Sốt xuất huyết tăng, nhiều trẻ ói máu, sốc nặng

Nhiều trẻ sốt xuất huyết nguy kịch do chuyển nặng nhanh chóng

Hiện các tỉnh miền Nam đang bước vào mùa mưa – thời điểm thuận lợi để muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết sinh sôi và phát triển. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2, số ca mắc sốt xuất huyết trong tháng 5/2025 đã tăng gấp 2,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là con số đáng lưu ý!

Điều đáng lo ngại là nhiều người vẫn chưa nhận thức rõ mức độ nguy hiểm của bệnh, dẫn đến việc phát hiện và xử trí muộn, khiến bệnh chuyển nặng nhanh chóng.

Tại Khoa Hồi sức tích cực Nhiễm, tháng vừa qua đã tiếp nhận 4 ca bệnh nặng, trong đó có 2 trường hợp khá điển hình.

Bé L.N. T. T (sinh năm 2019, Bình Dương), sốt cao tại nhà nhưng gia đình nghĩ đơn giản, chỉ mua thuốc hạ sốt uống. Đến ngày thứ 3, bé bắt đầu ói ra máu, được đưa đến bệnh viện trong tình trạng sốc nặng.

Bé N.B.H (sinh năm 2013, Bình Phước) đã được bác sĩ tuyến dưới chẩn đoán sốt xuất huyết và dặn theo dõi. Đến ngày thứ 3, bé mệt nhiều, đau bụng, ói liên tục. Người nhà đã bắt xe khách đi hết 2 tiếng rưỡi để đưa bé đến Bệnh viện Nhi Đồng 2, khi đến nơi bé đã rơi vào tình trạng sốc, tổn thương gan nặng, men gan tăng gấp 100 lần bình thường.

May mắn là cả hai bé đã được cấp cứu kịp thời, đang dần hồi phục.

Bệnh nhi sốt xuất huyết nặng tại bệnh viện - Ảnh BVCC

Theo BS.CK2 Đỗ Châu Việt – Trưởng khoa Hồi sức tích cực Nhiễm, phụ huynh cần lưu ý, sốt xuất huyết có thể xảy ra quanh năm, nhưng gia tăng rõ rệt vào mùa mưa. Nếu trẻ sốt cao trên 2 ngày, hãy nghĩ đến nguy cơ sốt xuất huyết và đưa trẻ đi khám sớm.

Trong thời gian theo dõi tại nhà, cần đặc biệt chú ý các dấu hiệu trở nặng như mệt nhiều, ói liên tục, đau bụng, chảy máu bất thường… Khi trẻ có dấu hiệu nặng, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất ngay lập tức, để được xử trí và chuyển viện an toàn.

Điều cần biết để bảo vệ trẻ

BS.CK1 Trần Ngọc Lưu – Khoa Nhiễm Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, trong chăm sóc trẻ bị sốt xuất huyết, cha mẹ cần hiểu đúng về bệnh, theo dõi sát tình trạng sức khỏe của trẻ để kịp thời phát hiện và xử lý khi cần thiết.

Theo đó, độ tuổi mắc sốt xuất huyết trải dài từ 1-16 tuổi, không tập trung vào nhóm tuổi cụ thể. Trẻ dưới 1 tuổi có nguy cơ mắc bệnh thấp hơn. Ngược lại, trẻ từ 5 tuổi trở lên, đặc biệt là lứa tuổi đi học, chiếm đa số ca bệnh.

Đối với các bệnh sốt siêu vi khác cũng do virus gây ra, trẻ thường gây sốt cao trong 1–2 ngày đầu, nhưng từ ngày thứ 3–4 trở đi, trẻ thường tỉnh táo hơn, vui vẻ và hồi phục nhanh, ít có nguy cơ xuất huyết. Khi giảm sốt, trẻ có thể vui vẻ, ăn uống trở lại. Ngược lại, với sốt xuất huyết, dù trẻ đã hạ sốt nhưng vẫn có nguy cơ trở nặng.

Lý giải về điều này, bác sĩ Lưu cho biết sốt xuất huyết dễ trở nặng và có nguy cơ gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được theo dõi sát sao và điều trị kịp thời. Quá trình diễn tiến của sốt xuất huyết thường chia thành ba giai đoạn.

Giai đoạn đầu tiên, từ ngày 1-3, trẻ thường bị sốt cao và khó hạ sốt. Tuy nhiên, đây chưa phải là giai đoạn nguy hiểm nhất.

Giai đoạn nguy hiểm bắt đầu từ ngày 3-6, là lúc dễ xuất hiện các biến chứng nghiêm trọng như: cô đặc máu dẫn đến sốc, chảy máu, rối loạn đông máu và tổn thương các cơ quan nội tạng như tim, gan... Từ sau ngày thứ 7-10, bệnh mới bước vào giai đoạn hồi phục.

“Nếu trẻ hết sốt nhưng vẫn lừ đừ, mệt mỏi, ói nhiều, đau bụng, xuất huyết dưới da, chảy máu cam, nôn ra máu, đi tiểu hoặc đi cầu ra máu, cần đưa trẻ đi khám ngay, bất kể ngày hay đêm. Bệnh viện đa khoa và chuyên khoa nhi đều làm việc 24/24 nên không nên ngần ngại đi khám vào ban đêm. Nếu chậm trễ có thể khiến bệnh trở nặng, nhất là ở trẻ em”, bác sĩ Lưu nhắc nhở.

Bác sĩ Lưu cũng lưu ý, nhiều phụ huynh khi thấy con sốt xuất huyết thường lo lắng quá mức, đưa trẻ nhập viện ngay cả khi chưa có dấu hiệu nguy hiểm. Tuy nhiên, việc này làm tăng nguy cơ lây nhiễm chéo cho trẻ. Các bác sĩ sẽ cân nhắc kỹ lưỡng và nhập viện khi cần thiết. Nếu chưa cần thiết, phụ huynh hoàn toàn có thể theo dõi tại nhà và tái khám ngoại trú theo hướng dẫn.

Bên cạnh đó, nhiều cha mẹ lo lắng khi thấy trẻ mệt mỏi, tụt tiểu cầu, ăn uống kém, nên tự ý cho trẻ truyền dịch hoặc dùng thuốc không theo chỉ định. Tuy nhiên, bác sĩ Lưu cảnh báo, việc này có thể gây biến chứng như: Tràn dịch màng phổi, màng bụng, suy hô hấp. Do đó, không nên tự ý truyền dịch hay dùng thuốc không cần thiết.

Các biện pháp dân gian như: Cắt, lễ để hạ sốt cũng cực kỳ nguy hiểm, vì có thể làm trẻ mất máu nhiều hơn và tăng nguy cơ nhiễm trùng từ vết cắt trên da.

Những điều nên làm

Trong chăm sóc tại nhà, phụ huynh nên tập trung bù nước cho trẻ bằng cách cho trẻ uống nước lọc, oresol pha đúng tỷ lệ, nước trái cây loãng, cháo lỏng, sữa, ăn đồ ăn mềm, dễ tiêu, chia thành nhiều bữa nhỏ.

Tuyệt đối không cho trẻ uống nước có màu đỏ, đen (như siro, nước có màu), vì khi trẻ ói sẽ khó phân biệt là nôn ra máu hay thức ăn. Tránh nước ngọt có ga, nước trà vì có thể làm trẻ mất nước và cô đặc máu nặng hơn.

Về phòng bệnh, phụ huynh cần cắt đứt đường truyền bệnh lây lan qua muỗi vằn Aedes bằng cách cho trẻ ngủ mùng kể cả ban ngày. Đồng thời, mặc quần áo dài tay, bôi kem chống muỗi phù hợp với lứa tuổi của trẻ.

Hơn nữa, hiện đã có vắc xin phòng sốt xuất huyết dành cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, phụ huynh có thể cân nhắc tiêm cho con để giảm nguy cơ bệnh nặng và biến chứng.

Thúy Nga