Sớm tháo gỡ khó khăn cho thi công trên tuyến tỉnh lộ 111
Dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường nối từ quốc lộ 37 với quốc lộ 279D (tỉnh lộ 111) đã triển khai gần 3 năm, nhưng vẫn gặp vướng mắc trong bồi thường, giải phóng mặt bằng. Thời gian gần đây, một số hộ dân tự ý rào đường, làm ảnh hưởng đến tiến độ thi công. Phóng viên Báo Sơn La đã có mặt tại hiện trường để phản ánh sự việc.

Tỉnh lộ 111 đoạn qua địa phận xã Chiềng Hoa, huyện Mường La.
Tự ý rào đường, lập "trạm" thu phí
Gần 2 tuần nay, tại khu vực thi công tuyến đường qua xã Chiềng Hoa, huyện Mường La, một số hộ dân đã ủi đất, dựng rào tre chắn ngang lối đi. Thậm chí, có trường hợp lập "trạm" thu phí đối với phương tiện qua lại.
Theo ghi nhận, tại bản Mường Pia của xã Chiềng Hoa có tới 5 điểm người dân tự dựng hàng rào, chặn ô tô, chỉ chừa một lối nhỏ cho xe máy di chuyển. Các hàng rào này, chủ yếu được làm bằng tre, gỗ, hoặc tấm sắt, gây khó khăn cho phương tiện lưu thông, nhất là các xe chở vật liệu phục vụ thi công.

Phóng viên Báo Sơn La làm việc với lãnh đạo xã Chiềng Hoa và ông Lò Văn Ơn.
Ông Lò Văn Ơn, bản Mường Pia, cho biết: Năm 2023, gia đình bị thu hồi 1.700 m² đất và đã nhận tiền đền bù cây cối. Tuy nhiên, trong quá trình thi công, đất của gia đình bị sạt lở thêm 500 m² mà chưa được bồi thường nên đã rào đường chặn xe. Ngày 10/3, một ô tô qua chỗ hàng rào, tôi đã yêu cầu lái xe trả phí 1 triệu đồng, nhưng chưa nhận tiền. Ông Ơn cũng thừa nhận hành vi rào đường là sai.
Không chỉ riêng trường hợp của ông Ơn, một số hộ khác cũng có hành động tương tự với lý do "chưa nhận được bồi thường thỏa đáng?". Một số hộ đã dựng các "trạm" tạm để thu phí xe đi qua, mức thu phí từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng, tùy theo loại phương tiện. Điều này khiến nhiều lái xe bức xúc khi qua đây, đồng thời, ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án.

Một điểm rào đường tại địa phận bản Mường Pia.
Bà Lù Thị Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Hoa, cho biết: Xã có 41 hộ chưa đồng thuận với phương án bồi thường, tập trung tại các bản Tả, Chông, Áng Nghịu và Mường Pia. Chính quyền địa phương đã phối hợp với các lực lượng chức năng tuyên truyền, vận động người dân tháo dỡ hàng rào, cam kết không thu phí phương tiện trái phép. Những trường hợp cố tình vi phạm có thể bị xử lý theo quy định pháp luật.

Một điểm rào đường khác tại bản Chông.
Bên cạnh đó, nhiều hộ dân cũng phản ánh rằng trong quá trình thi công, nhà thầu chưa có biện pháp đảm bảo an toàn cho các hộ dân sống gần tuyến đường. Một số khu vực có hiện tượng đất đá sạt lở, ảnh hưởng đến đất sản xuất của người dân, nhưng chưa có phương án hỗ trợ cụ thể.
Khó khăn, vướng mắc về giải phóng mặt bằng
Dự án cải tạo, nâng cấp tỉnh lộ 111 có tổng chiều dài 69,2 km, do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư, đồng thời, đơn vị này ký hợp đồng với Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng dự án. Công trình dự kiến hoàn thành vào tháng 9/2024, nhưng đang chậm tiến độ do vướng mắc trong giải phóng mặt bằng. Riêng huyện Mường La, trong số 423 hộ bị ảnh hưởng, mới có 264 hộ được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ (đạt 62,4%).

Đơn vị thi công đang đẩy nhanh tiến độ san nền đường.
Ông Đinh Đại Thanh, Phó Giám đốc Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông, cho biết: Công tác xác định nguồn gốc đất còn nhiều vướng mắc, đặc biệt là tình trạng cấp trùng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Nhiều hộ dân đang canh tác trên đất lâm nghiệp hoặc sử dụng đất do cộng đồng quản lý, khiến quá trình lập phương án bồi thường gặp khó khăn. Một số hộ có tài sản nằm ngoài mốc giải phóng mặt bằng nhưng bị ảnh hưởng bởi dự án vẫn chưa được giải quyết kịp thời, dẫn đến khiếu kiện kéo dài.
Tiến độ thi công bị chậm do nhiều hộ dân chưa đồng ý bàn giao đất, đặc biệt là 53 hộ tại xã Chiềng San và Chiềng Hoa. Dù một số hộ đã chấp thuận cho thi công, nhưng vẫn chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý về bồi thường, khiến đơn vị thi công gặp khó khăn trong việc triển khai công việc.

Cầu qua suối Tả thuộc địa phận bản Tả đang được thi công.
Hiện nay, trên tổng chiều dài 19,9 km cần giải phóng mặt bằng, mới có 19,1 km được bàn giao, còn 0,7 km vẫn gặp vướng mắc. Trong đó, có những hộ yêu cầu hỗ trợ thêm kinh phí, như san nền, lấp ao... Đây là những vấn đề cần được giải quyết sớm để đảm bảo tiến độ dự án.
Ông Nguyễn Hữu Hải, Giám đốc Công ty TNHH đầu tư xây dựng Sông Thao, đơn vị thi công gói thầu số 21 của dự án, chia sẻ: Do vướng mắc trong đền bù, giải phóng mặt bằng đã ảnh hưởng đến tiến độ của công trình, chậm gần 2 năm so với kế hoạch. Hiện nay, đơn vị đang thi công trên phạm vi 22 km, trong đó đã thi công hoàn thành 17,6 km nền đường và thi công được 12 km mặt đường bê tông. Khối lượng nền đường, công trình thoát nước chưa thi công chủ yếu trong đoạn nền đường là phạm vi mới vận động, hiện Công ty đang phối hợp tháo dỡ, di chuyển tài sản để thi công. Giá trị hợp đồng thực hiện ước đạt gần 80%.
Tập trung tháo gỡ khó khăn
Theo báo cáo của huyện Mường La, hiện tại, công tác thu hồi đất để bồi thường, hỗ trợ giải phòng mặt bằng dự án còn vướng mắc 231 hộ. Cụ thể, có 44 hộ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) lần đầu từ năm 2000, sau đó năm 2002 cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp cho các hộ dân, cộng đồng bản trùng lên. Có 25 hộ năm 2002 được cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp cho các hộ dân, cộng đồng bản; năm 2011 và năm 2013 cấp GCNQSDĐ cho các hộ dân theo dự án tổng thể đã cấp trùng lên đất lâm nghiệp đã được cấp giấy. Có 81 hộ đang sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp trên đất đã được cấp GCNQSD đất lâm nghiệp năm 2002 đứng tên cộng đồng bản. Có 81 hộ dân đang sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp trên đất đã được cấp GCNQSDĐ lâm nghiệp cấp năm 2002 đứng tên hộ dân khác.
Ông Phùng Mạnh Hiệp, Chủ tịch UBND huyện Mường La, cho biết: Thường trực Tỉnh ủy, UBND tỉnh cũng đã nhiều lần đến thực địa chỉ đạo giải quyết các vướng mắc. Tuy nhiên, do liên quan đến các giai đoạn lịch sử trước đây, nên huyện tiếp tục tuyên truyền và đề xuất tỉnh chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát toàn bộ diện tích đất cấp trùng GCNQSDĐ, tập trung tháo gỡ cho nhân dân, để công trình sớm hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Cầu qua suối bản Mường Pia chậm tiến độ do đường bị rào.
Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh, Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh cần phối hợp với huyện Mường La và Bắc Yên tập trung giải quyết dứt điểm các vướng mắc liên quan đến xác minh nguồn gốc đất, cấp trùng GCNQSDĐ, cũng như những hộ có đất bị ảnh hưởng nhưng nằm ngoài phạm vi thu hồi.
Tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng. Đối với các trường hợp hộ dân rào đường, cản trở thi công, cần có biện pháp xử lý phù hợp theo quy định pháp luật nhằm đảm bảo tiến độ dự án.
Các đơn vị liên quan cần có kế hoạch hỗ trợ kịp thời cho những hộ bị ảnh hưởng bởi quá trình thi công, đặc biệt là các hộ có đất sạt lở, cây cối bị ảnh hưởng. Tổ chức các cuộc đối thoại giữa chính quyền, nhà thầu và người dân để giải quyết các khiếu nại, tránh tình trạng bức xúc kéo dài.
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Sơn La, trong phạm vi dự án, trên địa bàn huyện Bắc Yên và Mường La có 1.375 hộ và 8 tổ chức bị ảnh hưởng (trong đó Bắc Yên 952 hộ; Mường La 423 hộ và 8 tổ chức). Đến nay, UBND huyện Bắc Yên và Mường La đã phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho 745/1.375 hộ (đạt 54,1%) và 6/8 tổ chức; còn 630 hộ và 2 tổ chức chưa được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ; trong đó trên địa bàn Bắc Yên 952 hộ, đã phê duyệt được 481 hộ, còn lại 471 hộ chưa được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ. Huyện Mường La 423 hộ, đã phê duyệt được 264 hộ, còn lại 159 hộ chưa được phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ.