ra sóng, không sử dụng bluetooth hay bất kỳ sóng không dây nào. Mọi thông số kỹ thuật đều đáp ứng các quy chuẩn an toàn sinh học.

Về kế hoạch kinh doanh, ông Thành cho biết dự kiến đến năm 2028 sẽ bán thiết bị giám sát sức khỏe tinh thần này trực tiếp đến người tiêu dùng và mở rộng ra toàn cầu. Trong giai đoạn hiện tại, đội ngũ của ông đang tập trung vào việc hợp tác với các đơn vị nghiên cứu, bệnh viện cung cấp sản phẩm theo hình thức đặt hàng trước để phục vụ mục đích đo lường và đánh giá hiệu quả công nghệ.

Hiện thiết bị này được triển khai tại một số bệnh viện trong và ngoài nước như TPHCM, Manchester (Anh) và đang trao đổi với một số bệnh viện tại Pháp để đánh giá thêm về lâm sàng.

Minh Thảo