Sóng gió bủa vây quan hệ thương mại Mỹ-Canada

Các biện pháp thuế quan mà ông áp dụng đối với nước láng giềng phương Bắc đã thu hút nhiều sự chú ý, đồng thời gây ra những tranh luận sôi nổi về động cơ đằng sau những quyết định này.

Những tranh cãi xoay quanh chính sách thuế quan

Mới đây, ông Trump đã áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico, với lý do hai nước cần có thêm biện pháp kiểm soát dòng người di cư và hàng hóa vào Mỹ. Ngoài ra, tranh chấp thương mại về gỗ xẻ và các sản phẩm nông nghiệp giữa Mỹ và Canada đã nhiều lần làm phức tạp mối quan hệ giữa hai quốc gia.

Giới quan sát tại Canada đặt câu hỏi về lý do ông Trump liên tục nhấn mạnh các biện pháp có thể gây ảnh hưởng đến nền kinh tế của nước này, đồng thời đe dọa làm suy giảm mối quan hệ thương mại ổn định trong nhiều thập kỷ qua.

Đọc ngay: Ông Trump áp thuế lên Mexico và Canada, dự báo thị trường tài chính suy giảm

Stephen Moore, nhà kinh tế học tại Heritage Foundation và từng là cố vấn của ông Trump, nhận định: “Tôi không thể hiểu được động cơ thực sự đằng sau những chính sách này. Không biết liệu đây có phải là một chiến lược tạo đòn bẩy hay không.”

Trong khi Thủ tướng Canada Justin Trudeau theo đuổi chính sách ngoại giao mềm mỏng, nhấn mạnh hợp tác đa phương, thì Tổng thống Mỹ Donald Trump ưa chuộng cách tiếp cận trực diện và ưu tiên lợi ích quốc gia.

Tại một cuộc họp với giới doanh nghiệp ở Toronto vào tháng trước, ông Trudeau đã đưa ra nhận định về lý do ông Trump có thể quan tâm đặc biệt đến Canada: “Chính quyền Mỹ nhận thức rất rõ về tài nguyên mà chúng tôi sở hữu, và họ có thể xem đó là một yếu tố quan trọng trong các chính sách của họ.”

Ông Trump được cho đặc biệt quan tâm đến các nguồn tài nguyên thiên nhiên của Canada. Khi còn đương chức, ông từng thúc đẩy dự án Đường ống Keystone XL, một tuyến vận chuyển dầu từ Canada sang Mỹ, nhằm đảm bảo nguồn cung năng lượng. Tuy nhiên, quan điểm về thương mại tự do giữa hai nước đã trở thành một trong những vấn đề gây tranh cãi khi ông Trump liên tục nhấn mạnh việc tái đàm phán các thỏa thuận thương mại.

Năm 2020, sau nhiều vòng đàm phán căng thẳng, Mỹ, Canada và Mexico đã ký kết một phiên bản mới của Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), được gọi là Hiệp định Mỹ - Mexico - Canada (USMCA). Tuy nhiên, ngay cả sau khi ký kết, ông Trump vẫn cho rằng thỏa thuận này chưa mang lại đủ lợi ích cho Mỹ và cần được sửa đổi thêm.

Gần đây, ông Trump cũng đề cập đến Phó Thủ tướng Canada Chrystia Freeland, người từng là trưởng đoàn đàm phán của Canada trong các cuộc thương lượng về thương mại, với những lời nhận xét không mấy thiện cảm. Đồng thời, ông còn đưa ra những bình luận mang tính trào phúng khi gọi ông Trudeau là “thống đốc” trong bối cảnh có những đồn đoán về việc Mỹ mở rộng ảnh hưởng đối với Canada.

Phản ứng của người dân Canada

Những tuyên bố của ông Trump đã làm dấy lên tinh thần dân tộc tại Canada. Các phong trào ủng hộ hàng hóa sản xuất trong nước ngày càng được đẩy mạnh, với nhiều nhóm trực tuyến như “Made in Canada” thu hút hàng triệu thành viên. Người dân Canada cũng tích cực tìm kiếm các sản phẩm nội địa thay thế cho hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ.

Ira Wells, giáo sư tại Đại học Toronto, nhận xét: “Sự trỗi dậy của người dân Canada trong những năm gần đây phần nào phản ánh phản ứng của người dân trước các chính sách của ông Trump.”

Dù vậy, ông Trump vẫn tiếp tục khẳng định tầm quan trọng của quan hệ thương mại Mỹ - Canada, nhấn mạnh Mỹ đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ nền kinh tế và an ninh của nước láng giềng.

Trong một cuộc họp nội các gần đây tại Nhà Trắng, ông Trump tuyên bố: “Tôi yêu Canada và người dân Canada, nhưng cần có sự công bằng trong thương mại. Nếu không có sự hỗ trợ của Mỹ, Canada sẽ gặp nhiều khó khăn.”

Tùng Lâm