Sóng hạ âm – Âm thanh vô hình có thể giết người?

Âm thanh dưới ngưỡng nghe

Sóng hạ âm là những sóng âm có tần số dưới 20 Hz – thấp hơn mức mà tai người có thể nghe thấy. Dù vậy, chúng vẫn tồn tại và truyền đi rất xa, thậm chí hàng trăm cây số, mà không bị suy giảm nhiều như âm thanh thông thường. Đó là lý do vì sao người ta có thể phát hiện tiếng núi lửa phun trào hay vụ nổ lớn từ khoảng cách rất xa – không bằng tai, mà bằng thiết bị đo hạ âm chuyên dụng.

Tác động kỳ lạ lên con người

Dù tai không nghe được, nhưng cơ thể con người vẫn cảm nhận được sóng hạ âm. Một số nghiên cứu cho thấy hạ âm có thể gây ra cảm giác khó chịu, lo âu, nhức đầu, thậm chí buồn nôn hoặc mất phương hướng nếu tiếp xúc lâu dài. Có người còn cho rằng hạ âm là lý do khiến con người cảm thấy “rợn tóc gáy” trong những nơi tưởng chừng không có gì nguy hiểm.

Ảnh minh họa.

Công cụ của tự nhiên và con người

Hạ âm không chỉ đến từ hiện tượng tự nhiên như núi lửa, sấm sét, bão lớn, mà còn xuất hiện từ hoạt động của động vật như voi, cá voi xanh hay hổ, vốn sử dụng nó để giao tiếp ở khoảng cách xa. Trong thế giới hiện đại, con người cũng sử dụng hạ âm để phát hiện vụ nổ hạt nhân, theo dõi động đất, hoặc phục vụ cho quân sự và nghiên cứu khoa học.

Khi hạ âm trở thành "vũ khí vô hình" với cơ thể con người

Dù tai người không thể nghe thấy, nhưng sóng hạ âm vẫn tác động mạnh mẽ đến cơ thể, đặc biệt là ở những tần số rất thấp. Nhiều nghiên cứu khoa học và thí nghiệm thực tế đã cho thấy, các tần số hạ âm khác nhau có thể gây ra những phản ứng sinh lý vô cùng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng.

Ở tần số khoảng 6 Hz, nhiều người cảm thấy mỏi mệt, buồn phiền và choáng váng, như thể đang bị say sóng dù không hề di chuyển. Tần số 5 Hz được cho là có thể gây tổn thương đến gan do cộng hưởng nội tạng – khi tần số trùng với nhịp rung tự nhiên của cơ quan bên trong. Trong khi đó, tần số 4 Hz từng được ghi nhận là có khả năng gây c, dẫn đến ảo giác và trạng thái hoảng loạn cực độ.

Đặc biệt đáng sợ là tần số 7 Hz – khi sóng hạ âm đạt mức này, một số nghiên cứu chỉ ra rằng nó có thể gây ngừng tim ở người, dẫn đến tử vong trong vài giây nếu tiếp xúc đủ lâu. Dù điều này vẫn còn gây tranh cãi trong giới khoa học, nhưng nhiều chuyên gia đồng ý rằng hạ âm ở cường độ và tần số nhất định hoàn toàn có thể trở thành một dạng "vũ khí sinh học" âm thầm nhưng chết người.

Sóng hạ âm trong thế giới động vật: Ngôn ngữ bí mật của tự nhiên

Không chỉ con người mới biết đến hạ âm. Trong tự nhiên, nhiều loài động vật đã sử dụng sóng hạ âm từ hàng triệu năm trước như một cách giao tiếp bí mật mà kẻ thù không thể nghe thấy.

Voi châu Phi là một trong những ví dụ điển hình. Khi đàn voi di chuyển trong rừng hoặc phát hiện nguy hiểm, chúng phát ra tiếng rống trầm có tần số từ 5 đến 14 Hz, dưới ngưỡng nghe của con người. Những âm thanh này có thể truyền xa tới 10km, giúp đàn voi liên lạc với nhau xuyên qua rừng rậm hoặc thảo nguyên rộng lớn, dù cách nhau rất xa.

Cá voi xanh, loài động vật lớn nhất hành tinh, cũng phát ra âm thanh trầm sâu có tần số dưới 20 Hz, để giao tiếp qua đại dương. Hạ âm của cá voi xanh có thể di chuyển hàng trăm hoặc thậm chí hàng nghìn km dưới nước, vượt xa mọi phương tiện liên lạc nhân tạo mà con người từng tạo ra.

Đáng ngạc nhiên, hổ cũng là loài sử dụng hạ âm. Trong tiếng gầm dữ dội của hổ có chứa thành phần hạ âm mà tai người không nghe được, nhưng khiến con mồi cảm thấy run sợ, tê liệt và mất phương hướng, tạo điều kiện cho hổ tiếp cận và tung đòn chí mạng.

Với những loài động vật này, hạ âm không chỉ là âm thanh – mà là vũ khí, là tín hiệu báo động, và là sợi dây kết nối cộng đồng. Thế giới âm thanh của tự nhiên vẫn còn rất nhiều điều chưa được con người khám phá hết – và sóng hạ âm chính là một trong những bí mật sâu thẳm ấy.

Vô hình nhưng không vô hại, sóng hạ âm là minh chứng cho sự tồn tại của những hiện tượng vượt ngoài khả năng cảm nhận của con người. Trong tương lai, hiểu rõ và kiểm soát sóng hạ âm có thể giúp con người dự báo thảm họa sớm hơn, cũng như khám phá thêm về thế giới âm thanh bí ẩn quanh ta.

Thanh Lam (t/h)