Sửa đổi, bổ sung Hiến pháp: Đảm bảo thống nhất quản lý, phát huy vai trò của các tổ chức trực thuộc MTTQ

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Chu Hồi.

- Chúng ta đang triển khai lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp về nội dung sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013. Đại biểu có kỳ vọng gì về việc lấy ý kiến đảm bảo thực chất, hiệu quả, đóng góp vào việc sửa đổi Hiến pháp lần này?

Đại biểu Nguyễn Chu Hồi: Lần này, chúng ta tập trung sửa đổi, bổ sung Hiến pháp để phục vụ cho việc hoàn thiện thể chế mới nên phải nói rằng, từ Trung ương đến địa phương và cơ quan hoạch định chính sách là Quốc hội cũng bị chịu sức ép về thời gian. Do vậy, cách làm là quan trọng.

Thứ nhất, tôi hiểu rằng chúng ta không sửa đổi toàn bộ Hiến pháp mà chỉ sửa đổi khoảng 8 điều. Quá trình này không phải là quá trình xin sửa đổi toàn bộ Hiến pháp nên quỹ thời gian cần phải tham vấn ý kiến rộng rãi toàn dân cũng không bắt buộc phải đủ dài như luật định.

Bên cạnh đó, chúng ta đang trong tinh thần tạm gọi là “vừa chạy, vừa xếp hàng” nên cách làm là song hành. Do đó, Quốc hội chuẩn bị và tiếp tục thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; trong lúc đó cũng tiếp tục lấy ý kiến của Nhân dân.

Ngay từ ngày 6/5, chúng ta đã bắt đầu lấy ý kiến Nhân dân và theo các báo cáo sơ bộ, chỉ sau chưa đầy 1 tuần, các cơ quan đã tiếp nhận được nhiều ý kiến, trong đó tuyệt đại đa số là đồng ý.

Hiện nay, chúng ta đã thống nhất về mặt chủ trương, đang tiến hành các công việc liên quan và đây là bước hoàn thiện. Cho nên, đa phần ý kiến thống nhất về cách làm, thống nhất về điều khoản, thống nhất về những nội dung định hướng phải sửa đổi vì đều là những nội dung không thể không sửa.

Tuy nhiên, các ý kiến lưu ý một số vấn đề. Thứ nhất là làm sao để tránh trùng lặp ngay trong những điều sửa đổi và trong Hiến pháp dự kiến sửa đổi với dự thảo Luật tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Thứ 2 là sửa đổi về mặt thể thức văn bản làm sao cho chặt chẽ. Bởi, đời sống của Hiến pháp rất dài, đưa ra những vấn đề hiến định; còn các nhiệm kỳ Quốc hội và các thời kỳ phát triển khác nhau của đất nước giải quyết những vấn đề phát sinh từ thực tiễn. Pháp luật quốc tế cũng vậy, rất tôn trọng kinh nghiệm giải quyết thực tiễn các vấn đề.

Chính vì thế cho nên các ý kiến góp ý làm sao để Hiến pháp có đời sống dài nhưng trong từng thời kỳ có thể linh hoạt; có quy định rất chặt chẽ, song cũng mở, bảo đảm tính linh hoạt của một văn bản mang tính hiến định thuận lợi trong quá trình vận dụng sau này.

- Dự thảo Nghị quyết cũng sửa đổi, bổ sung quy định về vị trí, chức năng, nguyên tắc tổ chức và hoạt động của MTTQ Việt Nam để bảo đảm phù hợp với mô hình tổ chức mới sau khi sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội trực thuộc MTTQ Việt Nam. Ý kiến của ông ra sao, thưa ông?

Đại biểu Nguyễn Chu Hồi: Việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này xác định rõ vai trò, vị trí của Mặt trận Tổ quốc cũng như các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ.

Tôi cho rằng chữ “trực thuộc” ở đây hiểu là thuộc quản lý của MTTQ, Mặt trận là tổ chức tập hợp, Mặt trận mà không tập hợp thì không thành Mặt trận nên dù đứng ngoài hay đứng trong, chịu sự quản lý của cơ quan nào thì các tổ chức, các hội đều vào “mũ” của Mặt trận.

Cho nên, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp lần này cũng như các quy định mới cũng là để cụ thể hóa hơn nội dung này và cũng vẫn trên cơ sở bảo đảm tính độc lập của các tổ chức để phát huy tính đặc thù và mục tiêu có tính chất riêng biệt của từng lĩnh vực.

Tức là các tổ chức, các hội vẫn có sự khác biệt nhưng chịu sự quản lý của MTTQ, giống như anh hoạt động trong lĩnh vực giáo dục đào tạo thì anh muốn là hình thức gì, cấp độ gì, mô hình gì thì vẫn chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và đào tạo. Bởi, nguyên tắc là thống nhất quản lý nhà nước là rất quan trọng, thống nhất không phải “nhốt vào một rọ” mà liên kết với nhau và chịu sự điều phối của cơ quan quản lý.

Do đó, tôi cho rằng sau này, trong hoạt động của MTTQ, Luật MTTQ Việt Nam nếu cần sửa đổi thì cũng phải sửa đổi sao cho phù hợp với tinh thần mới, đảm bảo sự thống nhất quản lý trong khối Mặt trận nhưng vẫn có thể độc lập hoạt động để các tổ chức phát huy được những đặc thù riêng của từng lĩnh vực.

Trân trọng cảm ơn ông!

Tường Minh (ghi)