'Sinh lợi' hay sinh hại (tt)

Những nạn nhân của Công ty Sinh Lợi ở Bình Phước

(Tiếp theo kỳ trước)

(Báo Bình Phước, 8-9-2004)

Như đã nêu ở bài đầu, Sinh Lợi xây dựng hệ thống chân rết của mình ở Bình Phước từ năm 2002. Hiện nay, Sinh Lợi có "Văn phòng đại diện" ở thị xã Đồng Xoài. Đó là một căn nhà mướn của một hộ dân thuộc phường Tân Đồng (sát quốc lộ 14 hướng đi Bù Đăng), bên ngoài có treo biển “Điểm giao hàng của Công ty Sinh Lợi”, do Thị Kim Liên làm chủ và chỉ xuất hiện mỗi khi có tổ chức họp. Mỗi tuần, "Văn phòng đại diện" này tổ chức ba buổi họp mặt hợp tác viên (HTV) và đều có mời các “chuyên gia” về giảng bài. Nhập vai người muốn làm HTV, chúng tôi nghe Lý Đào Lâm (được giới thiệu là “chuyên gia” của công ty) giảng bài. Qua phiên dịch, ông nói: “Xin chào các bạn, các bạn không biết tôi là ai, nhưng tôi biết các bạn, tôi là chuyên gia Lý Lâm, ngày mai chúng ta sẽ trở thành thân quen vì một Sinh Lợi vĩ đại, các bạn hôm nay chỉ có một đồng, ngày mai bạn sẽ có 10 đồng, ngày kia bạn sẽ có 100 đồng... Trong sự nghiệp của Sinh Lợi vĩ đại có bạn, có tôi và có những người khác. Hãy siết chặt tay nhau...".

Chị Hoàng Thị Minh ở phường Tân Phú là một người khách cố tình đi nghe cho biết và đã than thở: “Tôi không hiểu họ nói gì, mà sao nhiều người cả tin đến thế”. Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, hiện tại ở khu vực Đồng Xoài có hơn 100 người đang "thả mồi, bắt bóng" lao vào con đường làm HTV. Trong đó có rất đông đồng bào các dân tộc thiểu số tham gia. Một chị làm việc trong văn phòng UBND xã Lộc Điền (Lộc Ninh) cho chúng tôi biết: Hiện tại, ở huyện Lộc Ninh đi đâu cũng nghe bàn tán xôn xao chuyện “sinh lợi, sinh hại” và đã có nhiều người phải vay, thế chấp tài sản để làm HTV.

Trong quá trình tìm hiểu sự việc, chúng tôi gặp anh Phạm Văn Liễu, trú tại phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài. Anh đã kể cho chúng tôi nghe về quá trình anh trở thành HTV: "Tháng 3-2004, tôi được một người bạn rủ về Thành phố Hồ Chí Minh chơi. Chúng tôi đến trụ sở của Công ty Sinh Lợi nghe diễn thuyết về hợp tác tiêu thụ đa tầng, về HTV, về các chức vụ cũng như các khoản hoa hồng được trích khi trở thành HTV. Như mê muội, tôi đã đi vay 3 triệu đồng để mua một máy tạo khí ozone diệt khuẩn và giải độc. Được cấp thẻ HTV, nhưng đến nay thẻ tôi đã vứt, còn máy thì chưa bao giờ đụng đến. Nghĩ mà tức, tôi bị lừa, phải đi vay tiền mua một đồ vật về để chỉ ngắm”. Anh cho biết thêm: “Khi mua hàng, bên bán không xuất được một hóa đơn hay chứng từ nào, chỉ tiền trao, hàng nhận và đừng bao giờ nghĩ tới chuyện đổi hàng khi đã mua". Khi được hỏi, vì sao đã có thẻ trong tay mà anh không đi vận động thêm những người khác để kiếm hoa hồng? Anh Liễu lục tung tủ giấy trong nhà lấy ra một chiếc thẻ được bao bọc bằng nhựa mỏng, trong suốt có dán hình anh và in chữ "hợp tác viên" (chữ in hoa) có họ tên, mã số vi tính. Anh Liễu tiếp lời: “Biết mình bị lừa, tôi cố giấu kín chuyện này. Nếu làm được cũng “có lợi" nhưng lương tâm tôi không cho phép kiếm tiền bằng cách lừa đảo để người khác phải ôm hận vì mình, giống như mình đã trải qua".

Khác với trường hợp của anh Liễu, chị thợ may Huỳnh Thị Quyên ở phường Tân Bình, thị xã Đồng Xoài, lại thảm hại hơn. Khoảng tháng 12-2003, lúc nhàn rỗi, chị được bạn bè rủ rê vào làm HTV để tăng thêm thu nhập, nhưng đến nay tiền mua sản phẩm để "sinh lợi” vẫn chưa trả xong, còn chiếc máy vô ích của Sinh Lợi thì... nằm lăn lóc trong xó nhà. Chị Quyên cho biết: "Công ty thường xuyên tổ chức các cuộc họp để tư vấn cho những HTV, các chuyên gia hướng dẫn lập danh sách người thân, bạn thân, bạn bè, đồng nghiệp, bạn nơi công sở, bạn thời đi học... để tìm và tiếp thị, bán sản phẩm cho công ty. Trong những cuộc họp như thế, các chuyên gia, đại diện của công ty luôn nhắc nhở về nguyên tắc “ba không": Không nói về công ty, không nói về chế độ, không nói về sản phẩm. Và hầu như người nào tham gia họp đều mua hàng mà không biết vì sao mình mua hay mua để làm gì”. Khi được hỏi có đi vận động người khác tham gia mua hàng và trở thành HTV không, chị Quyên bộc bạch: “Lúc đầu tôi có nghĩ đến vấn đề này, nhưng nghĩ mãi không lẽ vì một chút lợi mà con người của mình lại thay đổi cho kẻ khác sinh lợi, nên tôi thôi. Còn bây giờ xin tặng lại cho các anh toàn bộ những gì của Sinh Lợi, kể cả máy ozone giá 3 triệu đồng để cho tôi xin được hai chữ bình an".

Cách đây không lâu, chúng tôi được chứng kiến cảnh 4 thanh niên đã có những lời lẽ khá trần trụi đối với "Văn phòng đại diện" tại Đồng Xoài, vì họ đã trót dại mua hàng và làm HTV. Cũng không lâu sau, một cặp vợ chồng từ Bù Na (Bù Đăng) về kỳ nèo xin lấy lại tiền mà người chồng đưa trước nhưng chưa nhận được sản phẩm mang về. Trả lại không được, "giông bão” nổi lên một lúc rồi tất cả các nạn nhân đều phải chấp nhận “ngậm bồ hòn làm ngọt".

Không thể nói hết về kiểu “hợp tác tiêu thụ đa tầng" của Công ty Sinh Lợi. Nhưng qua thực tế hoạt động mua bán hàng không xuất hóa đơn, chứng từ đã là một hành vi vi phạm pháp luật. Ngoài ra, cung cách hoạt động, cách chào mời, các chế độ khuyến mãi, những lời lẽ sáo rỗng đánh vào thị hiếu của những người nhẹ dạ cả tin, tạo lòng tham thì chắc mọi người đã hiểu mục đích của "Sinh Lợi" là gì. Hơn nữa, trong 22 điều quy định của công ty đối với các HTV tiêu thụ, có điều ghi: "HTV là người kinh doanh độc lập, không phải là nhân viên của công ty và phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về hành vi kinh doanh của mình". Như vậy khác nào tạo thế cho các HTV sử dụng tất cả mọi chiêu thức, thủ đoạn để bán được hàng mới mong có hoa hồng, mà công ty không phải đứng ra chịu trách nhiệm. Nói cách khác, mọi sự cố trong kinh doanh, công ty sẽ đổ lỗi cho các HTV. Đây là cách trốn tránh trách nhiệm và lách luật khá điêu luyện. Mong rằng bà con ta đừng hão huyền “tham bát bỏ mâm".

Để kết thúc vấn đề, chúng tôi xin được trích nguyên văn câu nói của hai HTV có lương tâm là anh Liễu và chị Quyên: "Muốn đánh mất nhân cách và liêm sỉ của mình thì hãy vào Sinh Lợi".

NHÓM P.V CHUYÊN ĐỀ & XÃ HỘI