Sửa Hiến pháp để xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp

Chính quyền 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã sẽ phải sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản quy phạm pháp luật, đầu tiên là Hiến pháp.

Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị ban hành cuối tuần qua giao các đảng ủy và cơ quan liên quan chỉ đạo nghiên cứu, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị về sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, tiếp tục sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã.

Chính quyền 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã sẽ phải sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản quy phạm pháp luật, đầu tiên là Hiến pháp.

Theo Hiến pháp, chính quyền địa phương ở nước ta đang được tổ chức theo 3 cấp hành chính gồm: cấp Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; cấp quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh và tiếp theo là cấp xã, phường, thị trấn.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng đến nay các điều kiện để tổ chức lại mô hình tổ chức chính quyền địa phương này theo hướng tinh gọn, bỏ cấp trung gian hoạt động hiệu lực, hiệu quả hơn đã chín muồi.

"Chúng ta thấy rõ sự ủng hộ của nhân dân. Chúng ta cũng đã tiến hành sáp nhập, những thí điểm nhất định về chính quyền địa phương, một trong những điều kiện tốt để chúng ta làm. Thời cơ đã chín muồi để chúng ta làm phần này", PGS.TS. Ngô Thành Can (nguyên Giảng viên cao cấp, Học viện Hành chính Quốc gia) nhận định.

(Ảnh minh họa - Ảnh: VGP)

Kể từ khi thành lập nước, Việt Nam đã có 5 lần sửa đổi Hiến pháp. Lần này, nếu bỏ cấp trung gian, không tổ chức chính quyền cấp huyện theo định hướng nghiên cứu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, yêu cầu đặt ra là phải nghiên cứu sửa đổi Hiến pháp.

"Để phục vụ chủ trương của Đảng và của Nhà nước ta như bỏ cấp huyện chẳng hạn thì có thể sửa 1 điều thôi, là sửa điều 110. Mặc dù quy trình hết sức chặt chẽ, cũng phải qua các bước của trình tự sửa hiến pháp, nhưng tôi tin rằng thảo luận, tham gia ý kiến cũng đơn giản hơn rất nhiều do đó có thể tiến hành được nhanh hơn so với sửa một cách cơ bản", GS.TS. Trần Ngọc Đường (Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về dân chủ và pháp luật, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam) cho biết.

Nghị quyết 51 của Quốc hội năm 2001 đã được ban hành để sửa đổi bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992. Việc sửa đổi một số điều của Hiến pháp sẽ đơn giản hơn. Dù vậy, có ý kiến cho rằng cần rà soát sửa đổi toàn diện để mở đường cho cải cách bộ máy các cơ quan hành chính theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

"Khi chúng ta đã sửa hiến pháp thì nên nhìn một cách tổng thể hơn, không nên chỉ sửa duy nhất cái liên quan đến cái cấp huyện. Vì sau này nó còn liên quan đến cả tổ chức hoạt động của tòa án, Hiến pháp quy định, tổ chức hoạt động của Viện Kiểm sát mà chúng ta cũng đang có định hướng sửa đổi. Nếu nhiều thiết chế mới cần thiết phải ra đời và thay đổi lớn thì chúng ta cũng có thể có một bản hiến pháp theo tinh thần mới", PGS.TS. Trương Hồ Hải (Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) nêu quan điểm.

Hiến pháp là văn bản pháp luật cao nhất điều chỉnh các quan hệ chủ đạo, có tính nguyên tắc và nền tảng nhất của đời sống xã hội với quy trình làm và sửa đổi rất chặt chẽ. Tuy nhiên Hiến pháp không phải là bất biến, mà cần được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với sự phát triển của xã hội, nhất là khi đất nước đang nỗ lực chuyển mình, bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển phồn vinh và hạnh phúc.

Hiến pháp là đạo luật gốc, rất quan trọng của mỗi quốc gia và việc sửa đổi Hiến pháp chính là nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển trong các bối cảnh mới của đất nước.

Nhìn vào thực tiễn hiện nay, với những bước chuyển mạnh mẽ của cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy, việc sửa đổi Hiến pháp là tất yếu, đặc biệt khi mục tiêu đã rõ ràng: phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn và tạo không gian phát triển mới cho các địa phương, cho đất nước.

Theo VTV.VN