Sửa Luật thuế thu nhập cá nhân: Đề xuất giữ nguyên 7 bậc tính thuế

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) vào chiều 5-11, các đại biểu Quốc hội đề nghị chính sách thuế phải tạo động lực để người lao động, hộ kinh doanh phấn đấu làm ăn, đủ lo cho cuộc sống…

Cần tính toán lại biểu thuế cho hợp lý

Góp ý dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đại biểu Hoàng Văn Cường bày tỏ đồng tình với hướng dự thảo mới, không quy định cứng mức giảm trừ gia cảnh, mà giao cho Chính phủ linh hoạt điều chỉnh theo biến động giá cả và thu nhập. Tuy nhiên, đại biểu đề nghị phải quy định rõ nguyên tắc điều chỉnh để tránh tùy tiện.

Liên quan đến biểu thuế lũy tiến, dự thảo luật đề xuất giảm từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, ông Cường cho rằng “việc thu hẹp số bậc khiến người thu nhập thấp dễ bị “nhảy bậc” chịu thuế cao hơn”.

Theo đó ông đề nghị giữ nguyên 7 bậc thuế như hiện hành, mỗi bậc cách nhau 5%. Cụ thể, dưới 10 triệu là mức 5%; 10–20 triệu là 10%; 20–40 triệu là 15%; 40–60 triệu là 20%; 60–80 triệu là 25%; 80–100 triệu là 30%; 100–150 triệu là 35%.

“Cơ cấu như vậy sẽ đều đặn, công bằng và hợp lý hơn, đồng thời tạo động lực phấn đấu cho người lao động. Nhiều quốc gia cũng áp dụng biểu thuế 7 bậc chứ không rút gọn”, ông nói thêm.

Về quy định thu thuế hộ kinh doanh từ doanh thu 200 triệu đồng/năm, ông Cường cho rằng “không thể lấy doanh thu làm thước đo duy nhất”.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: Trọng Phú

“Người bán sữa hộp doanh thu 200 triệu nhưng chi phí lớn, lãi chỉ 10 triệu. Trong khi người cắt tóc doanh thu 200 triệu có thể lãi đến 150 triệu. Cùng một ngưỡng doanh thu lãi khác nhau, mà thuế như nhau thì không công bằng”, đại biểu Cường phân tích.

Do đó, ông đề nghị tính theo thu nhập thực tế, đồng thời phân chia rõ nhóm ngành: kinh doanh hàng hóa, dịch vụ và sản xuất, vì “mỗi nhóm có tỷ suất lợi nhuận khác nhau, không thể áp cùng một ngưỡng”.

Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (TP Cần Thơ). Ảnh: QH

Đại biểu Nguyễn Thanh Phương (TP Cần Thơ) cho rằng khi xây dựng Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), điều quan trọng trước hết là phải dựa vào mức thu nhập và chi tiêu tối thiểu của người dân, đặc biệt là người làm công ăn lương.

Hiện nay, theo nhiều nguồn thông tin, chi phí sinh hoạt trung bình của một người dao động từ 10 đến 20 triệu đồng/tháng, tùy theo khu vực nông thôn hay đô thị lớn. Theo đại biểu, cần xác định với mức thu nhập đó, người dân chi tiêu ra sao, có đủ sống không mới tính thuế.

“Theo báo cáo, thuế thu nhập cá nhân chỉ chiếm khoảng 9–10% tổng thu ngân sách hàng năm. Vì vậy, tôi cho rằng mục tiêu chính của chính sách thuế nên hướng tới khuyến khích người lao động có điều kiện cải thiện đời sống, mua được nhà ở, nuôi dạy con cái tốt hơn, thay vì quá chú trọng tăng nguồn thu. Khi người dân khá lên, họ sẵn sàng đóng góp nhiều hơn và ổn định hơn”, ông Phương nói.

Tương tự, đối với biểu thuế lũy tiến, đại biểu Phương cũng đề nghị cần tính toán lại để biểu thuế hợp lý, vừa đảm bảo nguồn thu, vừa tạo động lực làm việc cho người lao động.

Nên tôn vinh người nộp thuế thu nhập cá nhân

Đề cập đến thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, hiện đang thu 2% trên giá bán, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) nhận định: “Cách làm này còn nhiều điểm bất hợp lý".

Ông dẫn ví dụ: “Một người chỉ có một căn nhà duy nhất, bán để mua căn khác phù hợp hơn, cũng phải nộp 2% thuế và thêm 0,5% lệ phí trước bạ. Vừa bán vừa mua là mất 2,5%, trong khi người đầu cơ mua đi bán lại kiếm lời vẫn chỉ nộp 2%. Đó là không công bằng”.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: Trọng Phú

Theo đại biểu, Việt Nam hoàn toàn có thể phân biệt được người đầu cơ với người bán nhà để ở, bởi dữ liệu đất đai hiện đã được số hóa. Theo đó, ông đề nghị miễn thuế cho người bán nhà duy nhất để đổi sang nơi ở khác. Đánh thuế cao đối với người mua đi bán lại trong thời gian ngắn để đầu cơ.

“Nhiều nước như Hàn Quốc đã làm rất rõ, nếu bán lại trong vòng một năm thì phần chênh lệch bị đánh thuế tới 60%. Nhờ đó, họ hạn chế được đầu cơ và giữ thị trường bất động sản lành mạnh”, ông Cường nói.

Về đề xuất đánh thuế 0,1% với giao dịch vàng, ông cho rằng đây là mức không cao nhưng vẫn “cần xem xét kỹ”. “Vàng vốn là tài sản tích trữ, của để dành. Khi cần mới bán, nên nếu đánh thuế vào đó là điều đáng suy nghĩ”, ông nhận định.

Ông phân tích thêm khi giá vàng trong nước tăng mạnh hơn thế giới, người dân có xu hướng rút vốn khỏi sản xuất để đầu cơ vàng, khiến nhu cầu nhập khẩu vàng tăng, làm giảm dự trữ ngoại tệ và gây biến động tỷ giá.

Theo ông, đánh thuế vàng có thể coi là biện pháp bình ổn thị trường, nhưng không nên áp dụng thường xuyên, mà chỉ dùng khi thị trường biến động mạnh. “Thuế ở đây không phải để tăng thu ngân sách, mà là công cụ điều tiết linh hoạt, giúp Chính phủ xử lý tình huống bất thường”, ông Cường nói.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội). Ảnh: Trọng Phú

Còn đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đề nghị: cần có cơ chế khen thưởng, tôn vinh người nộp thuế thu nhập cá nhân. Ông chia sẻ, khi còn học ở Nhật, lần đầu nghe đến thuế thu nhập cá nhân, ông từng thấy “vô lý”, làm ra tiền rồi lại phải nộp thuế, làm càng nhiều nộp càng nhiều. Nhưng càng tìm hiểu, ông càng nhận ra đây là một loại thuế rất nhân văn và văn minh.

“Thuế thu nhập cá nhân là cách để chia sẻ cơ hội. Mình thành công được là nhờ xã hội tạo điều kiện, nhờ cha mẹ, thầy cô, những người phục vụ mình. Vì thế, việc đóng góp một phần thu nhập cho xã hội chính là cách trả lại những gì mình đã nhận, để người khác cũng có cơ hội phát triển như mình”.

Theo ông, ở nhiều nước, người nộp thuế nhiều nhất được xem là “công dân số một”, vì họ đang gánh phần đóng góp lớn cho xã hội. Do đó, Việt Nam nên có cơ chế tuyên dương, khen thưởng, công khai tôn vinh người thực hiện tốt nghĩa vụ thuế.

“Đó vừa là động lực, vừa là biểu tượng của tinh thần công dân văn minh trong xã hội hiện đại”, ông nói.

NHÓM PHÓNG VIÊN