Sớm luật hóa các quy định về dinh dưỡng học đường

Cần "cú hích" chiến lược và khung pháp lý toàn diện

Trong thời gian qua, hệ thống chính sách, pháp luật về dinh dưỡng học đường luôn được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương quan tâm xây dựng, hoàn thiện. Nhiều văn bản quan trọng đã được ban hành, bao gồm các luật, nghị quyết của Quốc hội; nghị định, nghị quyết của Chính phủ; quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; cùng các thông tư, hướng dẫn của bộ, ngành, tạo khung pháp lý tương đối đầy đủ để triển khai công tác này.

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Hồ Long

Đặc biệt, Chiến lược Quốc gia về Dinh dưỡng giai đoạn 2021 - 2030 đã được ban hành, đặt ra những mục tiêu và giải pháp cụ thể nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng toàn dân, với trọng tâm là nhóm trẻ em và thanh thiếu niên trong độ tuổi học đường; nhiều địa phương cũng chủ động xây dựng chính sách đặc thù hỗ trợ bữa ăn học đường, nhất là ở vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Một dấu mốc quan trọng là ngày 26/6 vừa qua, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết số 218/2025/QH15 về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi, tạo cơ sở để triển khai phổ cập giáo dục mẫu giáo với những chính sách ưu đãi hơn cho trẻ em. Trong đó có các chính sách, như: hỗ trợ chi phí học tập, hỗ trợ ăn trưa cho trẻ thuộc diện khó khăn, nâng mức hỗ trợ tiền ăn trưa so với quy định hiện hành… Đây là bước tiến quan trọng, không chỉ bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục sớm mà còn góp phần trực tiếp nâng cao chất lượng dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe trẻ em ngay từ những năm đầu đời.

Tuy nhiên, các ý kiến tại Hội thảo cũng thẳng thắn chỉ rõ, văn bản quy phạm pháp luật quy định trực tiếp về dinh dưỡng học đường hiệu lực pháp lý chưa cao, chủ yếu là các văn bản mang tính hướng dẫn của bộ, ngành; đến nay, chưa có văn bản quy định toàn diện về dinh dưỡng học đường để bảo đảm công tác này được triển khai một cách tổng thể, đồng bộ và hiệu quả.

Một số nhiệm vụ quan trọng, như xây dựng bộ tiêu chuẩn dinh dưỡng học đường thống nhất chưa được ban hành, dẫn đến thiếu cơ sở pháp lý vững chắc cho tổ chức và giám sát thực hiện. Chính sách hỗ trợ trẻ em, học sinh dân tộc thiểu số, vùng khó khăn còn nhiều bất cập. Do đó, trong phát biểu đề dẫn tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức chỉ rõ, Việt Nam cần một giải pháp đột phá về dinh dưỡng học đường.

“Chúng ta cần một cú hích chiến lược. Và mặt trận đột phá đó chính là trường học, bởi lứa tuổi học đường, đặc biệt giai đoạn từ 2 - 12 tuổi là “giai đoạn vàng” để can thiệp toàn diện về dinh dưỡng và vận động, tạo ra tác động thay đổi trọn đời. Cùng với đó, cần hoàn thiện thể chế, chính sách, coi đầu tư cho dinh dưỡng là đầu tư cho phát triển. Đã đến lúc chúng ta cần một khung pháp lý toàn diện, các chính sách đủ mạnh để phát triển tầm vóc và thể lực cho thế hệ trẻ”, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức khẳng định.

Hướng tới xây dựng văn bản luật về dinh dưỡng

Nêu thực tế Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với thực tế suy dinh dưỡng dai dẳng và bất bình đẳng, tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi, thiếu vi chất, thừa cân, béo phì ở trẻ em đang là những vấn đề nổi cộm, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia Trần Thanh Dương đề xuất các giải pháp đồng bộ cho vấn đề này, trong đó nhấn mạnh vào nội dung bữa ăn học đường.

Đồng thời, khẳng định cần ban hành các tiêu chuẩn cho bữa ăn học đường, nghiên cứu và tham mưu luật hóa các quy định về dinh dưỡng, bảo đảm bữa ăn học đường theo đúng mục tiêu đề ra, dựa trên các kết quả nghiên cứu đối chứng khoa học từ “Mô hình điểm bữa ăn học đường bảo đảm dinh dưỡng hợp lý kết hợp tăng cường hoạt động thể lực cho trẻ em, học sinh, sinh viên Việt Nam".

Cũng quan tâm đến việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về dinh dưỡng học đường, Ủy viên là ĐBQH hoạt động chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị, Chính phủ chỉ đạo rà soát, hoàn thiện hệ thống chính sách về dinh dưỡng học đường, khắc phục những quy định bất cập hiện nay.

Trước mắt, cần xem xét sửa đổi, bổ sung Nghị định số 105/2020/NĐ-CP, ngày 8/9/2020, theo hướng nâng mức hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em mẫu giáo, nghiên cứu bổ sung chính sách hỗ trợ ăn trưa cho trẻ em nhà trẻ và từng bước mở rộng đối tượng học sinh được Nhà nước bảo đảm bữa ăn đủ dinh dưỡng, an toàn. Nghiên cứu đưa nội dung dinh dưỡng học đường vào Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.

Về giải pháp dài hạn, ĐBQH Nguyễn Thị Mai Thoa đề nghị Chính phủ quy định đồng bộ các chính sách về cơ sở vật chất, nhân lực, đào tạo - bồi dưỡng, tiêu chuẩn bữa ăn, vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm soát nguồn cung thực phẩm, gắn dinh dưỡng với thể thao học đường, theo dõi sức khỏe, tư vấn dinh dưỡng và hỗ trợ học sinh nghèo, cận nghèo, vùng khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, hải đảo.

Đồng thời, nghiên cứu ban hành cơ chế khuyến khích, huy động nguồn lực xã hội, tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp đầu tư cho dinh dưỡng học đường, bảo đảm tính bền vững và bao phủ toàn diện. HĐND các cấp tăng cường giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về dinh dưỡng học đường.

Khẳng định hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý vững chắc là giải pháp có tính chất “chìa khóa”, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế Lê Thái Hà cho biết, Bộ Y tế hiện đang được giao chủ trì xây dựng dự án Luật Phòng bệnh; trong đó, dự kiến sẽ dành một chương riêng quy định về dinh dưỡng trong phòng bệnh, tập trung vào dinh dưỡng cho phụ nữ có thai, bà mẹ cho con bú và trẻ dưới 24 tháng tuổi (dinh dưỡng trong giai đoạn 1.000 ngày đầu đời), dinh dưỡng cho trẻ em và dinh dưỡng học đường.

Theo đó, các quy định trong dự thảo Luật sẽ chuyển từ “khuyến nghị” sang “bắt buộc” và quy định cụ thể trách nhiệm triển khai thực hiện công tác y tế trường học cho người học thuộc phạm vi quản lý của cơ sở giáo dục, bảo đảm người học được chăm sóc sức khỏe toàn diện cả thể chất và tinh thần (bảo đảm an toàn thực phẩm, dinh dưỡng hợp lý kết hợp với tăng cường hoạt động thể lực phù hợp...).

“Bộ Y tế sẽ nỗ lực để hoàn thiện dự án Luật, báo cáo Chính phủ để trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ Mười tới đây. Hy vọng rằng, khi Luật được ban hành sẽ là công cụ pháp lý hữu hiệu để đưa công tác dinh dưỡng học đường đi vào nền nếp, quy chuẩn trên cả nước”, Phó Cục trưởng Lê Thái Hà bày tỏ tin tưởng.

Trong phát biểu chỉ đạo tại hội thảo, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết của việc hoàn thiện đồng bộ thể chế về bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe người dân, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và kiến tạo phát triển giáo dục và đào tạo.

“Tôi rất đồng tình với ý kiến của các đồng chí, chúng ta cùng hướng tới hệ thống quy phạm pháp luật cao hơn liên quan đến lĩnh vực này bởi con người là vốn quý nhất, là nhân tố quyết định, thì chúng ta cũng phải có cơ chế pháp lý ở tầm cao để bảo vệ sức khỏe của người dân, nhất là thế hệ trẻ”. Nhấn mạnh điều này, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đề nghị các bộ, ngành, cơ quan tập trung nghiên cứu, tham mưu, xây dựng và hoàn thiện khung chính sách toàn diện về dinh dưỡng, góp phần thực hiện thắng lợi các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về chăm sóc sức khỏe, phát triển nguồn nhân lực, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Minh Trang