Sống thấp thỏm bên bờ sông sạt lở

Bờ sông “rệu rã”

Nhận được phản ánh của người dân qua Đường dây nóng Báo SGGP, phóng viên có mặt tại thôn Đông Hà 2 (xã Thạch Long, huyện Thạch Hà, tỉnh Hà Tĩnh), ghi nhận hàng loạt khối đá hộc, đất nền dọc mái kè tuyến đê Hữu Nghèn đã bị sạt lở, sụt lún, đổ sập ngổn ngang xuống lòng sông.

Nhiều khu vực bị khoét hàm ếch, cấu kiện bê tông đứt gãy, tách rời, không còn khả năng chịu lực; phía trên tuyến đê là tường chắn sóng cao hơn 1,2m xuất hiện chi chít vết nứt ngang dọc, mất an toàn. Cạnh đó, đường giao thông và sân, tường rào của nhiều nhà dân cũng bị sụt lún, nứt.

Kè bê tông của tuyến đê Hữu Nghèn (xã Thạch Long, huyện Thạch Hà, Hà Tĩnh) bị đứt gãy, sụt lún, sạt lở nghiêm trọng khiến người dân lo lắng, bất an. Ảnh: DƯƠNG QUANG

Anh Nguyễn Văn Nam (sinh năm 1974, trú thôn Đông Hà 2) cho biết, khoảng 2 năm trở lại đây, tình trạng sạt lở, sụt lún, nứt mái kè và tường chắn sóng của tuyến đê Hữu Nghèn rất phức tạp, khó lường, tiềm ẩn nhiều rủi ro nguy hiểm nhưng chưa có giải pháp khắc phục. Hiện nay, tình trạng này tiếp tục lan rộng, làm hư hỏng thêm nhiều công trình nhà ở và đường giao thông, gây mất an toàn nên người dân trong thôn rất lo lắng, bất an.

Ông Nguyễn Hồng Bắc, Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Long, thông tin, tuyến đê Hữu Nghèn qua địa bàn được xây dựng cách đây hơn 15 năm, dài khoảng 2km. Trong đó, có gần 200m mái kè và tường chắn sóng ở thôn Đông Hà 2 đã xảy ra sạt lở, sụt lún, nứt toác, đứt gãy nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến đời sống của hơn 100 hộ dân, trong đó có khoảng 50 hộ dân chịu ảnh hưởng trực tiếp.

Nguyên nhân chính là do khu vực tuyến đê này uốn lượn theo dòng sông, thay đổi dòng chảy, trải qua các đợt mưa lớn, nước từ thượng nguồn đổ về đây tạo thành những dòng xoáy rất mạnh dội thẳng vào thân kè...

Còn tại bờ sông Vĩnh Định (thôn Kinh Duy, xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị), vào năm 2024, cơ quan chức năng đã khắc phục, gia cố tạm thời các vị trí nguy cơ cao sạt lở bằng việc đóng các cọc tre, trồng cây xanh. Tuy nhiên, ghi nhận vào những ngày cuối tháng 2-2025 cho thấy, tình trạng sạt lở tiếp tục xảy ra nghiêm trọng khiến tuyến đường dân sinh bằng bê tông có nguy cơ vỡ, đổ sập.

Theo ông Lê Tân (58 tuổi, trú thôn Kinh Duy), việc thay đổi dòng chảy là nguyên nhân khiến bờ sông Vĩnh Định tiếp tục bị sạt lở, khoét hàm ếch, có chỗ sâu nhất hơn 1m.

Ông Nguyễn Đức Thuyền, Chủ tịch UBND xã Hải Hưng, cho biết, ước tính khoảng 100m bờ sông Vĩnh Định, đoạn qua thôn Kinh Duy bị sạt lở nặng từ năm 2023 và đã được khắc phục tạm thời. Tuy nhiên, sau đợt mưa lớn vào đầu năm 2025, đoạn bờ sông tiếp tục bị sạt lở.

Ngoài khu vực nói trên, dọc bờ sông Vĩnh Định còn có nhiều vị trí sạt lở khác, đe dọa đến nhà cửa, đường giao thông, gây nguy cơ mất đất sản xuất của hàng chục hộ dân, gây ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt.

Bờ sông Trà Bồng qua xã Bình Trung, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở kéo dài khoảng 2km, hàng năm lấn sâu vào đất sản xuất nông nghiệp của người dân. Để giảm thiểu tình trạng sạt lở, địa phương đã vận động người dân trồng tre gia cố dọc bờ sông, nhưng do sự thay đổi dòng chảy nên vẫn bị xâm thực nghiêm trọng.

Ông Võ Đành (trú thôn Đông Thuận, xã Bình Trung), kể, ruộng của gia đình ông giờ chỉ còn cách bờ sông khoảng 3m. Trước kia, bờ sông rất rộng nhưng từ khoảng 5 năm trở lại đây, tình trạng sạt lở đã gây xói mòn, cuốn trôi rất nhiều cụm cây tre, xâm lấn sâu vào đất canh tác 10-15m, tạo hàm ếch lớn, rất nguy hiểm, nhiều hécta đất nông nghiệp bị xóa sổ.

Chờ nguồn kinh phí

Theo ông Nguyễn Hồng Bắc, Phó Chủ tịch UBND xã Thạch Long, ngân sách của địa phương rất khó khăn, nên địa phương đã báo cáo, đề xuất cấp trên xem xét đầu tư nguồn kinh phí, lập dự án khắc phục, sửa chữa, nâng cấp tuyến đê Hữu Nghèn. Trước mắt, khi xuất hiện các đợt mưa lớn, địa phương tuyên truyền, vận động người dân chủ động các biện pháp phòng tránh, di dời tài sản đến nơi đảm bảo an toàn.

Sáng ngày 19-2, trực tiếp đến kiểm tra tuyến đê Hữu Nghèn, Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà (tỉnh Hà Tĩnh) Nguyễn Việt Hùng đã giao các phòng, ngành chuyên môn của huyện phối hợp chính quyền địa phương khảo sát, đánh giá, đề xuất phương án xử lý khắc phục sạt lở, sụt lún. Đồng thời, cắm biển cảnh báo nguy hiểm để người dân biết và cấm xe tải trọng lớn đi qua để tránh sụt, lún mạnh hơn; vận hành cống Voọc Sim đảm bảo phù hợp trong việc tiêu thoát nước, đảm bảo an toàn…

Liên quan đến việc sạt lở bờ sông Vĩnh Định, ông Lê Đức Thịnh, Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng (tỉnh Quảng Trị), cho hay, lãnh đạo huyện từng trực tiếp xuống kiểm tra hiện trạng sạt lở ở đây, bố trí 150 triệu đồng và chỉ đạo các đơn vị liên quan khắc phục tạm thời. Về lâu dài, cần xây dựng bờ kè kiên cố, nhưng do cần kinh phí lớn nên huyện đã báo cáo, đề nghị tỉnh hỗ trợ nhằm giải quyết thực trạng này.

Ông Nguyễn Tường Chuẩn, Chủ tịch UBND xã Bình Trung, cho biết, trước thực trạng sạt lở bờ sông Trà Bồng, địa phương đã kiến nghị và được cấp trên đưa vào kế hoạch đầu tư công, đồng thời xây dựng thiết kế sơ bộ cho dự án đầu tư trong năm 2024. Tuy nhiên, đến nay dự án vẫn chưa được cấp trên xem xét bố trí nguồn vốn để triển khai thực hiện.

DƯƠNG QUANG - NGUYỄN TRANG - VĂN THẮNG