Bảo đảm quyền con người, quyền công dân thông qua bảo vệ dữ liệu cá nhân

Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quốc Hùng nhấn mạnh dữ liệu cá nhân là nguồn tư liệu sản xuất quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội nhưng cần được sử dụng hiệu quả, hợp lý, phù hợp với nguyên tắc bảo vệ quyền con người, quyền công dân. (Nguồn: VGP)

Tài nguyên, tài sản đặc biệt

Tại Phiên họp 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, ngày 5/6, báo cáo làm rõ thêm một số vấn đề mà các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm, thay mặt Chính phủ, Thượng tướng Lê Quốc Hùng, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, về cấm mua, bán dữ liệu cá nhân (DLCN), trong bối cảnh chuyển đổi số, khai phá tiềm năng của dữ liệu, dữ liệu cá nhân, Chính phủ thấy rằng, DLCN là nguồn tư liệu sản xuất quan trọng trong phát triển kinh tế-xã hội nhưng cần được sử dụng hiệu quả, hợp lý, phù hợp với nguyên tắc bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Do đó, dự thảo Luật đã bổ sung khái niệm “khử nhận dạng” DLCN; khẳng định DLCN sau khi được “khử nhận dạng” không còn là DLCN và được phép mua, bán theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, dự thảo Luật quy định “Cấm mua, bán dữ liệu cá nhân, trừ trường hợp luật có quy định khác” xuất phát từ tình hình thực tiễn, theo đó DLCN là một loại tài nguyên đặc biệt, tài sản đặc biệt, yêu cầu khai thác, sử dụng phải đi đôi với bảo vệ ở mức cao nhất, nghiêm ngặt nhất.

Thứ trưởng Bộ Công an nêu rõ, để đảm bảo sự phân định rõ ràng, tránh việc lách luật, dự thảo Luật đã quy định “Cấm sử dụng dữ liệu cá nhân của người khác, cho người khác sử dụng dữ liệu cá nhân của mình để thực hiện hành vi trái pháp luật”; bổ sung Điều 17 về Chuyển giao dữ liệu cá nhân, trong đó quy định “Việc chuyển giao dữ liệu cá nhân trong các trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này có thu phí hoặc không thu phí thì không được xác định là mua, bán dữ liệu cá nhân”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân ngày 5/6. (Nguồn: VGP)

Cần mức phạt cao hơn

Về xử lý vi phạm hành chính vi phạm về bảo vệ DLCN, Thượng tướng Lê Quốc Hùng nhấn mạnh, do tính chất hậu quả rất nghiêm trọng của hành vi vi phạm quy định về bảo vệ DLCN nên cần quy định mức phạt cao hơn để đảm bảo tính răn đe đối với các doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các tập đoàn đa quốc gia hoặc doanh nghiệp có công nghệ cao có doanh thu hàng nghìn tỷ VND.

“Nếu phạt quá nhẹ, các doanh nghiệp lớn, các doanh nghiệp xuyên biên giới này họ sẽ sẵn sàng nộp phạt, sẵn sàng vi phạm để chuyển giao DLCN xuyên biên giới mà thu lại khoản lợi nhuận khổng lồ”, Thượng tướng Lê Quốc Hùng nói.

Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, qua nghiên cứu, khảo sát kinh nghiệm quốc tế, Chính phủ nhận thấy nhiều khu vực, quốc gia cũng quy định xử phạt cao và rất cao trong lĩnh vực này, như Mỹ, Liên minh châu Âu (EU), Singpore, Indonesia.

Trên cơ sở đó, dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân sẽ được điều chỉnh theo hướng quy định như sau: Tăng mức phạt tối đa trong xử phạt vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ DLCN là 3 tỷ VND; Sửa đổi bổ sung Khoản 3 Điều 24 Luật Xử lý vi phạm hành chính theo hướng mức phạt tiền tối đa trong lĩnh vực bảo vệ DLCN sẽ được thực hiện theo quy định của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Đối với hành vi mua, bán DLCN, có thể phạt đến 10 lần khoản thu có được từ hành vi vi phạm. Quy định mức phạt tiền tối đa 5% doanh thu năm liền trước của tổ chức doanh nghiệp có hành vi vi phạm quy định chuyển dữ liệu cá nhân xuyên biên giới…

Thục Phương