Sửa luật để bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền

Cụ thể, đối với những quy định trực tiếp liên quan đến người gửi tiền tại các TCTD, dự thảo Luật đã đưa vào các quy định mới trong hoạt động về chi trả tiền bảo hiểm trong trường hợp TCTD bị mất khả năng thanh toán hoặc bị kiểm soát đặc biệt. Các nội dung sửa đổi cụ thể hóa được cách xác định thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền, thống nhất với quy trình xử lý TCTD yếu kém theo Luật Các TCTD 2024. Bên cạnh đó, dự thảo Luật bổ sung quy định về trình tự rút ngắn thời hạn chi trả tiền bảo hiểm đối với các trường hợp thông thường; chi trả toàn bộ các khoản tiền gửi được bảo hiểm trong các trường hợp đặc biệt được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo.

Theo đánh giá của NHNN, việc sửa đổi những quy định này sẽ giúp việc chi trả bảo hiểm tiền gửi diễn ra nhanh chóng, kịp thời, hạn chế được khiếu nại, khiếu kiện từ người gửi tiền do chậm chi trả; hạn chế tối đa tác động xấu lan truyền trong hệ thống, đảm bảo sự ổn định, an toàn hoạt động của các TCTD.

Để tạo điều kiện cho Cơ quan Bảo hiểm tiền gửi nâng cao năng lực tài chính, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiều quy định liên quan đến cơ chế tài chính, nguồn vốn hoạt động và hoạt động đầu tư của đơn vị này. Theo đó, về nguồn vốn hoạt động, những khó khăn bất cập trong Luật Bảo hiểm tiền gửi hiện hữu do vướng mắc, chồng chéo với Luật Kế toán (chẳng hạn như vấn đề sử dụng nguồn thu để bù đắp chi phí, vấn đề ghi nhận doanh thu và chi phí khi lập báo cáo tài chính...) được dự thảo Luật tháo gỡ triệt để, giúp xác định rõ ràng nguồn vốn hoạt động của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi, đồng thời giúp tổ chức này đảm bảo nguồn tích lũy để trích lập quỹ đầu tư phát triển bổ sung vốn điều lệ theo chiến lược đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Sửa Luật giúp việc chi trả bảo hiểm tiền gửi diễn ra nhanh chóng, kịp thời

Về hoạt động đầu tư, theo nhận định của các chuyên gia, việc dự thảo Luật cho phép tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được dùng nguồn vốn hoạt động để đầu tư mua, bán trái phiếu của Chính phủ, trái phiếu của chính quyền địa phương, tín phiếu NHNN; chứng chỉ tiền gửi do các ngân hàng có vốn nhà nước trên 50% phát hành hoặc gửi tiền tại NHNN và các ngân hàng nói trên sẽ giúp Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam tăng thêm cơ hội đầu tư, giúp tăng trưởng Quỹ Bảo hiểm tiền gửi, nâng cao năng lực tài chính và vị thế của tổ chức này, từ đó tạo niềm tin đối với người gửi tiền và các TCTD tham gia bảo hiểm tiền gửi.

Riêng đối với các quy định về vai trò của tổ chức Bảo hiểm tiền gửi trong quá trình tái cơ cấu các TCTD, theo các chuyên gia pháp lý ngân hàng, việc dự thảo Luật mới bổ sung các quy định cho phép tổ chức Bảo hiểm tiền gửi được tự quyết trong hoạt động cho vay đặc biệt đối với các TCTD đang bị kiểm soát đặc biệt; được hạch toán giảm quỹ dự phòng nghiệp vụ đối với số tiền cho vay đặc biệt không thu hồi được, đồng thời được mua trái phiếu dài hạn của TCTD nhận chuyển giao bắt buộc các TCTD sẽ giúp tổ chức Bảo hiểm tiền gửi tăng tính tự chủ, chủ động trong việc hỗ trợ tái cơ cấu các TCTD yếu kém.

Song song đó, về dài hạn, những quy định pháp lý này cũng sẽ giúp Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam có thêm phương thức bảo đảm quyền lợi người gửi tiền ngoài cơ chế chi trả. Vì khi được phép chủ động tham gia tái cấu trúc các TCTD yếu kém, trường hợp hỗ trợ TCTD cơ cấu lại thành công và phục hồi hoạt động thì tiền gửi của người dân sẽ được bảo đảm toàn bộ, thay vì chỉ nhận chi trả bảo hiểm theo hạn mức được pháp luật quy định.

Đỗ Cường