Sự thật về giấc ngủ của người lớn tuổi

Nhiều người tin rằng càng lớn tuổi thì càng ít cần ngủ. Tuy nhiên, các nghiên cứu y học chỉ ra rằng giấc ngủ vẫn giữ vai trò quan trọng ở mọi lứa tuổi và người cao tuổi cũng cần thời lượng nghỉ ngơi hợp lý để duy trì sức khỏe.

Không ít người lớn tuổi cho rằng việc ngủ ít là bình thường và cơ thể họ không cần nhiều giấc ngủ nữa. Thực tế, đây là một hiểu lầm phổ biến, bởi nhu cầu ngủ của người cao tuổi không giảm nhiều, mà sự thay đổi về chất lượng giấc ngủ mới là vấn đề chính.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Nhu cầu ngủ của người lớn tuổi

Theo Tổ chức Giấc ngủ Quốc gia Hoa Kỳ, người trưởng thành, bao gồm cả người trên 60 tuổi, vẫn cần khoảng 7–8 tiếng ngủ mỗi đêm. Điều khác biệt là khi bước vào tuổi già, cơ thể khó duy trì giấc ngủ sâu và liên tục. Người cao tuổi thường dễ thức giấc nửa đêm, dậy sớm hơn, hoặc khó ngủ lại sau khi bị gián đoạn.

Yế tố ảnh hưởng đến giấc ngủ

Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ của người cao tuổi, trong đó bao gồm:

Thay đổi sinh học: Chu kỳ sinh học (nhịp sinh học) thay đổi khiến họ dễ buồn ngủ sớm hơn vào buổi tối và tỉnh dậy sớm vào buổi sáng.

Suy giảm chất lượng giấc ngủ sâu: Thời lượng ngủ sâu giảm, dẫn đến cảm giác giấc ngủ không trọn vẹn.

Bệnh lý kèm theo: Người già thường mắc bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch, xương khớp… gây đau nhức hoặc khó chịu khi ngủ.

Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị bệnh có thể làm rối loạn giấc ngủ.

Ngủ ít có hại gì không?

Dù ngủ ít hơn là thực tế thường thấy ở người cao tuổi, nhưng điều này không có nghĩa là cơ thể họ không cần ngủ. Thiếu ngủ kéo dài có thể gây:

Suy giảm trí nhớ, giảm khả năng tập trung.

Tăng nguy cơ té ngã do mệt mỏi, mất thăng bằng.

Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, dễ mắc bệnh hơn.

Làm trầm trọng thêm các bệnh lý sẵn có.

Làm sao để cải thiện giấc ngủ cho người lớn tuổi?

Giấc ngủ là liều thuốc tự nhiên giúp cơ thể hồi phục, đặc biệt quan trọng với người lớn tuổi. Để duy trì giấc ngủ chất lượng, có thể áp dụng những biện pháp sau:

Giữ thói quen ngủ đúng giờ: Cố gắng đi ngủ và thức dậy vào một khung giờ cố định hằng ngày, kể cả cuối tuần. Điều này giúp đồng hồ sinh học của cơ thể ổn định, hạn chế tình trạng khó ngủ hoặc dậy quá sớm. Người cao tuổi cũng nên tránh ngủ nướng hay ngủ bù quá nhiều vào ban ngày, bởi sẽ làm rối loạn giấc ngủ ban đêm.

Tạo không gian ngủ thoải mái: Phòng ngủ nên yên tĩnh, thoáng mát, ánh sáng dịu nhẹ và nhiệt độ vừa phải. Có thể dùng rèm chắn sáng, hạn chế tiếng ồn hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm, tinh dầu thư giãn để dễ ngủ hơn. Giường, gối, đệm cũng cần phù hợp với cơ thể, tránh gây đau lưng hay mỏi cổ.

Vận động nhẹ nhàng: Các bài tập như đi bộ, yoga, khí công, dưỡng sinh hay thiền không chỉ giúp cơ thể dẻo dai mà còn làm giảm căng thẳng, từ đó hỗ trợ giấc ngủ sâu hơn. Tuy nhiên, người cao tuổi nên tập luyện vào buổi sáng hoặc chiều, không nên vận động quá mạnh trước khi đi ngủ.

Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế dùng cà phê, trà đặc, rượu, thuốc lá trước giờ ngủ vì chúng kích thích thần kinh, gây khó ngủ. Thay vào đó, có thể uống một cốc sữa ấm hoặc trà thảo mộc dịu nhẹ như hoa cúc, tâm sen để cơ thể dễ thư giãn hơn. Bữa tối cũng nên ăn nhẹ, tránh đồ ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng.

Quản lý tâm lý và cảm xúc: Căng thẳng, lo âu, buồn phiền là nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ ở người già. Thói quen đọc sách, nghe nhạc nhẹ, tập thở sâu hay trò chuyện cùng người thân trước khi ngủ có thể giúp tâm trạng thoải mái hơn.

Thăm khám y tế khi cần thiết: Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài, thường xuyên thức giấc giữa đêm, người lớn tuổi nên đi khám bác sĩ. Có thể đó là dấu hiệu của rối loạn giấc ngủ hoặc bệnh lý tiềm ẩn như ngưng thở khi ngủ, trào ngược dạ dày, trầm cảm… Bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp và an toàn thay vì tự ý dùng thuốc ngủ.

Người lớn tuổi không thực sự cần ít ngủ hơn, mà là họ gặp khó khăn trong việc có một giấc ngủ sâu và trọn vẹn. Do đó, việc chăm sóc giấc ngủ ở tuổi già cần được chú trọng để đảm bảo sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Trương Hiền