Sử dụng hệ miễn dịch của cơ thể bệnh nhân để tấn công tế bào ung thư

Ảnh minh họa. Nguồn: Sahyadri Hospital

Theo báo cáo được công bố trên tạp chí khoa học uy tín Cell, các nhà nghiên cứu đã tận dụng cơ chế thải ghép của cơ thể, một phản ứng miễn dịch mạnh mẽ thường dẫn đến thất bại trong cấy ghép nội tạng.

Thay vì xem đây là trở ngại, nhóm nghiên cứu do GS Triệu Vĩnh Tường - Giám đốc Phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia về nhắm mục tiêu ung thư tại Đại học Y khoa Quảng Tây - đã biến cơ chế này thành vũ khí chống ung thư.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng virus Newcastle (NDV) ít gây hại cho con người làm phương tiện truyền gene. Sau khi được biến đổi, virus NDV-GT mang theo một gene từ lợn, giúp các tế bào ung thư biểu hiện kháng nguyên ngoại lai.

Khi phát hiện sự xuất hiện bất thường này, hệ miễn dịch của cơ thể lập tức khởi động phản ứng thải ghép cấp tốc, tiêu diệt khối u mà không ảnh hưởng đến tế bào khỏe mạnh.

Nghiên cứu ban đầu trên động vật cho kết quả đầy hứa hẹn. Những con khỉ mắc ung thư gan được truyền NDV-GT có thời gian sống trung bình hơn 6 tháng, trong khi nhóm đối chứng chỉ sống được khoảng 4 tháng. Đặc biệt, sau 3 tháng ngừng điều trị, tất cả các khối u trong nhóm được điều trị đã biến mất hoàn toàn.

Sau thành công trên động vật, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thử nghiệm trên người với 23 bệnh nhân mắc các loại ung thư giai đoạn cuối, kháng thuốc. Họ được truyền NDV-GT hằng tuần trong vòng 8-12 tuần.

Kết quả thử nghiệm lâm sàng ban đầu gây kinh ngạc: 90% bệnh nhân bị ung thư gan, buồng trứng, phổi giai đoạn cuối có khối u ngừng phát triển hoặc thu nhỏ đáng kể. Một bệnh nhân ung thư cổ tử cung giai đoạn 4 đã ghi nhận sự thuyên giảm hoàn toàn - một “phép màu” hiếm thấy trong điều trị ung thư.

Một bệnh nhân 58 tuổi mắc ung thư cổ tử cung di căn xương, sau 3 tháng điều trị, các khối u xương và hạch bạch huyết vùng chậu gần như biến mất hoàn toàn. Đến tháng 2/2024, bệnh nhân này đã sống thêm hơn 36 tháng - vượt xa kỳ vọng đối với ung thư cổ tử cung giai đoạn cuối.

Trong số 20 bệnh nhân có thể đánh giá được kết quả, 18 người không còn sự phát triển khối u sau điều trị. Đặc biệt, tác dụng phụ của liệu pháp NDV-GT rất ít và virus vẫn duy trì hiệu quả trong cơ thể suốt 7 ngày sau mỗi lần truyền.

Hiện nhóm nghiên cứu đang xin phép triển khai thử nghiệm giai đoạn 2-3 trên nhiều loại ung thư khác nhau để đánh giá sâu hơn về hiệu quả và độ an toàn của phương pháp này.

*Trong một phát hiện đáng ngạc nhiên khác, cũng mở ra hy vọng ngăn ngừa bệnh ung thư. Ngày 17/3, Viện Nghiên cứu Y khoa Nhi (CMRI) tại TP Sydney công bố kết quả nghiên cứu mới cho thấy các nhà khoa học đã phát hiện một cơ chế đáng ngạc nhiên có thể giúp các tế bào trở thành "tấm khiên" ngăn ngừa ung thư.

Theo nghiên cứu đăng tải trên tạp chí Nature Communications, Telomere - những trình tự lặp lại của ADN ở các đầu mút của nhiễm sắc thể - đóng vai trò quan trọng trong ngăn ngừa lão hóa và ngăn ngừa ung thư.

Theo thời gian, những cấu trúc này co ngắn lại một cách tự nhiên, báo hiệu các tế bào lão hóa ngừng phân chia.

Nhà nghiên cứu Tony Cesare tại CMRI cho biết ông và các cộng sự nhận thấy telomere có thể phản ứng cực nhạy với những căng thẳng và chủ động mở trình tự này để kích hoạt phản ứng đối với tế bào có chiều hướng lão hóa. Điều này được xem như cơ chế giúp tránh ung thư.

Nhà nghiên cứu Cesare và nhóm của ông đã làm việc với các cộng sự tại Đại học Kyoto để hiểu vai trò "chủ động" của telomere trong việc phòng tránh ung thư. Bằng cách gây ra hiện tượng ngừng chu kỳ phân bào hoặc chết tế bào, telomere giúp loại bỏ các tế bào bị tổn thương nhiễm sắc thể trước khi chúng có thể phân chia không kiểm soát.

Nhà nghiên cứu Cesare cho rằng việc phát hiện cơ chế đặc biệt, chưa từng được biết đến nói trên của telomere là bước đột phá có thể mở ra những con đường mới cho việc điều trị ung thư.

T.LÊ (tổng hợp từ TTXVN/Vietnam+)