Sinh khí mới thổi vào quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ

Đại sứ Phạm Quang Vinh phát biểu trong một buổi chia tay với bạn bè và chính giới Mỹ trước khi kết thúc nhiệm kỳ Đại sứ Việt Nam tại Hoa Kỳ năm 2018. (Nguồn: TGVN)

Đánh giá về việc Việt Nam và Hoa Kỳ nâng cấp lên quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện cách đây một năm, Đại sứ Phạm Quang Vinh cho rằng sự kiện này không chỉ gói gọn trong quan hệ song phương giữa hai nước được nâng tầm, mà còn thể hiện chiều sâu, chiều rộng của chính sách đối ngoại Việt Nam.

Năm 2023 là một dấu mốc rất lớn của đối ngoại Việt Nam khi tạo ra thế chiến lược mới, thuận lợi cho phát triển, môi trường an ninh, cũng như vị thế của Việt Nam. Và việc quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ nâng lên tầm cao mới là một phần trong chính sách đối ngoại của đất nước. Rõ ràng, sự kiện này đã tạo đà mới cho cả quan hệ song phương, cũng như cho việc triển khai chính sách đối ngoại của Việt Nam.

Sôi động trên mọi lĩnh vực

Nhìn lại một năm qua, Đại sứ Phạm Quang Vinh nhận định, “sinh khí” của quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã thổi từng ngóc ngách, triển khai đồng bộ trên tất cả các lĩnh vực giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Trước hết là việc tăng cường tiếp xúc cấp cao và các cấp. Trong 12 tháng qua, Chủ tịch nước, Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhiều thành viên Quốc hội, các lãnh đạo cấp cao khác của Việt Nam đã đến thăm Hoa Kỳ, và sắp tới đây là chuyến thăm quan trọng của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm.

Trong khi đó, phía Hoa Kỳ cũng cử các phái đoàn Quốc hội và nhiều đoàn doanh nghiệp quy mô lớn tới Việt Nam, trong đó phải kể đến đoàn hơn 50 doanh nghiệp hàng đầu Hoa Kỳ thăm và làm việc tại Việt Nam do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ-ASEAN (USABC) tổ chức hồi tháng Ba.

Thông qua các cơ chế đối thoại về ngoại giao, quốc phòng, kinh tế, nhân quyền…, hai bên đã cập nhật tình hình và đề ra các chương trình hành động mới để thúc đẩy hợp tác, tạo đột phá cho hợp tác song phương. Các cam kết lớn nhỏ giữa hai nước trong mọi lĩnh vực từ kinh tế - thương mại, an ninh - quốc phòng, giáo dục, môi trường cho đến khắc phục hậu quả chiến tranh là minh chứng sống động cho một năm sôi động và hiệu quả giữa hai quốc gia ở hai bờ Thái Bình Dương.

Đáng chú ý, nhiều lĩnh vực mới trong quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện cũng được hai bên khởi động để thúc đẩy hợp tác như xây dựng năng lực trong ngành công nghiệp bán dẫn, hay đào tạo nguồn nhân lực cho đổi mới sáng tạo, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi xanh. Ngày 11/9 vừa qua, Mỹ đã công bố triển khai Chương trình tăng tốc lực lượng lao động ITSI-CHIPS mới trị giá 4 triệu USD nhằm xây dựng năng lực trong ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Lễ hội Giao lưu Hữu nghị Việt Nam – Hoa Kỳ tổ chức tại Khu di tích Hoàng Thành Thăng Long, Hà Nội, ngày 2/12/2023. (Nguồn: Thời đại)

Mảnh ghép đối ngoại nhân dân

Là một phần quan trọng của quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, đối ngoại nhân dân kể từ khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện cũng đã mở rộng nhiều lĩnh vực hợp tác.

Trong năm qua, Hội Việt-Mỹ, dưới sự chỉ đạo của Liên hiệp các tổ chức hữu nghị Việt Nam (VUFO), đã có nhiều hoạt động đón tiếp các đoàn hữu nghị, bạn bè truyền thống, tổ chức gặp gỡ cựu binh và gia đình cựu binh của hai phía. Đồng thời, Hội Việt-Mỹ tiếp tục thúc đẩy hợp tác với các tổ chức nhân đạo để tháo gỡ bom mìn, giúp đỡ các nạn nhân chiến tranh.

Bên cạnh đó, Hội Việt-Mỹ cũng mở rộng tham gia vào những lĩnh vực mới như thúc đẩy các giao lưu sinh viên và các trường đại học; đối thoại về tôn giáo, dân chủ nhân quyền với Viện Liên kết toàn cầu (IGE) hay Viện Hòa bình Hoa Kỳ (USIP); cùng doanh nghiệp Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh đầu tư SelectUSA tại Hoa Kỳ…

Một dấu ấn quan trọng với Hội Việt-Mỹ không thể không nhắc tới là tham gia tổ chức Lễ hội Giao lưu hữu nghị Việt Nam-Hoa Kỳ lần thứ nhất tại Hoàng thành Thăng Long, Hà Nội vào tháng 12/2023. Lễ hội thu hút gần 3.000 người tham dự với các hoạt động giới thiệu văn hóa, đặc trưng của hai nước, công tác đối ngoại nhân dân thông qua các gian hàng trưng bày ẩm thực, du lịch, áo dài - cổ phục, hoạt động của VUFO, Hội Việt-Mỹ, các tổ chức phi chính phủ Hoa Kỳ tại Việt Nam, thương mại, y tế, môi trường… Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện kỷ niệm 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện và triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam-Hoa Kỳ.

Lễ kỷ niệm 50 năm ngày thành lập (1973-2023) và 35 năm triển khai hoạt động hỗn hợp tìm kiếm quân nhân Mỹ mất tích trong chiến tranh (MIA), tháng 6/2023. (Ảnh: Đức Khải)

Theo Đại sứ Phạm Quang Vinh, trong suốt chiều dài lịch sử quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ, đối ngoại nhân dân luôn là cầu nối để xây dựng lòng tin và tăng cường hiểu biết giữa hai quốc gia từ cựu thù rồi trở thành đối tác, đối tác toàn diện và bây giờ là Đối tác chiến lược toàn diện.

Ra đời từ ngày 17/10/1945, Hội Việt-Mỹ đã trải qua những giai đoạn thăng trầm khác nhau của quan hệ hai nước. Tuy nhiên, ngay cả lúc chiến tranh, vẫn có những phong trào người Hoa Kỳ ủng hộ chính nghĩa Việt Nam, hay trong giai đoạn cấm vận, đông đảo người dân xứ cờ hoa cũng phản đối, yêu cầu chính quyền bỏ cấm vận, bình thường hóa quan hệ với Việt Nam.

Hiện nay, hai nước đang đứng trước bối cảnh mới khi trở thành Đối tác chiến lược với mục tiêu phát triển hợp tác mạnh mẽ và rộng khắp trên tất cả các lĩnh vực, trong khi đó Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã nêu chủ trương xây dựng nền ngoại giao toàn diện, hiện đại trên cả ba trụ cột: Đối ngoại Đảng, Ngoại giao Nhà nước và Đối ngoại nhân dân và Chỉ thị số 12-CT/TW của Ban Bí thư yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại nhân dân trong hình hình mới.

Trên cơ sở đó, Hội Việt-Mỹ xác định một số “gạch đầu dòng” cho thời gian tới. Một là, củng cố quan hệ với mạng lưới bạn bè hữu nghị truyền thống. Hai là, mở rộng mạng lưới các đối tác của Hội, tạo kết nối đan xen vì lợi ích hai phía. Ba là, đổi mới phương thức hoạt động, mở rộng lĩnh vực tham gia, tăng cường hiểu biết của hai phía trên mọi lĩnh vực, không chỉ giới hạn trong các hoạt động hữu nghị và khắc phục hậu quả chiến tranh, mà còn vun đắp tình hữu nghị giữa hai nước trong các lĩnh vực như giáo dục, biến đổi khí hậu, kinh tế - thương mại, chuyển đổi số, chất bán dẫn… Cuối cùng là, trở thành chất xúc tác, thúc đẩy kết nối giữa các cái đối tác Hoa Kỳ với các đối tác Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh thành, địa phương và doanh nghiệp.

Hướng tới tương lai, Đại sứ Phạm Quang Vinh cho rằng, Việt Nam và Hoa Kỳ đang có nhiều thuận lợi và đà tốt để cùng nhau phát triển trong giai đoạn tới. “Mong rằng những trao đổi giữa hai bên trong thời kì tới, trong đó có chuyến thăm và làm việc tại Hoa Kỳ của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm lần này, sẽ làm tăng thêm sức hấp dẫn của đất nước Việt Nam, tăng thêm sinh khí để thúc đẩy quan hệ giữa hai nước trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị, ngoại giao cho đến kinh tế và giao lưu nhân dân”, Đại sứ Phạm Quang Vinh bày tỏ kỳ vọng.

Đại sứ Phạm Quang Vinh chủ trì một phiên thảo luận của Hội thảo “Nhìn lại 10 năm quan hệ Đối tác toàn diện và triển khai quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững” tháng 12/2023. (Nguồn: VUFO)

Thu Trang