Cồn Nhất Trí ở phường Vĩnh Phước, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa rộng khoảng 21 ha, nằm ngay cửa sông Cái tiếp giáp với biển, là nơi sinh sống của hơn 1.400 hộ gia đình, phần lớn mưu sinh bằng nghề đi biển.
Hiện mỗi ngày hàng chục gia đình sống ở mép cồn, nơi gần cửa biển nhất, luôn thấp thỏm lo âu căn nhà có thể bị sóng đánh sập bất cứ lúc nào.
Theo người dân, vài năm trước, sóng lớn gây thiệt hại nặng nề cho hàng chục gia đình xóm cồn Nhất Trí. Nhiều căn nhà bị sóng đánh hư hỏng, sụt lún; bờ kè bị cuốn trôi nhiều đoạn dù hàng trăm mét bờ kè được người dân liên tục gia cố quanh năm.
Một căn nhà bị sóng đánh sập mảng tường, gia đình này sinh sống ở đây hàng chục năm phải bỏ đi nơi khác để bảo toàn tính mạng.
Sau nhiều năm bị sóng lớn liên tục "quần" tơi tả, nhiều ngôi nhà ở cồn Nhất Trí chỉ còn lại nền đất, những bức tường đổ nát.
Dù đã ở cái tuổi "gần đất, xa trời" nhưng cứ đến mùa mưa bão, bà Phạm Thị Mẫn (67 tuổi) vẫn phải lọ mọ bốc từng nắm cát, bê từng bao tải cát để gia cố móng nhà.
Mỗi ngày, bà Mẫn dào được khoảng 20 bao cát để gia cố móng. Tuy nhiên, đêm về gặp sóng lớn, sáng ra số bao cát này đã bị sóng cuốn mất.
"Năm nay sóng biển lớn quá, không biết bờ kè tôi làm tạm có giữ nỗi ngôi nhà không nữa"- bà Mẫn lo lắng.
Theo người dân xóm cồn, trước đây chính quyền thông báo sẽ có dự án làm kè chắn sóng bao xung quanh xóm. Tuy nhiên, 20 năm qua chưa có dự án nào được triển khai. Trong khi đó, những ngôi nhà mặt sóng vẫn hàng ngày bị "ngoạm" mất dần.
Sóng lớn liên tục những ngày qua khiến cuộc sống người dân ở xóm cồn vốn đã khó khăn, nay càng thêm mối lo mất nhà, mất đất vì sạt lở.
"Hai vợ chồng làm được đồng nào đều dành phần lớn để mua vật liệu, bao tải gia cố bờ kè trước nhà. Mỗi mùa biển động, tôi ngủ không yên, chồng thì đi biển dài ngày ít khi ở nhà. Bao nhiêu tài sản đều dồn hết vào kè chắn sóng, nhà mất chắc chắn gia đình không có chốn dung thân"- bà Nguyễn Thị Bé, 51 tuổi, buồn bã nói.
Sau khi cơn sóng dữ đi qua chỉ để lại những ngôi nhà hoang tàn, lạnh lẽo nơi xóm cồn.
Những người phụ nữ ở xóm cồn một mình vật lộn với những sóng dữ để bảo vệ nhà cửa, còn chồng, con đều đi biển dài ngày mưu sinh.
Chính quyền cho cắm biển cảnh bảo ở những điểm sạt lở để đảm bảo an toàn cho người dân.
Trao đổi với Pháp Luật TP.HCM, ông Trần Minh Chiến, Chủ tịch UBND TP Nha Trang, cho biết đã đi khảo sát thực tế những điểm sạt lở ở cồn Nhất Trí. "Mùa này sóng lớn nên nhiều điểm ở xóm cồn bị sạt lở. Tôi đã đi kiểm tra và chỉ đạo địa phương rà soát, hỗ trợ tối đa cho người dân tạm thời ổn định cuộc sống, đặc biệt là những hộ có nhà bị ảnh hưởng"- ông Chiến nói.
Cũng theo Chủ tịch UBND TP Nha Trang, TP đã họp, tham vấn các chuyên gia, doanh nghiệp chuyên làm kè sóng biển, chống xâm thực để lên phương án làm kè khẩn cấp ở cồn Nhất Trí. "Có hai phương án được đưa ra bàn thảo, nhưng TP đang nghiêng về dùng các rọ đá hộc bọc lưới B40 sau đó thả xuống làm kè tạm. Đây là phương án khẩn cấp và thành phố sẽ ưu tiên làm gấp để người dân ổn định cuộc sống"- ông Chiến thông tin với PLO.
Đúng bảy năm trước (17-1-2017), một vụ cháy lớn xảy ra ở cồn Nhất Trí đã thiêu rụi hơn 100 căn nhà, rất may không có thương vong về người. Tuy nhiên, một vùng rộng lớn phía giáp biển của xóm cồn đã bị lửa thiêu rụi hoàn toàn. Hàng chục gia đình ở khu vực này sau đó được tái định cư ở thôn Đất Lành, xã Phước Đồng, TP Nha Trang. Trong ảnh: Cảnh tan hoang sau vụ cháy đêm 17-1-2017. Ảnh: Nguyễn Uy Văn
Cồn Nhất Trí (chấm đỏ), phường Vĩnh Phước, TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Ảnh: Google Maps.
Xuân Hoát