Sự trỗi dậy của những nhân vật phản anh hùng

Harley Quinn và Wolverine là hai nhân vật phản anh hùng nổi bật. Trong đó, Wolverine đã có phần truyện riêng của mình trong năm 2022. Ảnh: CBR.

Ghi nhận các bảng xếp hạng truyện tranh trong những năm gần đây, nhiều phần truyện của các nhân vật phản anh hùng đã được tách riêng khỏi series gốc và nhận được sự chú ý bất ngờ từ người hâm mộ.

Các tác giả đã có một khoảng thời gian dài bỏ quên mô típ nhân vật này cho đến hiện nay, họ đã thay đổi công thức để hướng nhân vật phản anh hùng sát với chủ nghĩa hiện thực hơn. Nhờ đó, các nhân vật này được thêm một nguồn sức sống mới và trở thành phương thức truyền tải thông điệp cuộc sống của tác giả.

Nhân vật phản anh hùng tìm lại ánh hào quang

Vào khoảng những năm 1930 đến 1950, đặc biệt trong Thế chiến thứ II, các nhân vật phản anh hùng luôn tạo nên một tiếng vang lớn. Chẳng hạn nhân vật Namor của Marvel, Black Adam của DC, họ đều mang trong mình các phẩm chất của siêu anh hùng nhưng thường có suy nghĩ ích kỷ và tham lam. Các phản anh hùng thời đầu được khắc họa như một người có trí tuệ siêu phàm và có một câu chuyện hoàn chỉnh.

Tuy nhiên, sức hút của các nhân vật này đã giảm nhiệt rõ rệt trong những năm 1960 cho đến 1990. Khi đó, các ông lớn truyện tranh lại tập trung vào xây dựng một cốt truyện đời thường hơn cho các nhân vật anh hùng. Wonder Woman trở thành tiến sĩ tâm lý, Dr.Fate trở thành một nhà vật lý học.

Trào lưu hướng về chủ nghĩa hiện thực bắt đầu lan rộng. Người đọc không còn quá đòi hỏi vào một trận chiến ác liệt hay các hành trình khám phá đầy mạo hiểm nữa. Họ muốn chứng kiến cách các siêu anh hùng đối mặt với khó khăn trong chính cuộc sống của mình như các mối quan hệ, vấn đề trưởng thành, thay đổi.

Trong giai đoạn này, một vài nhân vật cũng nhen nhóm xuất hiện gợi nhắc người hâm mộ về các phản anh hùng như Harley Quinn, Deathstroke, The Comedian tuy nhiên họ vẫn chưa thể tạo tiếng vang như thời kỳ trước. Các nhân vật được xây dựng một cách đơn giản và thậm chí bị cuốn theo motif phản diện thường thấy.

The Comedian trong series Watchman là một nhân vật phản diện kinh điển trong những năm 1980 của DC Comics. Ảnh: DC Comics.

Cho đến những năm gần đây, các nhân vật phản anh hùng mới thật sự nhận được sự chú ý lớn hơn từ công chúng. Black Adam, Venom, Harley Quinn, Joker đều được xây dựng một cốt truyện tỉ mỉ, rõ ràng và có những lớp cảm xúc phức tạp. Các cây bút truyện tranh đang cố tạo ra một tư duy mới về thiện - ác, tốt - xấu. Nhờ đó, những cú twist dễ dàng được hình thành.

Bucky, chiến binh mùa đông đã gia nhập hội Outer Circle để thao túng thế giới. Wolverine và Deadpool quyết định hợp tác để thanh toán những món nợ cũ của mình. Cable và hành trình cùng X-Men khám phá ra những bí ẩn về loại virus công nghệ mình đang mắc phải. Các nhân vật phản anh hùng đang được tác giả dành nhiều đất diễn hơn.

Dù vậy, theo các nhà phê bình từ New York Times, giai đoạn này vẫn chưa phải thời kỳ hoàng kim của tuyến nhân vật phản anh hùng. Kể từ đầu năm 2022, các bộ truyện về Wolverine hay Savage Avengers chỉ dừng lại ở ngưỡng thành công chứ chưa tạo ra tiếng vang lớn. Các hình mẫu vẫn còn bị rập khuôn theo kiểu "soi chiếu cái ác dưới một ánh sáng của cái thiện". Nhân vật phản anh hùng cần có thêm không gian để khai thác trong thời gian tới.

Sức hút của phản anh hùng

Các nhân vật phản anh hùng luôn có nền tảng giống một siêu anh hùng. Họ có sức mạnh, phẩm chất được bộc lộ một cách rõ ràng. Trong các sự việc dẫn dắt mở đầu, phản anh hùng luôn có nhiều nét tương đồng với nhân vật chính nghĩa. Nhưng từ một sự kiện đặc biệt nào đó, họ sẽ trở thành một kẻ nằm giữa lằn ranh thiện - ác.

Venom của Marvel là một ví dụ. Anh chỉ là gã săn tin mọn bán cho các tòa soạn với mức giá rẻ bèo. Máu khám phá trong anh luôn bị kìm hãm lại bởi gánh nặng cơm áo gạo tiền và mối quan hệ phức tạp với người bạn gái. Từ một người lương thiện, anh bị mắc kẹt lại trong thế giới của hai sự lựa chọn, trở thành con quỷ xấu xa ăn thịt người hay một người bình thường. Ngoại cảnh đã đẩy anh trở thành một kẻ bất nhẫn.

Các tác giả luôn tạo ra một chất xúc tác đặc biệt cho cú chuyển đổi phẩm chất của nhân vật. Cú chuyển càng đặc sắc, nhân vật phản anh hùng càng thành công.

Savage Avengers là một nhóm tập hợp các phản anh hùng của Marvel nhận được sự chú ý trong năm 2022. Ảnh: Marvel.

Ngược lại, với Loki, một nhân vật được gắn mác phản anh hùng lại không mấy thành công trong thế giới truyện tranh. Các phẩm chất xấu xa, nhỏ nhen, ích kỷ của anh đã được bộc lộ quá sớm. Điều đó khiến cho độc giả cảm thấy không còn quá bất ngờ với hành động của nhân vật này bởi Loki đang được xây dựng theo hình mẫu một phản diện thông thường. Thậm chí, nhiều độc giả còn cho rằng Loki quá xuất sắc nếu là kẻ ác.

Các nhân vật phản anh hùng có khả năng chạm được vào những mặt tối của xã hội, điều mấu chốt của chủ nghĩa hiện thực trong nghệ thuật. Chính vì vậy, tuyến nhân vật này ngày càng gần gũi hơn và bắt nối được với câu chuyện của độc giả. Trong năm 2023, từ lộ trình phát triển của một số hãng truyện tranh lớn như Marvel với Sinister hay Dawn of DC của DC, có thể thấy các nhân vật phản anh hùng sẽ tiếp tục trở thành một điểm đáng mong đợi.

Đức Huy